Κοροναϊός: «Κλειδώνει» ο υποχρεωτικός εμβολιασμός

Ελένη Ευαγγελοδήμου, Μάρθα Καϊτανίδη

Πρώτα τα προνόμια, έπειτα η υποχρεωτικότητα. Αυτή τη στρατηγική δύο σταδίων (χρονικών και νομοθετικών) χαράζει η κυβέρνηση και, με το βλέμμα στο τείχος ανοσίας, προτίθεται να είναι ρυθμιστικά έτοιμη το αργότερο στις αρχές του Ιουλίου τόσο για τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς συγκεκριμένων επαγγελματιών όσο και για τις «διευκολύνσεις» – κατά την πρωθυπουργική ορολογία – προς τους κατόχους πιστοποιητικού εμβολιασμού. Και αν το πάσο ελευθέρας για τους πλήρως εμβολιασμένους (σε κλειστούς χώρους, γήπεδα, ψυχαγωγία κ.ο.κ.) αρχίζει να βρίσκει εφαρμογή ακόμα και εντός του καλοκαιριού, είναι ειλημμένη πολιτική απόφαση οι υποχρεωτικοί εμβολιασμοί να εφαρμοστούν από τον Σεπτέμβριο και όχι νωρίτερα.

Μέσα στα επόμενα 24ωρα – πιθανώς την ερχόμενη Τρίτη ή Τετάρτη – ο Πρωθυπουργός παίρνει στα χέρια του το κρίσιμο πόρισμα της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και Τεχνοηθικής. Αυτό θα δημοσιοποιηθεί άμεσα ώστε να «ξεκλειδώσει» η συζήτηση στη δημόσια σφαίρα για περίπου 15 ημέρες και να «κλειδώσουν» οι δύο νομοθετικές ρυθμίσεις «με ευαισθησία» – όπως δεσμεύεται το Μαξίμου – αλλά και με σαφή προτεραιότητα στη δημόσια υγεία.

Εργαζόμενοι

Ενημερωμένες πηγές αναφέρουν ότι τα μέλη της ενδεκαμελούς Επιτροπής βρίσκονται στην τελική ευθεία, με τις αποφάσεις να είναι – την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές – ειλημμένες. Μένει ουσιαστικά να καθαρογραφεί η γνωμοδότηση, στην οποία η κυβέρνηση, κατά πληροφορίες, αναζητεί απαντήσεις και για τα δύο σημεία της στρατηγικής της και όχι μόνο για το εάν η «Ελευθερία» πρέπει να καταστεί υποχρεωτικός μονόδρομος για νευραλγικούς τομείς.

Μοιραία, η νέα εβδομάδα θα αποτελέσει ορόσημο σημαντικών αποφάσεων, με την κυβέρνηση αποφασισμένη να… στεγανοποιήσει οπωσδήποτε τα νοσοκομεία, τις μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων και τα προνοιακά ιδρύματα. Πέρα όμως από τους υγειονομικούς και τους εργαζομένους σε δομές φροντίδας ευπαθών ομάδων, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι στο στάδιο της διαβούλευσης θα προκύψουν και άλλες πληθυσμιακές κατηγορίες τις οποίες θα αφορά το φθινοπωρινό μέτρο του υποχρεωτικού εμβολιασμού. Μένει δηλαδή να φανεί αν η νομοθετική παρέμβαση συμπεριλάβει όσους υπηρετούν στα Σώματα Ασφαλείας, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, εκπαιδευτικούς και άλλους δημοσίους υπαλλήλους που έρχονται καθημερινά σε επαφή με πολίτες.

Δείχνει πολλά η αναφορά κυβερνητικού παράγοντα στα «ΝΕΑ» ότι το ζήτημα της υποχρεωτικότητας θα εξεταστεί «κατά πεδίο» και «ζυγίζοντας τον κίνδυνο για τη δημόσια υγεία» σε συνεργασία με τους ειδικούς. Το κράτος δικαίου, όπως ξεκαθαρίζει η ίδια πηγή, «προφανώς δεν θα επιβάλει υποχρεωτικότητα οριζόντια στον πληθυσμό».

Στον πυρήνα των επιχειρημάτων που στρώνουν τον δρόμο για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό συγκεκριμένων ομάδων στο μοντέλο της ΕΜΑΚ (μετακίνηση των ανεμβολίαστων σε άλλες υπηρεσίες, πρόβλεψη για αναστολή εργασίας, ακόμα και στέρηση μισθού κ.ο.κ.) είναι η προάσπιση της δημόσιας υγείας, σύμφωνα με σχετικές τοποθετήσεις συνταγματολόγων. Ειδικά σε ό,τι αφορά τον ευαίσθητο ρόλο των υγειονομικών και των εργαζομένων σε μονάδες που φροντίζουν ευάλωτους πληθυσμούς όπως οι ηλικιωμένοι. Για τον ίδιο λόγο άλλωστε οι συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες είχαν τεθεί σε πλήρη προτεραιότητα στην εμβολιαστική επιχείρηση.

Νομοθετικές ρυθμίσεις

Η νομοθετική ομπρέλα αναμένεται να ανοίξει και στον ιδιωτικό τομέα μέσα από τη διεύρυνση των δικαιωμάτων των εμβολιασμένων, καθώς διογκώνεται η απαίτηση για ασφαλείς συνθήκες δραστηριότητας στην οικονομική και κοινωνική σφαίρα. Ιδίως, δε, όταν το ερχόμενο φθινόπωρο και τον χειμώνα οι πολίτες θα συναθροίζονται σε κλειστούς χώρους.

«Κίνητρα είναι απολύτως φυσιολογικό να υπάρξουν…» σχολιάζουν πηγές της κυβέρνησης, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι «δεν θα εμποδίζεται με κανέναν τρόπο η πρόσβαση των πολιτών σε κρίσιμες δομές, όπως είναι τα σχολεία ή τα νοσοκομεία». Αυτό σημαίνει ότι δεν σχεδιάζεται υποχρεωτικότητα εμβολιασμού σε όλες τις δραστηριότητες αλλά διευκόλυνση της αυτορρύθμισης της αγοράς με νομοθετική κάλυψη. Περίπου στο μοντέλο της απαγόρευσης του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους. Είναι χαρακτηριστική η πρόσφατη αποστροφή του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι «πολλά εστιατόρια θα μας πουν – και θα τους δώσουμε το δικαίωμα να το κάνουν – ότι δέχονται μόνο εμβολιασμένους πελάτες».