Γιατί δεν θέλω να γεννήσω ένα παιδί

Πρώτο Συνέδριο Γονιμότητας: Αυτός ο επίσημος τίτλος με χτύπησε κατευθείαν στο στομάχι. «Γονιμότητας». Στα Γιάννενα, ακόμα χειρότερα, αλλά θα εξηγήσω αργότερα γιατί. «Γονιμότητας». Μήπως μεγάλωσες, μήπως δεν πρόλαβες; Μήπως δεν είσαι «χρηστική»; Εγώ είμαι σχεδόν 31 και είμαι μια αχάριστη γυναίκα. Θεωρητικά έχω μπροστά μου χρόνο, έχω δουλειά, πώς γίνεται να λέω ότι δε θέλω να γεννήσω ένα παιδί;

Κι όμως, δεν θέλω, επειδή φοβάμαι. Έχω σκλήρυνση κατά πλάκας, πολύ επιθετική. Μετά από τρία χρόνια μπόρεσα, επιτέλους, να περπατήσω ξανά σχεδόν όπως πριν. Σχεδόν, όμως. Κατάπια λιβάδια ολόκληρα από χάπια. Έκανα χημειοθεραπείες. Μπήκα στο νοσοκομείο στα 28 μου και δεν ξαναβγήκα ποτέ πραγματικά.

Θυμάμαι την πρώτη μου επίσκεψη στην γιατρό μου. Δεν περπατούσα τότε. Μου είπε πως αν ποτέ θελήσω να μείνω έγκυος, ξεχνάω το ενδεχόμενο της τυχαίας εγκυμοσύνης, θα πρέπει να έχουμε συνεννοηθεί, να κόψουμε τα φάρμακα, να παρακολουθούμε, να κάνουμε ένα σωρό περίεργα πράγματα που δε συγκράτησα -ήμουν 28 και δεν περπατούσα- και μετά να ξεκινήσω την προσπάθεια να μείνω έγκυος. Πρώτη φορά το σκέφτηκα, αλλά δύο μήνες μετά θα είχα χάσει την όραση από το δεξί μου μάτι και θα έκανα την πρώτη μου χημειοθεραπεία. Οπότε για τα επόμενα 3 χρόνια δεν επρόκειτο να ξαναπεράσει από το μυαλό μου έστω η ιδέα της γονιμότητας. Ή της εγκυμοσύνης.

«Συνέδριο Γονιμότητας»

Τώρα είμαι 31. Δεν έχω ιδέα αν μετά από όλα όσα πέρασε το σώμα μου, μπορώ να κάνω ένα παιδί, δεν ξέρω επειδή δεν θέλω να ξέρω. Επειδή δε με νοιάζει να ξέρω. Ωστόσο, τον Οκτώβριο, μετά την τελευταία μου χημειοθεραπεία, αποφάσισα ότι δεν θέλω να γεννήσω. Δεν ξέρω αν μπορώ, αλλά ξέρω ότι δεν θα το αντέξω: Το άγχος, τον φόβο.

«Γονιμότητα», λοιπόν. Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα που εντοπίζω στην κουλτούρα πίσω από την λέξη. Ότι συνδυάζεται η γονεϊκότητα με τη γονιμότητα. Γονέας γίνεσαι αν μπορείς να είσαι γόνιμος ή αν έχεις τα χρήματα να γίνεις. Είναι όλες οι επιλογές σωστές: Οι εξωσωματικές, η τεχνητή, η παρένθετη εγκυμοσύνη, όλες. Σωστή επιλογή είναι και η άρνηση της γονεϊκότητας, η άμβλωση ή η επιλογή να μη μείνεις έγκυος ποτέ. Είναι όλα σωστά. Αλλά ξεχνάμε μία παράμετρο της γονεϊκότητας που λέγεται «τεκνοθεσία».

Το τελευταίο οχυρό. Αυτό που κάνουν οι άνθρωποι όταν τους τελειώνουν οι επιλογές. Η ελεημοσύνη. Αυτό που διεκδικούν οι ΛΟΑΤΚΙ άνθρωποι. Τι σκέφτεστε όταν ακούτε την λέξη «τεκνοθεσία»; Σίγουρα την έλλειψη της γονιμότητας, σωστά;

Εγώ δε σκέφτομαι αυτό. Η μαμά μου είναι ορφανή από τον μπαμπά της και η γιαγιά έφυγε μετανάστρια μεγάλωσε σε οικοτροφείο κι αυτή και οι αδερφές της. Από μικρή, χιλιάδες χρόνια πριν αρρωστήσω, ήξερα ότι κάποτε θα τεκνοθετήσω. Έλεγα «θα κάνω δύο παιδιά και θα έχω τρία». Αλλά η ζωή, όπως έγραψε η Μαργαρίτα Καραπάνου, είναι «αγρίως απίθανη». Κι έτσι, τον Οκτώβριο του 2020, μετά τη χημειοθεραπεία κοιτούσα τον ορό της αντιβίωσης να πέφτει αργά αργά: Το φάρμακο μου προκάλεσε φλεγμονή στον πνεύμονα και τότε το αποφάσισα. Δεν θέλω να γεννήσω ένα παιδί.

