Athens Circular Forum: O Ελληνικός Δρόμος για την Πράσινη Μετάβαση

Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε η Ευρωπαϊκή Πράσινη Εβδομάδα 2021, εστιάζοντας στη «φιλοδοξία μηδενικής ρύπανσης» για υγιέστερους πολίτες σε έναν πιο υγιή πλανήτη.

Επίκεντρο των εκδηλώσεων στην Ελλάδα αποτέλεσε το Athens Circular Forum, με τη συμμετοχή 40 διαπρεπών ομιλητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, δεκάδων οργανώσεων, εταιρειών και θεσμικών φορέων που ηγούνται της Πράσινης Μετάβασης και χιλιάδων ενεργών πολιτών.

Το φετινό Athens Circular Forum II (#ACF2) πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αναδεικνύοντας χειροπιαστά παραδείγματα ελληνικών «ιστοριών επιτυχίας» και βέλτιστων πρακτικών για την κυκλικότητα, την κλιματική ανθεκτικότητα και μια πράσινη ανάκαμψη χωρίς αποκλεισμούς. Ο ζωντανός διάλογος έλαβε χώρα στα ελληνικά και τα αγγλικά, με στόχο την πανευρωπαϊκή προβολή ενός δυναμικού ελληνικού οικοσυστήματος βιωσιμότητας και καινοτομίας.

Μεγάλοι χορηγοί του #ACF2 ήταν η SQlearn, με ηγετική παρουσία στο e-learning και η εταιρεία ερευνών Kapa Research, που παρουσίασε σειρά ευρημάτων από πρόσφατες έρευνές της για τη μετάβαση στην Κυκλική Οικονομία. Μεταξύ των επίσημων υποστηρικτών του Forum ήταν οι: ΣΕΤΕ, HEMEXPO, Ελληνικός Σύλλογος Αποφοίτων του London School of Economics and Political Science, Acumen, Astarte Capital Partners, EPLO, ΕΕΝΕ, Νέα Γεωργία Νέα Γενιά, Mantis Business Innovation, Matrix Pack, ENEXAN, Seawind Ocean Technology, the Earth Fund, OANIS, PPPlearn, Kyklos Group και Globalesco.

Κεντρικός ομιλητής του #ACF2 ήταν ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, ο οποίος παρουσίασε τις πράσινες προτεραιότητες του Ταμείου Aνάκαμψης και τις κομβικές πρωτοβουλίες που δρομολογούνται για την Ενέργεια, την Κυκλική Οικονομία και το Κλίμα στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Ο κ. Σκρέκας υπογράμμισε τον «ηγετικό ρόλο» που μπορεί να παίξει η νέα γενιά, δίνοντας το καλό παράδειγμα στους μεγαλύτερους, όπως αποδεικνύει η περίπτωση των εμβολιασμών. Αντίστοιχα, παρατήρησε ότι «είναι πρωτίστως οι νέοι που τραβάνε μπροστά την προσπάθεια για την Πράσινη Μετάβαση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, με μια νέα κουλτούρα βιωσιμότητας». Παράλληλα, ο κ. Υπουργός συνεχάρη θερμά την πρωτοβουλία του Sporos Platform, ευχόμενος «ο Σπόρος να πετύχει τον στόχο να γίνει η μεγαλύτερη ιδιωτική χρηματοοικονομική πλατφόρμα προώθησης της Κυκλικής Οικονομίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη». «Είμαστε εδώ, δίπλα σας, για να σας βοηθήσουμε να πετύχετε πολύ γρήγορα τον στόχο σας», είπε χαρακτηριστικά.

