Η αναγκαία ταλαιπωρία

Η«ταλαιπωρία του επιβατικού κοινού» είναι ένα χαρακτηριστικό κλισέ σε ημέρες απεργιακών κινητοποιήσεων. Και ένα από τα επιχειρήματα που διατυπώνονται για την επιβολή περιορισμών στο δικαίωμα ορισμένων κλάδων να απεργούν. Συνδυάζεται συνήθως με τη διεκτραγώδηση της δυνατότητας ορισμένων κλάδων να «κατεβάζουν τον διακόπτη» και καταλήγει στο να παρουσιάζει την απεργία ως έναν ιδιότυπο εκβιασμό. Ανάλογα με την περίπτωση σε αυτό προστίθεται η παρουσίαση των απεργών ως κάποιων που τελικά συμπεριφέρονται «αντικοινωνικά» και εχθρεύονται τους συμπολίτες τους.

Ολα αυτά απλώς υπενθυμίζουν ότι η απεργία αποτελεί πλευρά της «φιλελεύθερης συνταγματικής τάξης» που επιβλήθηκε από τους ίδιους τους αγώνες των εργαζομένων.

Η βαθιά ριζωμένη αντίληψη ότι η εργασία είναι τελικά μια ατομική διαπραγμάτευση περιλαμβάνει την ατομική άρνηση εργασίας και την αναζήτηση άλλου εργοδότη (μετατοπίζοντας παράλληλα και το σημείο όπου τέμνονται η καμπύλη ζήτησης και η καμπύλη προσφοράς), όμως δυσκολεύεται να αποδεχτεί τη συλλογική διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας που είναι τόσο αποτελεσματική όσο αναπόδραστα «εκβιασμένος» αισθάνεται ο εργοδότης, είτε είναι επιχειρηματίας είτε το κράτος. Αυτό μπορεί να εξηγήσει τη διαχρονική εργοδοτική δυσανεξία απέναντι στις απεργίες, αλλά και το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα εταιρείες που η χρηματιστηριακή τους αξία ξεπερνά το ΑΕΠ μιας χώρας όπως η Ολλανδία διεξάγουν συστηματικές εκστρατείες για να μην υπάρχουν σωματεία στις εγκαταστάσεις τους.

Ολα αυτά απλώς υπογραμμίζουν ότι η «αγορά εργασίας» είναι πεδίο εξ ορισμού συγκρουσιακό και όσοι προσέρχονται σε αυτή διαπραγματεύονται με εξαιρετικά άνισους όρους. Τους ίδιους άνισους όρους που αποτυπώνονται και στο πώς κατανέμονται τα οφέλη της όποιας ανάπτυξης και οι οποίοι θα γίνουν ακόμη πιο άνισοι εάν φαλκιδευτεί περαιτέρω η δυνατότητα συλλογικής διεκδίκησης.

Το γεγονός ότι οι περσινοί «ουσιώδεις εργαζόμενοι» αντιμετωπίζονται ξανά ως «κόστος εργασίας» απλώς έρχεται να υπογραμμίσει ότι η πραγματική δυνατότητα προόδου στην τρέχουσα ιστορική καμπή εξακολουθεί να κρίνεται, σε τελική ανάλυση, από την έκβαση αυτών ακριβώς των μεγάλων συγκρούσεων που κοινότοπα αποκαλούνται «ταλαιπωρία».