Τα social media έχουν μπει πια για τα καλά στη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων στον κόσμο. Όμως η χρήση τους δεν είναι η ίδια παντού…

Τα «like» που έκανε σε κάποιες αναρτήσεις του Facebook, στοίχισαν την απόλυση υπαλλήλου του υπουργείου Παιδείας στην Τουρκία.

Ωστόσο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΔΑ) θεώρησε πως υπήρξε παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης, επιδικάζοντας αποζημίωση 2.000 ευρώ στην υπάλληλο.

Συγκεκριμένα όπως αναφέρει η απόφαση του ΕΔΔΑ, οι εθνικές αρχές δεν είχαν επιδιώξει να αξιολογήσουν πράγματι την πιθανότητα τα σχετικά «likes» να προκαλέσουν κάποια ανεπιθύμητη ενέργεια στον εργασιακό χώρο της προσφεύγουσας, το περιεχόμενο του υλικού με το οποίο σχετίζονταν, το επαγγελματικό και κοινωνικό πλαίσιο που τέθηκαν και το πιθανό πεδίο εφαρμογής και τον αντίκτυπό τους.

Ειδικότερα, η υπάλληλος που απολύθηκε δεν είχε κάποιο νευραλγικό πόστο. Όπως αναφέρεται εργαζόταν ως συμβασιούχος καθαρίστρια σε κάποια Διεύθυνση Εκπαίδευσης και από το 1996 εργαζόταν σε δημόσια ιδρύματα ως υπάλληλος με σύμβαση αορίστου χρόνου, καθεστώς που υπόκειται στο ιδιωτικό εργατικό δίκαιο.

Tα «λάθος» κλικ

Όπως μεταδίδουν τουρκικά ΜΜΕ, τον Μάρτιο του 2016 κινήθηκε πειθαρχική δίκη εναντίον της επειδή έκανε κλικ στο κουμπί “μου αρέσει“ (“like”) σε διάφορες δημοσιεύσεις στο Facebook, που δημοσιεύτηκαν στον εν λόγω ιστότοπο δικτύωσης από τρίτους. Πρόκειται για την Selma Melike υπήκοος Τουρκίας, η οποία γεννήθηκε το 1970 και ζει στα Adana (Τουρκία).

Τον Σεπτέμβριο του 2016 το Πειθαρχικό Συμβούλιο επέβαλε την κύρωση της απόλυσης, θεωρώντας ότι οι πράξεις για τις οποίες κατηγορούνταν αποτελούσαν αδικήματα σύμφωνα με τους όρους της συλλογικής σύμβασης εργασίας που ισχύει στον χώρο εργασίας της.

Η προσφεύγουσα κίνησε διαδικασίες ώστε η απόφαση καταγγελίας της εργασιακής της σύμβασης να ακυρωθεί και ζητώντας να αποκατασταθεί στη θέση της.

Τον Απρίλιο του 2017, το Εργατικό Δικαστήριο απέρριψε την έφεση της προσφεύγουσας, θεωρώντας ότι τα like που πάτησε στο Facebook δεν μπορούσαν να καλυφθούν από την ελευθερία της έκφρασης και το περιεχόμενό τους ήταν πιθανό να διαταράξει την ηρεμία του χώρου εργασίας της.

Το δικαστήριο σημείωσε, ιδίως, ότι το περιεχόμενο που περιείχε κατηγορίες εναντίον δασκάλων ήταν προσβλητικό για αυτούς και μπορούσε να αναγνωστεί από μαθητές και γονείς, προκαλώντας τους ανησυχία, ενώ άλλα άρθρα είχαν πολιτικό χαρακτήρα. Το ίδιο δικαστήριο διαπίστωσε ότι η λύση της σύμβασης εργασίας της προσφεύγουσας, σε εφαρμογή της συλλογικής σύμβασης εργασίας στην οποία υπόκειται, ήταν σύμφωνη με τη διαδικασία και νόμιμη.