Όπως ανακοίνωσε ο κ. Σκρέκας, συνολικά πάνω από 44 δις € θα επενδυθούν για την Ενέργεια και το Κλίμα μέχρι το 2030. Τουλάχιστον 5 δις € εξ αυτών θα κατευθυνθούν σε δράσεις Κυκλικής Οικονομίας, ενώ ο «Πράσινος Πυλώνας» του Ταμείου Ανάκαμψης θα ξεπεράσει τα 6.5 δις €. Σταχυολογώντας πετυχημένα και απτά παραδείγματα κυκλικότητας στην Ελλάδα, από την Καστοριά μέχρι την Κρήτη, παρουσίασε τους στρατηγικούς πυλώνες του νέου Οδικού Χάρτη Κυκλικής Οικονομίας της χώρας, σε πλήρη συνάφεια με το αντίστοιχο Action Plan της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ευρύ φάσμα εφαρμογών, με 67 δράσεις μέχρι το 2025, πάνω σε 5 βασικούς άξονες. Αναφερόμενος στη δυναμική και τις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων όπως καταγράφηκαν στην έρευνα της Kapa Research, επεσήμανε ότι «κάποιες αποτελούν rising stars και πρέπει να τις βοηθήσουμε να μεγαλώσουν.

Έχουν το πλεονέκτημα της ευελιξίας, είναι γρήγορες στη λήψη αποφάσεων και την εφαρμογή νέων επιχειρηματικών σχεδίων. Χρειάζονται όμως βοήθεια: να τις στηρίξουμε μέσα από χρηματοδοτικά εργαλεία, καθώς έχουν δυσκολία πρόσβασης στη χρηματοδότηση.» Στο σημείο αυτό ο κ. Σκρέκας αναφέρθηκε στα πολύ σημαντικά νέα και ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία που αναπτύσσονται σε συνεργασία με το Υπουργείο Ανάπτυξης και την αγαστή συνεργασία του με τον αρμόδιο Υφυπουργό Επενδύσεων κ. Τσακίρη, για δράσεις πράσινης ενέργειας και Κυκλικής Οικονομίας μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων, καθώς και στην εποικοδομητική συνεργασία με τον αρμόδιο Υφυπουργό Έρευνας και Τεχνολογίας κ. Δήμα, με την παροχή κινήτρων σε «πράσινες startups» μέσω του Elevate Greece. «Έχουμε μια από τις πιο φιλόδοξες στρατηγικές διεθνώς, που έχει αποσπάσει καθολική αναγνώριση», κατέληξε ο Υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, αναφερόμενος στα εγκωμιαστικά σχόλια της Επιτρόπου Vestager για την Ελλάδα πριν λίγες μέρες.

Οι εργασίες του Forum ξεκίνησαν με την παρουσίαση των βασικών συντελεστών και του συνεκτικού οράματος των διοργανωτών από τη Λουτσιάνα Σακελλαρίου, συντονίστρια του ACF. Ακολούθησε η εισαγωγική ομιλία του Andrei Geica, Προέδρου του ACF και Partner του Sporos Platform, ο οποίος έθεσε παραστατικά την ατζέντα του “zero pollution” και παρουσίασε εντυπωσιακά στοιχεία, περιγράφοντας τα δύο βασικά σενάρια για το μέλλον, που ισοδυναμούν με ένα κρίσιμο σταυροδρόμι για το παρόν. «Τίποτα δεν είναι προδιαγεγραμμένο και έχουμε πάντα τη δύναμη της επιλογής, που θα καθορίσει τον τρόπο ζωής όλων μας και ειδικά της γενιάς μας», είπε χαρακτηριστικά.

