Το Ολοκαύτωμα στηρίχθηκε απόλυτα από τους απλούς Γερμανούς πολίτες

Στη Γαλλία την προηγούμενη βδομάδα εξεδόθη το αντισημιτικό λιβελλογράφημα του Αδόλφου Χίτλερ «ο Αγών μου» που αποτέλεσε και το ιδεολογικό καλούπι του ναζισμού .

Το βιβλίο βεβαίως διαθέτει πολλούς σχολιασμούς από ιστορικούς , οι οποίοι απορρίπτουν τους φρικιαστικούς και αφελείς ισχυρισμούς του Χίτλερ σε τέτοιο βαθμό (όπως ισχυρίζονται), ώστε το παραπάνω βιβλίο να συνιστά  κατ΄ αποτέλεσμα μια αντιναζιστική προπαγάνδα.

Μάλιστα, έχει τον τίτλο « Ιστορικοποιώντας το κακό: Μια κριτική έκδοση του Mein Kampf» .

Ωστόσο, άλλοι ιστορικοί , όπως ο Γιόχαν Σαπουτό, πιστεύουν ότι το βιβλίο ενθαρρύνει μια χιτλοκεντρική ανάγνωση του ναζισμού, αφού εμμένει αποκλειστικά στο ψυχολογικό προφίλ του Χίτλερ .

Εν πολλοίς συμμερίζομαι τις επιφυλάξεις αυτές και πιστεύω , ότι δεν θα έπρεπε να επανεκδοθεί το παραπάνω  «απεχθές κείμενο του ναζισμού» .

Και ποιες είναι οι ενστάσεις μου, ενόψει και του γεγονότος ότι ο αντισημιτισμός ανεβαίνει επικίνδυνα και στην Ευρώπη και στην Αμερική (κάτω από τη νεοφασιστική έκφανση της «υπεροχής της λευκής φυλής»);

Πράγμα που αποδεικνύει και η άνοδος της διεθνούς ακροδεξιάς;

Καταρχήν, όταν ένα βιβλίο αναζητά το νόημα της φρικαλεότητας του Ολοκαυτώματος στο ψυχολογικό προφίλ του Χίτλερ ή άλλων ναζιστών (δηλαδή ότι ήταν «διαταραγμένοι ή σαδιστές»), τότε προφανώς υπεραπλουστεύει τα πράγματα και κάνει μια εντελώς λανθασμένη «ανάγνωση»!

Όπως, μάλιστα έχει αποδείξει η Χάνα Άρεντ στο περίφημο βιβλίο της « Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ», η ανάλυση της ψυχολογικής οντότητας των ναζιστών (ως προσώπων) δεν θα μπορούσε ποτέ να μας παράσχει και την παραμικρή ένδειξη ότι θα έκαναν κάτι το τόσο τερατώδες!

Ήταν κανονικοί  γραφειοκράτες (όπως ο Άντολφ Άιχμαν) και όχι ψυχικά τρελοί!

Επομένως, το να ισχυριστεί κανείς, ότι ο Χίτλερ ήταν ένας «αγύρτης» που μισούσε θανάσιμα τους Εβραίους, δεν νομίζω ότι συμβάλλει σοβαρά στην αποκάλυψη των αιτίων που οδήγησαν  στο κολαστήριο του Άουσβιτς!

Έπειτα, μια τέτοιου είδους «ψυχολογική ανάλυση» υποβαθμίζει απαράδεκτα ένα άλλο μέγεθος. Ποιο;

Το ότι ο ναζισμός και η γενοκτονία των Εβραίων δεν θα είχαν εκκολαφθεί-ως φαινόμενα- αν οι απλοί Γερμανοί πολίτες , οι συνηθισμένοι άνθρωποι από όλες τις κοινωνικές τάξεις (και όχι μόνο οι βιομήχανοι) δεν είχαν στηρίξει ενεργητικά τον Χίτλερ και τις επιλογές του!

Και αυτού του είδους την προσέγγιση-όπως έχω αναφέρει και παλιότερα- την έχει αναδείξει ανάγλυφα ο ερευνητής του Χάρβαρντ Ντάνιελ Γκολντχάγκεν στην τεκμηριωμένη μελέτη του « Πρόθυμοι εκτελεστές του Χίτλερ – Οι συνηθισμένοι Γερμανοί και το Ολοκαύτωμα» (1988).

Και κάθε φορά που διαβάζω αυτό το βιβλίο ανακαλύπτω και ένα νέο στοιχείο για την ενεργητική υποστήριξη που είχαν παράσχει οι απλοί Γερμανοί πολίτες στο ναζισμό .

Και θα αναφέρω ενδεικτικά ένα εκπληκτικό πράγμα που παραθέτει ο Γκολντχάγκεν. Έτσι οι Γερμανοί στρατιώτες ενός τάγματος στην Πολωνία τη μια μέρα πήγαιναν στην εκκλησία και συζητούσαν για το Θεό και την άλλη μέρα συμμετείχαν  σε φρικιαστικές δολοφονίες Εβραίων!

Κάποιοι μάλιστα διαφύλασσαν και τις φωτογραφίες με τα αποτρόπαια κατορθώματα για τα αγαπημένα τους πρόσωπα στη Γερμανία !

Και ένας τέτοιος διχασμός της προσωπικότητας (:αναζητήσεις για το θεό  και συμμετοχή σε μαζικές δολοφονίες) μπορεί να εξηγηθεί, όχι επειδή υπήρχε υψηλή ανεργία στη Γερμανία  ή για άλλους οικονομικούς λόγους.

Αλλά κυρίως γιατί οι Γερμανοί πολίτες είχαν ενστερνιστεί μια κοσμοαντίληψη που αποδεχόταν ως ηθικό καθήκον την εξόντωση του παγκόσμιου εβραϊσμού  (« In slaughtering Jews the ideological warriors believed to be presenting heroic deeds»).

Το συμπέρασμα; Μια επανέκδοση του παραπάνω απεχθούς κειμένου του ναζισμού που υποβαθμίζει την καταλυτική ευθύνη των απλών Γερμανών πολιτών στην εκκόλαψη του Ολοκαυτώματος , φοβάμαι μήπως οδηγήσει σε περαιτέρω έξαρση του διεθνούς αντισημιτισμού και νεοφασισμού!

Ενόψει μάλιστα και των πρόσφατων γεγονότων στις σχέσεις Ισραηλινών Παλαιστινίων!

Γρηγόρης Καλφέλης: Καθηγητής  της  Νομικής Σχολής στο ΑΠΘ (kalfelis@law.auth.gr)