Δεν θέλω να υποφέρει ξανά το σώμα μου, να κινδυνέψω, δεν θέλω καν να μάθω αν είμαι γόνιμη ή όχι, δε με αφορά. Γιατί η γονιμότητα για εμένα δεν ήταν ποτέ προϋπόθεση για τη μητρότητα.

Κοιτούσα τον ορό, έπειτα γύρισα σπίτι και πριν δύο μήνες έμαθα ότι για πρώτη φορά μέσα στα 3 αυτά χρόνια, επιτέλους η υγεία μου βελτιώθηκε. Όχι για πάντα, αλλά για όσο… Αν έμενα έγκυος τώρα, θα έκανα έκτρωση. Πιθανότατα ακόμη κι αν δεν ήθελα, θα έπρεπε – είναι πολλά τα χάπια. Αλλά είναι δικαίωμα μου να μην επιθυμώ να γεννήσω. Να επιθυμώ πιθανότατα να μη γεννήσω ποτέ.

Έχει επικρατήσει ως αντίληψη (σεξιστική, άδικη) ότι οι γυναίκες που μπορούμε να κάνουμε παιδιά, αλλά δεν θέλουμε, είμαστε αχάριστες, γιατί άλλες προσπαθούν και δεν τα καταφέρνουν. Δεν ξέρω αν μπορώ να κάνω παιδιά, τεχνικά μάλλον μπορώ, ορμονολογικά, ας πούμε. Αλλά δεν ξέρω αν «μπορώ». Αν αντέχω τον φόβο, την διαδικασία να ζήσω χωρίς τα φάρμακά μου. Όλη αυτήν την αγωνία, τα νοσοκομεία ξανά, τη σκλήρυνση που ίσως επιτεθεί ξαφνικά, ίσως και όχι, αλλά γιατί η γονεϊκότητα να καθορίζεται από τη γονιμότητα κι όχι από την επιλογή;

Γιατί να θεωρείται πιο φυσιολογικό να δαπανούνται τεράστια ποσά, να παιδεύεται τόσο πολύ το σώμα ώστε να γίνει «γόνιμο», αλλά να μη θεωρείται παρά μόνο καταφύγιο ανάγκης η τεκνοθεσία;

Μου φαίνεται τόσο εγκληματικό να ενημερωνόμαστε για τους τρόπους που μπορούμε να περάσουμε τα γονίδιά μας σε ένα έμβρυο και όχι για τους τρόπους που μπορείς να γίνεις γονέας σε κάθε μία περίπτωση. Κι εξάλλου, τι σημαίνει «βιολογικό παιδί»; Κάθε παιδί είναι ένα παιδί που χρειάζεται γονείς ή γονέα. Χρειάζεται να μη μένει μόνο του.

Δεν υπάρχουν λάθος επιλογές στη γονεϊκότητα, οτιδήποτε κάνουμε με το σώμα μας κι είναι δική μας επιλογή, είναι και η σωστή επιλογή. Αλλά εγώ δεν θέλω να γεννήσω ένα παιδί. Μια μέρα θα γίνω η μαμά ενός παιδιού, που μπορεί να μη μου μοιάζει, αλλά θα είναι το παιδί μου. Κανένα συνέδριο γονιμότητας, καμία κουλτούρα γονιμότητας δε θα με κάνει λιγότερο «μαμά». Κι αυτή, όπως κι οι υπόλοιπες, είναι μία σωστή επιλογή, γιατί είναι δική μου κι αφορά το κορμί και την ψυχή μου.

Γονεϊκότητα, λοιπόν. Αν έχουν σημασία τα ερωτήματα, ας τα θέτουμε για τη γονεϊκότητα. Η γονιμότητα μπορεί να υπάρχει, μπορεί και να μην υπάρχει, αλλά δεν πρέπει να είναι προϋπόθεση για να γίνει κανείς γονιός.