Στη συνέχεια, ο Γεράσιμος Ρουτζούνης παρουσίασε σειρά ευρημάτων από πρόσφατες έρευνες της Κάπα Research που αναδεικνύουν εμπράκτως ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι νεότερες γενιές καταναλωτών έχουν το πιο ισχυρό κίνητρο να γίνουν οι νικητές της Κυκλικής Μετάβασης. Ενδεικτικά, 60% του καταναλωτικού κοινού είναι διατεθειμένο να ξοδεύει περισσότερο για προϊόντα με μεγάλη διάρκεια ζωής, ενώ οι νέες γενιές – millennials και genZers – φαίνεται να κατατάσσουν χαρακτηριστικά όπως η ανθεκτικότητα, η επισκευασιμότητα και η ανακυκλωσιμότητα προϊόντων ανάμεσα στα πλέον καθοριστικά για τις καταναλωτικές τους αποφάσεις. «Δημιουργείται η διάχυτη αίσθηση ότι τα πράγματα ήδη αλλάζουν. Όπως και να ονομάσουμε το νέο κοινό μας όνειρο του αιώνα – αμερικανικό, ευρωπαϊκό ή ακόμα και «ελληνικό όνειρο» – η πράσινη διάσταση θα είναι πανταχού παρούσα και αυτό αποτελεί τεκτονική αλλαγή. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις δεν αγωνιούν πλέον μόνο για το πως θα αποφύγουμε τα χειρότερα για το περιβάλλον, καθώς η κυκλική οικονομία σηματοδοτεί μια μεγάλη οικονομική ευκαιρία: είναι η μόνη βιώσιμη λύση για ένα αναπτυξιακό μοντέλο που παράγει πλούτο, καλές δουλειές και αντέχει στον χρόνο», επεσήμανε συμπερασματικά ο κ. Ρουτζούνης.

Το #ACF2 εστίασε στις Ευρωπαϊκές Ημέρες της Θάλασσας και την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 2021, που σηματοδοτεί τη διεθνή δεκαετία δράσης (2021-2030) για την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων των Ηνωμένων Εθνών, μια παγκόσμια πρωτοβουλία για την αποκατάσταση και αναβίωση της βιοποικιλότητας, από τις κορυφές των βουνών μέχρι τα βάθη της θάλασσας. Σε αυτό το πλαίσιο, η Μαρία Δαμανάκη, πρώην Επίτροπος Θαλάσσιας Πολιτικής και Αλιείας της ΕΕ, με κορυφαία διεθνή προσφορά στην προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, κατέδειξε τη σημασία της προστασίας των θαλασσών για την ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. «Ο ωκεανός δεν είναι υπερβολικά μεγάλος για να καταστραφεί, ούτε υπερβολικά μεγάλος για να αναγεννηθεί. Είναι όμως υπερβολικά σημαντικός για να αγνοηθεί. Έχουμε τη γνώση για να τα καταφέρουμε, αρκεί να πάρουμε γενναίες αποφάσεις…Η γενιά μας δεν μπορεί να συμβουλέψει τη δική σας, καθώς οι νέοι δεν χρειάζονται συμβουλές από το σύστημα. Η τεχνολογία, η καινοτομία και οι νέες ιδέες σας αποτελούν τη μεγάλη ευκαιρία του Πλανήτη», σημείωσε η κα Δαμανάκη.

Ακολούθησε το Plenary Session, με ένα γόνιμο διάλογο για τη στρατηγική κατεύθυνση και τους κρίσιμους σταθμούς της Πράσινης Μετάβασης σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Συμμετείχαν ο Υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννης Τσακίρης, ο Επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων σε Ελλάδα και Κύπρο Γιάννης Καλτσάς, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Ένωσης Οικονομολόγων Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων και Διευθύντρια του ΕΙΤ Climate KIC καθ. Φoίβη Κουντούρη και ο Πρόεδρος της «Επιτροπής Σοφών» για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση Δρ. Γιάννης Τζώρτζης, υπό τον συντονισμό του Αλέξανδρου Καρύδη – Καρανδρέα (Co-Chair, ACF).

