«Ψυχανάλυσέ το»: Ένα βιβλίο-χρονολόγιο μεταξύ επικαιρότητας και ψυχαναλυτικής ερμηνείας

Ψυχανάλυσέ το. Ποιο; Και με τι τρόπο; Τι μπορούμε να ψυχαναλύσουμε δίχως αναλυόμενους, συνεδρίες και θεραπευτικό πλαίσιο; Ψυχαναλύεται ο χρόνος που τρέχει, η πραγματικότητα που μας περιβάλλει, η επικαιρότητα που διαμορφώνει τις ζωές μας; Η χρονιά της πανδημίας και των συναρθρώσεών της, των θανατοπολιτικών στη Μεσόγειο, του συμπτώματος Brexit, της λευκής υπεροχής ως πολιτικής άποψης, του ταπεινωμένου υποκειμένου Τζόκερ και της μετάλλαξης του κοινωνικού δεσμού ξαναγράφονται με όρους ψυχαναλυτικής ανθρωπολογίας…

Με τα θεωρητικά εργαλεία της ψυχανάλυσης, της πολιτικής θεωρίας και της φιλοσοφίας, η διεισδυτική πένα της Δήμητρας Αθανασοπούλου εξετάζει τον έρωτα και την ευθραυστότητά του εν μέσω της υγειονομικής κρίσης, την αντανάκλαση του βιολογικού στο πολιτικό, την επίδραση του τουριστικού σώματος πάνω στο μετασχηματισμένο αστικό τοπίο, το εθνικό ιδεώδες πίσω από την επίκληση του ένδοξου παρελθόντος, τη σχέση του ελληνικού σχολείου με την κοινωνική κινητικότητα, το ψυχικό αποτύπωμα του ψηφιακού μετασχηματισμού.

Τα κείμενα παρατίθενται με χρονολογική σειρά, από τις αρχές Αυγούστου του 2019 μέχρι τα τέλη του 2020, όπως φιλοξενήθηκαν στην Εφημερίδα των Συντακτών, με την ελπίδα να γίνουν μια γέφυρα σκέψεων ανάμεσα στην προπανδημική και τη μεταπανδημική ζωή.

Ο πανεπιστημιακός Γιάννης Σταυρακάκης σημειώνει, μεταξύ άλλων, στον πρόλογό του για το βιβλίο της Δήμητρας Αθανασοπούλου:

Ο σκοπός των κειμένων δεν είναι φυσικά να μας πάρουν από το χεράκι – ας αδαείς αναγνώστες – και να μας «ανοίξουν τα μάτια» σε μια μονοσήμαντη «αντικειμενική» πραγματικότητα. Λειτουργούν σωρευτικά, πέρα από οποιονδήποτε διδακτισμό, ως παρεμβάσεις που δυνητικά ενισχύουν τη δυνατότητά μας να ερμηνεύουμε και ίσως να δρούμε αναγνωρίζοντας αμφισημίες και αμφιθυμίες, παιχνίδια της εξουσίας και της αλήθειας, της γνώσης και της άγνοιας (στην οποία συχνά καταδικάζουμε τους εαυτούς μας αποδεχόμενοι τον διαθέσιμο και πανίσχυρο «Λόγο του Κυρίου» ή τον κατά Λακάν «Λόγο της Επιστήμης»). Εδώ εντοπίζεται η αναλογία ανάμεσα στα ωραία κείμενα της Δήμητρας Αθανασοπούλου και τον ψυχαναλυτικό λόγο. Δεν μας προσφέρουν τελικές λύσεις και εύκολες ρετσέτες.

Ο κύκλος γνώσης, ερμηνείας και πρακτικής δράσης παραμένει αναπόφευκτα ατελής. Μας καθιστούν όμως ικανότερους να συνεχίσουμε το ταξείδι και ίσως να το απολαύσουμε περισσότερο, να σκεφτούμε ξανά και ξανά την επιθυμία μας και τη εμπλοκή μας σε πλαίσια που χωρίς συνήθως να το συνειδητοποιούμε μας εμποδίζουν να το βιώσουμε με όρους κριτικής και δημοκρατικής ανάπτυξης της – διυποκειμενικής – επιθυμίας μας. Να απολαύσουμε δηλαδή την ελευθερία εκείνη που μας είναι προσβάσιμη, ως υποκείμενα και ως συλλογικότητες, σε ένα συχνά ασφυκτικό – κοινωνικό και πολιτικό – πλαίσιο. Εναπόκειται στον αναγνώστη πλέον – όχι μόνον, της καλής εφημερίδας, αλλά και τούτης της συλλογής – να ανταποκριθεί στην πρόκληση. Ψυχαναλυσέ το, λοιπόν!

Η Δήμητρα Αθανασοπούλου

Λίγα λόγια για την συγγραφέα

Η Δήμητρα Αθανασοπούλου είναι Διδάκτωρ Ψυχαναλυτικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου του Παρισιού (Paris 7 Denis Diderot) και κάτοχος Μάστερ Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχοπαθολογίας και Μάστερ Ψυχανάλυσης του Πανεπιστημίου Paris 8 Vincennes – Saint Denis. Έχει εργαστεί σε νοσοκομεία ημέρας στο Παρίσι, σε ειδικά σχολεία στη Μάλαγα της Ισπανίας και στους Γιατρούς του Κόσμου στην Αθήνα. Αρθρογραφεί συστηματικά σε εφημερίδες και περιοδικά. Για τη στήλη της «Ανθρωπογεωγραφικά» στο περιοδικό Επίκαιρα της απονεμήθηκε το Βραβείο Παύλος Παλαιολόγος. Τα τελευταία χρόνια διατηρεί τη στήλη «Ψυχανάλυσέ το», μια ψυχογραφική ανάγνωση της επικαιρότητας, στην Εφημερίδα των Συντακτών και εργάζεται ως ψυχοθεραπεύτρια-ψυχαναλύτρια. Μιλά αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά και ισπανικά.

Προμηθευτείτε το βιβλίο της εδώ.