Τελείως καλόπιστα, διαπιστώνω πως στην πολιτική επιχειρηματολογία σχολιαστών, αναλυτών, ακόμη και παραταξιακών εκπροσώπων επικρατεί σοβαρή παρανόηση εννοιών και συνακόλουθα διαστρέβλωση συμπερασμάτων. Για παράδειγμα, προ ημερών διάβαζα για την επαναστατικότητα των νέων που «αντιστρατεύονται τον καπιταλισμό και καταδικάζουν τον κρατικό παρεμβατισμό». Μα αυτές οι έννοιες είναι καθ’ ολοκληρίαν αντιφατικές. Ο κατ’ εξοχήν αντίπαλος της παρέμβασης του κράτους στην οικονομία και υποστηρικτής της ελεύθερης λειτουργίας των μηχανισμών της αγοράς είναι ο δημοκρατικός καπιταλισμός. Δεν γίνεται να στρέφεσαι εναντίον του καπιταλισμού και συνάμα να είσαι πολέμιος του κρατικού παρεμβατισμού. Εκτός βέβαια κι αν διατελείς σε πνευματική σύγχυση, αν μπερδεύεις τις έννοιες κι αν πραγματικά δεν γνωρίζεις σε τι ακριβώς πιστεύεις.

Θυμίζει αυτό ορισμένους πολιτικούς που σιχαίνονται κάποιες ιδεολογικές αρχές και ταυτίζουν κάθε τους αντίπαλο με αυτές. Ανεξάρτητα πόσο παράδοξο κάτι τέτοιο ακούγεται και φαίνεται. Μου θυμίζει παλαιότερα έναν κατ’ εξοχήν υποστηρικτή του πατερναλιστικού κρατισμού της ελληνικής παλαιοδεξιάς που μισούσε τον νεοφιλελευθερισμό. Κυρίως επειδή δεν ήξερε τι ακριβώς αυτός υποστήριζε. Οταν έτσι κάποια στιγμή το ΚΚΕ εμφανίσθηκε να αντιστρατεύεται δικές του παλαιοσυντηρητικές επιλογές, το κατηγόρησε για νεοφιλελεύθερες τοποθετήσεις.

Αρκεί να διευκρινίσουμε πως καπιταλισμός και νεοφιλελευθερισμός αποτελούν τους κύριους επικριτές της δημόσιας παρέμβασης στην οικονομία, θεωρώντας πως διαστρεβλώνοντας, με τους ελέγχους και τις κανονιστικές διατάξεις που εισάγουν, τη λειτουργία της αγοράς οδηγούν σε οικονομικά αδιέξοδα και λογής συνακόλουθα κοινωνικά προβλήματα. Είναι αδύνατον να εχθρεύεσαι λογικά τον καπιταλισμό και την οικονομία της αγοράς και παράλληλα να είσαι αντίθετος με τον κρατικό παρεμβατισμό και τους μεγάλους φόρους. Ακόμα κι αν είσαι αναρχικός που, εκ των πραγμάτων, είναι μάλλον ασαφές τι ακριβώς υποστηρίζεις…

Γι’ αυτό κι εξίσου είναι θεμελιακά αντιφατικό να υποστηρίζεις πως στη λειτουργία της οικονομίας ο εργαζόμενος είναι φύσει αδύναμος σε σχέση με τον εργοδότη και, σύμφωνα και με τη μαρξιστική θεωρία, η παρέμβαση του κράτους ενισχύει τον καπιταλιστή σε βάρος του εργάτη. Μα αν ο  ισχυρός στη σχέση είναι ο κεφαλαιούχος-εργοδότης γιατί το κράτος, σύμφωνα με τους μαρξιστές θεωρητικούς, να παρεμβαίνει υπέρ τους;  Αυτονόητα η δημόσια παρεμβολή λειτουργεί σαν προστατευτικό δίχτυ υπέρ της εργασίας.

Και γι’ αυτό ο καπιταλισμός αντιστρατεύεται τη δημόσια παρέμβαση. Η εξόφθαλμη αντιφατικότητα του αντίθετου ισχυρισμού βγάζει μάτια. Κι έχουν γραφτεί σημαντικές πραγματείες από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα πάνω στο θέμα (μεταξύ άλλων κι από τον Paul Lazarsfeld). Αν το κράτος στοχεύει να ευνοήσει τον εργοδότη, όπως ισχυρίζονται οι μαρξιστές, γιατί να νομοθετήσει παρεμβάσεις, αφού στην αγορά ισχυρός είναι ο καπιταλιστής;

Τινάζονται έτσι στον αέρα και οι όποιες κριτικές κατά του νέου εργασιακού νομοσχεδίου που προωθεί τώρα η κυβέρνηση και τις οποίες σιγοντάρουν πολλοί αναλυτές και σχολιαστές που συμπαθούν τις ιδέες της Αριστεράς. Κάποιο ξεκαθάρισμα εννοιών είναι λοιπόν απαραίτητο για να προχωρήσουμε μπροστά…

Headlines