Αρχικά, η κα. Κουντούρη παρουσίασε τις στρατηγικές προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του Next Generation EU, σε συνδυασμό με τις ελληνικές πρωτοβουλίες και το Σχέδιο της Επιτροπής Πισσαρίδη. Ξεχώρισε το φιλόδοξο πλάνο που παρουσίασε ο Υφυπουργός Έρευνας και Ανάπτυξης κ. Τσακίρης, με την κινητοποίηση 400 εκατ. € από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΑΤΕ) που μπορούν να μοχλεύσουν ένα δις € ιδιωτικών επενδύσεων και να ξεκλειδώσουν άμεσα μέχρι και 4 δις € τραπεζικής χρηματοδότησης για την ενέργεια, την κυκλική οικονομία και το κλίμα. Όπως επεσήμανε ο κ. Τσακίρης, τα χρήματα μόνον δεν αρκούν. Είναι εξίσου σημαντική η υποστήριξη της καινοτομίας και η διασύνδεση της πανεπιστημιακής έρευνας με την αγορά. Στο πλαίσιο αυτό, αφενός θα παρασχεθούν φορολογικά κίνητρα για την ενίσχυση του R&D και αφετέρου δημιουργούνται – με την υποστήριξη της ΕΑΤΕ – τα πρώτα Technology Transfer Funds, με διάχυση της προστιθέμενης αξίας για όλους. Οι στόχοι αυτοί μπορούν να πολλαπλασιαστούν με την ενεργό υποστήριξη κορυφαίων θεσμικών επενδυτών, όπως της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, όπως υπογράμμισε ο κ. Καλτσάς, παρουσιάζοντας τις κομβικές πρωτοβουλίες της EIB, που μετασχηματίζεται στην πρώτη Κλιματική Τράπεζα του κόσμου. Ο κ. Τζώρτζης εξήγησε τους λόγους που το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης απoτελεί ένα μείζον «νομικό success story», ικανό να δημιουργήσει ανάπτυξη και νέες δουλειές στο πλαίσιο της απολιγνιτοποίησης, με έμφαση στη Δυτική Μακεδονία, την Πελοπόννησο και τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά.

Στη συνέχεια, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας καθ. Γιάννης Στουρνάρας παρουσίασε στην κεντρική ομιλία του τις εν εξελίξει πρωτοβουλίες και τον διεθνώς πρωταγωνιστικό ρόλο της Τραπέζης της Ελλάδος για την υποστήριξη της κλιματικής ουδετερότητας, της κυκλικότητας και της βιώσιμης τραπεζικής. Ο κ. Στουρνάρας τόνισε ότι το κλίμα και η βιωσιμότητα βρίσκονται στην κορυφή της προτεραιοτήτων του, επισημαίνοντας ότι η Τράπεζα της Ελλάδος, η ΕΚΤ και η Τράπεζα της Αγγλίας αναγνωρίζονται ως οι τρεις πιο δραστήριες παγκοσμίως για την ανάλυση και διαχείριση των κλιματικών κινδύνων. Η ΤτΕ είναι η πρώτη κεντρική τράπεζα στον κόσμο που υπέγραψε τις Αρχές της Βιώσιμης Τραπεζικής των ΗΕ (UNEP FI), παράγει συστηματικό έργο μέσω της διεπιστημονικής Επιτροπής Μελέτης της Κλιματικής Αλλαγής ήδη από το 2009, ενώ ηγείται των προσπαθειών για την κλιματική προσαρμογή της Ελλάδας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος και κρίσμους θεσμικούς φορείς στο πλαίσιο του LIFE IP AdaptInGR.

Ο κ. Στουρνάρας εστίασε στην ανάγκη της ταυτόχρονης διπλής Μετάβασης στην κυκλικότητα και την κλιματική ανθεκτικότητα. Η Κυκλική Οικονομία, σύμφωνα με στοιχεία του UNEP, μπορεί να προσθέσει στην οικονομία μέχρι και 4,5 τρις δολάρια επιπλέον ετησίως μέχρι το 2030. Σηματοδοτεί μια μοναδική ευκαιρία, που προϋποθέτει παρεμβάσεις στην προσφορά και τη ζήτηση, με νέα μοντέλα στην παραγωγή και την κατανάλωση. Αναλύοντας τους κινδύνους και τις ευκαιρίες της μετάβασης για το χρηματοοικονομικό σύστημα, υπογράμμισε την ευθύνη και τον καταλυτικό ρόλο που οφείλουν να αναλάβουν οι Τράπεζες, με νέα κριτήρια βιωσιμότητας στη διαδικασία λήψης επενδυτικών αποφάσεων, στο πλαίσιο του EU Taxonomy, των Στόχων Βιωσιμότητας των HE και της Κλιματικής Συμφωνίας των Παρισίων. «Αυτές οι αποφάσεις θα καθορίσουν την ικανότητα των κοινωνιών μας να ανταποκριθούν στις περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε καθημερινά. Η ανάκαμψη από την πανδημία είναι μια ιστορική ευκαιρία να επανεκκινήσουμε την οικονομία, να ξανασκεφτούμε και να επανασχεδιάσουμε ένα πιο δίκαιο, κυκλικό, βιώσιμο και κλιματικά ανθεκτικό μέλλον. Είναι μια ευκαιρία που δεν δικαιούμαστε να χάσουμε.»