Η προσφεύγουσα άσκησε όλα τα ένδικε μέσα αλλά απορρίφθηκαν. Άσκησε και προσφυγή, ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου που κρίθηκε απαράδεκτη τον Απρίλιο του 2019. Απίστευτο: Υπάλληλος απολύθηκε γιατί έκανε like στο Facebook

Ανεπαρκείς  λόγοι απόλυσης

«Οι αρχές θεώρησαν ότι οι εν λόγω θέσεις μπορούσαν να διαταράξουν την ειρήνη και ηρεμία στο χώρο εργασίας, με το επιχείρημα ότι τα εν λόγω άρθρα ισχυρίζονταν ότι εκπαιδευτικοί είχαν διαπράξει βιασμούς, περιείχαν κατηγορίες εναντίον πολιτικών ηγετών και αναφέρονταν σε πολιτικά κόμματα» σημειώνεται.

«Κατά συνέπεια, οι λόγοι που αναφέρονται στη παρούσα υπόθεση για να δικαιολογήσουν την απόλυση της προσφεύγουσας δεν μπορούσαν να θεωρηθούν σχετικοί και επαρκείς. Το ΕΔΔΑ έκρινε επίσης ότι η ποινή της απόλυσης χωρίς αποζημίωση που επιβλήθηκε στην προσφεύγουσα ήταν εξαιρετικά αυστηρή, ιδίως ενόψει της αρχαιότητας της προσφεύγουσας και της ηλικίας της» υπογραμμίζεται.

Το ΕΔΔΑ επισήμανε ότι το εν λόγω περιεχόμενο συνίστατο σε έντονη πολιτική κριτική σχετικά με φερόμενους ισχυρισμούς για κατασταλτικές πρακτικές από τις αρχές, πρόσκληση και ενθάρρυνση σε διαδήλωση για διαμαρτυρία για τις εν λόγω πρακτικές, εκφράσεις αγανάκτησης για τη δολοφονία του Προέδρου δικηγορικού συλλόγου, καταγγελίες για την υποτιθέμενη κακοποίηση μαθητών σε κρατικά ιδρύματα και έντονη αντίδραση σε μια δήλωση, που έγινε αντιληπτή ως σεξιστική, από γνωστή θρησκευτική προσωπικότητα.

Όπως, όμως, καταλήγει: «Το Στρασβούργο έκρινε ότι αυτά ήταν ουσιαστικά και αδιαμφισβήτητα θέματα γενικού ενδιαφέροντος». Απίστευτο: Υπάλληλος απολύθηκε γιατί έκανε like στο Facebook

Δεν υπήρξε λογική σχέση ως προς την ελευθερία έκφρασης

Κατά συνέπεια, τονίζεται στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου «οι λόγοι που αναφέρονται στη παρούσα υπόθεση για να δικαιολογήσουν την απόλυση της προσφεύγουσας δεν μπορούσαν να θεωρηθούν σχετικοί και επαρκείς. Το ΕΔΔΑ έκρινε επίσης ότι η ποινή της απόλυσης χωρίς αποζημίωση που επιβλήθηκε στην προσφεύγουσα ήταν εξαιρετικά αυστηρή, ιδίως ενόψει της αρχαιότητας της προσφεύγουσας και της ηλικίας της.

Τέλος, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, δεδομένης της αποτυχίας τους να παρέχουν σχετικούς και επαρκείς λόγους για να δικαιολογήσουν το επίμαχο μέτρο, τα εθνικά δικαστήρια δεν είχαν εφαρμόσει τα πρότυπα που ήταν σύμφωνα με τις αρχές που κατοχυρώνονται στο άρθρο 10 της ΕΣΔΑ. Σε κάθε περίπτωση, δεν υπήρξε λογική σχέση αναλογικότητας μεταξύ της παρέμβασης στο δικαίωμά της στην ελευθερία έκφρασης και στον νόμιμο σκοπό που επιδίωκαν οι εθνικές αρχές».

Σε κάθε περίπτωση, αναφέρει το ΕΔΔΑ «δεν υπήρξε λογική σχέση αναλογικότητας μεταξύ της παρέμβασης στο δικαίωμά της στην ελευθερία έκφρασης και στον νόμιμο σκοπό που επιδίωκαν οι εθνικές αρχές. Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης του (άρθρο 10 της ΕΣΔΑ) και επιδίκασε ποσό 2.000 ευρώ για ηθική βλάβη».

Headlines