Η ημέρα έκλεισε με το panel για τις Πράσινες και Υπεύθυνες Επενδύσεις, υπό τον συντονισμό του Συμβούλου του Πρωθυπουργού για θέματα ενέργειας, κλίματος και κυκλικής οικονομίας και Διευθυντή ε.τ. της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Γιώργου Κρεμλή, με τη συμμετοχή του πρώην Υπουργού Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής καθ. Γ. Μανιάτη, της συντονίστριας της Τραπέζης της Ελλάδος σε θέματα Κλιματικής Προσαρμογής Θεοδώρας Αντωνακάκη καθώς και εκπροσώπων θεσμικών επενδυτών (EBRD, Δημήτρης Κουφός) και παικτών της διεθνούς αγοράς στο impact investing (Τερέζα Φαρμάκη, Astarte Capital Partners, Andrei Geica, Sporos Platform). Ο κ. Κρεμλής παρουσίασε τις κυβερνητικές προτεραιότητες για την Κυκλική Οικονομία και συντόνισε έναν ζωτικό διάλογο που ανέδειξε τις μοναδικές ευκαιρίες για βιώσιμες επενδύσεις στην περιοχή μας, με θετικό αντίκτυπο για το περιβάλλον και την κοινωνία. Ο κ. Μανιάτης σκιαγράφησε τους νέους γεωπολιτικούς συσχετισμούς που διαμορφώνονται στην ευρύτερη περιοχή και ενισχύουν το momentum για πράσινες επενδύσεις και εκσυγχρονισμό των στρατηγικών υποδομών, με αναβαθμισμένο τον ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού hub. Παράλληλα, απέδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ενεργειακή εξοικονόμηση και την αξιοποίηση των δικτύων φυσικού αερίου ως μεταβατικού καυσίμου. Η κα Αντωνακάκη παρουσίασε τις συστηματικές προσπάθειες της ΤτΕ και του NGFS στο κομβικό μέτωπο της κλιματικής προσαρμογής και ο κ. Κουφός, μέσα από πλήθος βέλτιστων πρακτικών, κατέδειξε τις σημαντικές πρωτοβουλίες της EBRD για την υποστήριξη κυκλικών επιχειρηματικών μοντέλων. Η κα Φαρμάκη παρουσίασε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον διεθνές παράδειγμα αναγεννητικής οικονομίας, καταδεικνύοντας μέσα από το νέο επενδυτικό εγχείρημα της Astarte Capital Partners την καταλυτική σημασία των δασών για την επίτευξη της «Μηδενικής Μόλυνσης» , ενώ ο κ. Geica παρουσίασε το Τρίπτυχο της προσέγγισης του Σπόρου για την επιτάχυνση της Κυκλικής Μετάβασης των ελληνικών επιχειρήσεων, με ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία, εξειδικευμένη συμβουλευτική και μια μεθοδολογία «ολικής αξίας».

Ο Δρ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, Πρόεδρος της Symbiosis, στην εναρκτήρια ομιλία της δεύτερης ημέρας συνόψισε τα συμπεράσματα και παρουσίασε το διακύβευμα της μέχρι τώρα πορείας, εστιάζοντας στη συνεργατική διάσταση της Κυκλικής Οικονομίας, την κοινωνική καινοτομία, την εκπαίδευση και την αξία της συμμετοχής των πολιτών.

Στη συνέχεια, ο Υφυπουργός Επενδύσεων και Ανάπτυξης αρμόδιος για την Έρευνα και την Τεχνολογία Χρίστος Δήμας παρουσίασε τις εν εξελίξει δράσεις προς ένα βιώσιμο οικοσύστημα καινοτομίας, με έμφαση στην πολλαπλασιαστική δυναμική που δημιουργεί η Πολιτεία Καινοτομίας στην παλιά ΧΡΩΠΕΙ, το Elevate Greece και τα συνακόλουθα φορολογικά κίνητρα. Ερωτώμενος κατά πόσον έχουν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες ώστε οι υψηλά καταρτισμένοι Έλληνες επιστήμονες του εξωτερικού να επιστρέψουν και να δημιουργήσουν στον τόπο τους, ο κ. Δήμας είπε ότι όταν επισκεπτόταν θερμοκοιτίδες καινοτομίας του εξωτερικού για να σχεδιάσει το αντίστοιχο ελληνικό τεχνολογικό πάρκο, συναντούσε παντού Έλληνες και προσέθεσε:. «Η Ελλάδα πράγματι αλλάζει και επιδίωξή μας είναι να μπορούν οι νέοι να είναι ανταγωνιστικοί σε υπερεθνικό επίπεδο, εντός της Ελλάδας. Γι’ αυτό δίνουμε επιπλέον κίνητρα στις επιχειρήσεις για έρευνα και ανάπτυξη. Η Ελλάδα μπορεί να πρωταγωνιστεί στα Βαλκάνια και τη ΝΑ Ευρώπη στην καινοτομία, με ένα νέο ερευνητικό σύστημα. Δεν έχουμε φτάσει ακόμα εκεί. Στόχος όμως δεν είναι απλά να επαναπατρίσουμε τους άξιους επιστήμονες και επιχειρηματίες μας, αλλά να προσεκλύσουμε και ταλαντούχους ανθρώπους από την ευρύτερη γειτονιά της ΝΑ Ευρώπης.»

Η Άννα Διαμαντοπούλου, Πρόεδρος του ΔΙΚΤΥΟΥ, πρώην Επίτροπος και Υπουργός, στην κεντρική ομιλία της έδωσε έμφαση στις μοναδικές ευκαιρίες που ανοίγονται για την Ελλάδα στον δρόμο για μια ψηφιακή και πράσινη επανάσταση. Μεταφέροντας την πρόσφατη ξεχωριστή εμπειρία της ως υποψ. Γενική Γραμματέας του ΟΟΑΣΑ, κατέδειξε τον τρόπο με τον οποίο μας βλέπει ο κόσμος σήμερα, αλλά και το νέο αφήγημα για το πως βλέπουμε εμείς τον εαυτό μας και τη θέση μας στο νέο πλαίσιο των πολλαπλών μετασχηματισμών. «Δίπλα στην Αρχαία μας κληρονομιά, πρέπει πολύ γρήγορα να βάλουμε τη νέα κληρονομιά του 21ου αιώνα, με προτεραιότητα το τρίπτυχο θεσμοί-υποδομές-εκπαίδευση. Μπορούμε να βγούμε νικητές μέσα από ένα αναγεννημένο εκπαιδευτικό σύστημα, που θα συνδυάζει τον Αριστοτέλη με τους «κώδικες», με την ψηφιακή εκπαίδευση αναγνωρισμένο συλλογικό δικαίωμα των πολιτών», σημείωσε με νόημα η κα. Διαμαντοπούλου.

Σημείο εστίασης του πάνελ που ακολούθησε ήταν η ενεργός συμμετοχή των νέων για την κλιματική ανθεκτικότητα. Αρχικά, ανακοινώθηκαν οι νικητές του διαγωνισμού κοινωνικής καινοτομίας που πραγματοποιήθηκε για το «ελληνικό motto» του ACF, υπό τη διοργάνωση του Πανεπιστημίου Αιγαίου και την ευγενική χορηγία του Πράσινου Ταμείου, που παρείχε το βραβείο εκπαιδευτικών σεμιναρίων στη νικήτρια ομάδα των Aegean Greeners. Παράλληλα, αναδείχθηκαν ιστορίες επιτυχίας από πρόσφατα Blue & Climate Hackathons. Στη συζήτηση που ακολούθησε υπό τον συντονισμό της καθ. Μαρίας Λεκάκου, η Λυδία Παπαδάκη, Manager του EIT Climate KIC Greece και του UN SDSN Greece, προέβαλε αναδυόμενες ιδέες και βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές, με έμφαση στον ρόλο των ελληνικών επιταχυντών και της διεθνούς δικτύωσης των νέων και ο Χρήστος Νικολούδης, CEO της Mantis Βusiness Innovation, παρουσίασε το Elevate Greece και τον κομβικό ρόλο της Mantis στο ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας. Ο Γιάννης Λυμπερόπουλος, CEO της ENEXAN, συνδέθηκε από τη Ζυρίχη για να παρουσιάσει βέλτιστες πρακτικές τεχνητής νοημοσύνης της ENEXAN για έξυπνη φόρτιση και βιώσιμη ηλεκτροκίνηση, με έμφαση στην αγορά των ferry boats, ενώ η Λυδιά Πολυχρονοπούλου, Επικεφαλής Επικοινωνίας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της Matrix Pack, παρουσίασε το σημαντικό εξαγωγικό έργο της Matrix Pack διεθνώς, την έγκαιρη αλλαγή του παραγωγικού της μοντέλου και μια νέα κουλτούρα βιωσιμότητας σε προϊόντα μιας χρήσης όπως τα καλαμάκια, που την καθιστά τη σημαντικότερη εξαγωγική δύναμη του κλάδου στην Ευρώπη.

Ακολούθησε το πάνελ για τη Γαλάζια Ανάπτυξη και τον Βιώσιμο Τουρισμό, υπό τον συντονισμό της Κοσμήτορος του Πανεπιστημίου Αιγαίου καθ. Μαρίας Λεκάκου, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το EIT Climate KIC και το Regional Growth Conference, με ιδιαίτερη έμφαση στον αειφόρο τουρισμό και στις διαθέσιμες τεχνολογικές λύσεις ώστε η ναυτιλιακή βιομηχανία να μετασχηματιστεί προς την κλιματική ουδετερότητα, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητά της. Μεταξύ άλλων, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό το νέο διεθνές εγχείρημα του Maritime ClimAccelarator από την Διευθύντρια του EIT Climate KIC Greece και co-chair του UN SDSN Europe & Greece καθ. Φοίβη Κουντούρη. Η Σουζάνα Λασκαρίδη, Ιδρύτρια της BlueCycle και διευθύντρια της Laskaridis Shipping, ανέλυσε τις πολύπλευρες δράσεις της BlueCycle, εξηγώντας πως η προστασία της θάλασσας δημιουργεί τοπική υπεραξία, ενώ η Ελένη Πολυχρονοπούλου, Πρόεδρος της HEMEXPO, αναφέρθηκε στη μεγάλη δυναμική του ναυτιλιακού εξοπλισμού στην Ελλάδα, με τον κυκλικό σχεδιασμό και το remanufacturing να ενισχύει τις εξαγωγές και τις θέσεις εργασίας. Ο Γιώργος Βερνίκος, Γενικός Γραμματέας του ΣΕΤΕ και Πρόεδρος της Vernicos Yachts, εστίασε στις προτεραιότητες για έναν ανθεκτικό και βιώσιμο τουρισμό μετά την πανδημία, ενώ ο Κυριάκος Γιάλογλου, Διευθυντής Εταιρικών Σχέσεων της Seawind Ocean Technology, παρουσίασε τα σχέδια για offshore πλωτές ανεμογεννήτριες στη χώρα μας, με την παραγωγή πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας και υδρογόνου και συνέργειες με τις τοπικές κοινωνίες, στο πλαίσιο της Γαλάζιας Ανάπτυξης.

Το τρίτο πάνελ της ημέρας διερεύνησε καινοτόμες κυκλικές και βιο-επιχειρηματικές πρακτικές που ήδη συμβαίνουν ανά την Ελλάδα, λειτουργώντας ως πηγή έμπνευσης και κινήτρου για όλους εκείνους που δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει τη μετάβασή τους προς την πράσινη οικονομία. Τη συζήτηση συντόνισε ο Δημήτρης Χωματίδης, υπεύθυνος των δράσεων Κυκλικής Οικονομίας του Πράσινου Ταμείου, που παρουσίασε ένα ευρύ φάσμα πρωτοβουλιών του Ταμείου για την κυκλικότητα και το κλίμα, με έμφαση στην απολιγνιτοποίηση και τη δίκαιη μετάβαση της Δυτικής Μακεδονίας και της Πελοποννήσου. Μεταξύ άλλων, ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων καθ. Κωνσταντίνος Αραβώσης ανέλυσε τους βασικούς άξονες του νέου Οδικού Χάρτη για την Κυκλική Οικονομία και τις σημαντικότερες νομθετικές πρωτοβουλίες, όπως την ενσωμάτωση και επικαιροποίηση της Οδηγίας για την κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης από τον Ιούλιο. Η Έφη Λαζαρίδου, CEO της οργάνωσης «Νέα Γεωργία Νέα Γενιά», ανέδειξε τις περιφερειακές δράσεις υποστήριξης της βιοοικονομίας και ενδυνάμωσης των νέων αγροτών με καινοτόμα εργαλεία της ΝΓΝΓ σε όλη την Ελλάδα, ενώ ο Θανάσης Πότσης, Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας & Εφαρμογών, παρουσίασε με γλαφυρό τρόπο πρωτοποριακές διαστημικές εφαρμογές ελληνικών επιχειρήσεων που επιταχύνουν την πράσινη μετάβαση, με έμφαση στην κλιματική προσαρμογή, τη μείωση της ρύπανσης και τη γεωργία ακριβείας. Τέλος, ο Βασίλης Πυργιώτης ανέλυσε τα αποτελέσματα του LIFE Gaia Sense ως βέλτιστης πρακτικής κυκλικής βιοοικονομίας, με καινοτόμα εργαλεία έξυπνης γεωργίας, εξοικονόμησης πόρων και ενέργειας, ενώ ο Ηλίας Ντέμιαν κατέδειξε τον καταλυτικό ρόλο του προγράμματος LIFE για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα των ΜμΕ.

Τις εργασίες του Forum έκλεισε ο Αλέξανδρος Καρύδης – Καρανδρέας, εκ μέρους της Οργανωτικής Επιτροπής του ACF, ευχαριστώντας όλους τους συντελεστές, συμπυκνώνοντας τα σημαντικότερα συμπεράσματα και σκιαγραφώντας τα επόμενα βήματα. «Το Athens Circular Forum μας ταξίδεψε μέσα από χειροπιαστά, ρεαλιστικά παραδείγματα κυκλικότητας που δείχνουν το μέλλον: από τα βάθη των ωκεανών, μέχρι τα τροπικά δάση, από τις θάλασσες και τα νησιά μας, μέχρι τα χωράφια και τα εργοστάσια, από τον αγώνα να προσαρμοστούμε σε ένα κλίμα που αλλάζει μέχρι την προσπάθεια να κατακτήσουμε το διάστημα… Στόχος μας δεν είναι απλώς η ανταλλαγή απόψεων, αλλά επιδιώκουμε να επηρεάσουμε τα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης αποφάσεων ως ενεργοί πολίτες. Θα αξιοποιήσουμε τα πολύτιμα συμπεράσματα του Forum, ώστε να διαμορφώσουμε τη δική μας ελληνική πρόταση στο πλαίσιο της υπό διαμόρφωση Λευκής Βίβλου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη «Φιλοδοξία προς τη Μηδενική Μόλυνση», ανακοίνωσε ο κ. Καρύδης – Καρανδρέας. «Όσοι συμμετείχαμε στο φετινό ACF, έχουμε κάνει την επιλογή μας να αδράξουμε την ευκαιρία. Βάζουμε ψηλά τον πήχυ. Είμαστε εραστές της πράξης. Και στο επόμενο Forum θα παρουσιάσουμε απτά, μετρήσιμα αποτελέσματα. Οι καιροί ου μενετοί.»