Πώς θα σταματήσει η ανεξέλεγκτη απόρριψη κενών φυτοπροστατευτικών συσκευασιών

Μπορεί το πιλοτικό πρόγραμμα συλλογής των φυτοπροστατευτικών προϊόντων στον δήμο Βέροιας να γνωρίζει άνθιση στα έξι χρόνια εφαρμογής του, ωστόσο ακόμη και η φετινή εκτίμηση για συγκέντρωση άνω των 3,5 τόνων, απέχει σημαντικά από τους 50 τόνους προϊόντων που προμηθεύονται οι παραγωγοί στο νομό Ημαθίας.

Για τα σημαντικά αποτελέσματα της πιλοτικής δράσης του δήμου Βέροιας, που αποτελεί μια νησίδα περιβαλλοντικής ευαισθησίας και κινητοποιεί την εθελοντική και ατομική ευθύνη του καθενός, μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιδήμαρχος στον δήμο Βέροιας, αρμόδιος για θέματα Περιβάλλοντος, Καθαριότητας, Πρασίνου και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Παπαδόπουλος.

Παραδέχθηκε βέβαια, ότι «μετά τόσα χρόνια εφαρμογής του προγράμματος, κρίνεται αναγκαία η αντικατάστασή του με εγκεκριμένο Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης».

Από το 2015, πάνω από 8.000 πλαστικές συσκευασίες πήγαν για ανακύκλωση

Σε 8.710 κιλά ανέρχονται οι πλαστικές συσκευασίες φυτοπροστατευτικών προϊόντων, που συγκεντρώθηκαν στο διάστημα εφαρμογής του προγράμματος από το 2015. Μάλιστα, με εξαίρεση το 2020, οπότε λόγω της πανδημίας του κορονοϊού σημειώθηκε κάμψη, η τάση καταγράφεται ανοδική, επισήμανε ο κ. Παπαδόπουλος, εκτιμώντας ότι φέτος θα συγκεντρωθούν ίσως και πάνω από 3,5 τόνοι άδειων συσκευασιών.

Τονίζεται ότι ετησίως επιχειρείται η συλλογή πλαστικών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων δύο φορές, «αν και ορισμένες χρονιές γίνεται μια φορά/χρόνο», σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο.

Έτσι, με βάση τα στοιχεία που διατέθηκαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, το 2015 έγινε μια συλλογή άδειων πλαστικών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων βάρους 420 κιλών, το 2016 οι δύο συλλογές «έστειλαν» προς ανακύκλωση 1.800 κιλών, το 2017 η μία αφορούσε σε 710 κιλά και το 2018 οι δύο σε 1.220 κιλά. Το 2019 έγιναν δύο συλλογές που οδήγησαν στην ανακύκλωση άδειων πλαστικών συσκευασιών φυτοπροστατευικών προϊόντων 2.950 κιλών και το 2020 η διαδικασία οδήγησε στη συλλογή 1.610 κιλών.

Κατά τον κ. Παπαδόπουλο, οι συνολικές ποσότητες των πλαστικών συσκευασιών που πωλούνται ετησίως σε επίπεδο δήμου «δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθούν», ωστόσο, όπως τόνισε, με βάση στοιχεία από τον Ελληνικό Σύνδεσμο Φυτοπροστασίας (ΕΣΥΦ), «αυτές εκτιμώνται σε περίπου 50 τόνους ετησίως σε επίπεδο νομού Ημαθίας».

Οι συσκευασίες που συγκεντρώνονται στο πλαίσιο του προγράμματος, αρχικά παραδίδονται κατόπιν υπόδειξης του ΕΣΥΦ, σε Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) και στη συνέχεια καταλήγουν σε κατάλληλες επιχειρήσεις πλαστικών, με σκοπό την επεξεργασία και κατασκευή πλαστικών προϊόντων που δεν έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, νερό και τον άνθρωπο (π.χ. σωλήνες αποχέτευσης, περιβλήματα υπόγειων καλωδίων, περιβλήματα μπαταριών οχημάτων, κ.ά.).

Το προφίλ των συμμετεχόντων στο πιλοτικό πρόγραμμα του δήμου Βέροιας

Κυρίως άντρες όλων των ηλικιών, και λιγότερο γυναίκες, είναι οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα του δήμου, με κοινό χαρακτηριστικό την ευαισθησία τους ως προς τις επιπτώσεις της «ανεξέλεγκτης απόρριψης των συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων στο περιβάλλον, σε συνάρτηση με το νερό που πίνουμε, τον αέρα που αναπνέουμε και γενικότερα την υγεία των ιδίων, των παιδιών τους, αλλά και όλων των συνανθρώπων τους».

Βέβαια, οι παραγωγοί στον δήμο Βέροιας -σύμφωνα με τα στοιχεία ΟΣΔΕ- υπολογίζονται σε 3.500 και σε κάθε συλλογή του προγράμματος συμμετέχουν 700, εκ των οποίων οι 600 είναι αυτοί του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αλιάκμονα.

Κίνητρα, αντικίνητρα και η πραγματικότητα

Το πιλοτικό πρόγραμμα του δήμου, ναι μεν προχωρά ικανοποιητικά και ανεβάζει ταχύτητα, όμως κατά τον κ. Παπαδόπουλο, «με την τροποποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας που αφορά στη διαχείριση των κενών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων και την ενεργοποίηση περισσότερων φορέων στη όλη διαδικασία, όπως συνεταιρισμοί, σύλλογοι και γεωπόνοι, θα μπορούσε να επιτευχθεί σημαντική επιτάχυνση στην αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεξέλεγκτης απόρριψης των κενών συσκευασιών».

Ξεκαθάρισε πάντως ότι το πρόβλημα θα μπορούσε να λυθεί και ν’ αντιμετωπιστεί οριστικά και καθοριστικά, με την υποχρεωτική εφαρμογή του προγράμματος από όλα τα καταστήματα πώλησης γεωργικών φαρμάκων και την εφαρμογή συστήματος ανταπόδοσης στους παραγωγούς. «Για κάθε πλαστική συσκευασία φυτοπροστατευτικού προϊόντος που επιστρέφει ο παραγωγός στο κατάστημα γεωργικών εφοδίων (αφού την έχει πλύνει), να λαμβάνει κάποια ανταπόδοση», πρότεινε ο κ. Παπαδόπουλος και πρόσθεσε πως «με την καθιέρωση πέναλτι μη συμμόρφωσης και επιβράβευσης, όταν ακολουθείται η διαδικασία, πιστεύω πως θα υπήρχε καθολική συμμετοχή σε τέτοια προγράμματα».

Ως επιπλέον κίνητρα για την είσοδο περισσοτέρων παραγωγών στο «κλαμπ» των περιβαλλοντικά ευαίσθητων, ο κ. Παπαδόπουλος πρότεινε επίσης σύνδεση κάθε νέας συνταγογράφησης με την επιστροφή των κενών συσκευασιών στους προμηθευτές ή σύνδεση της επιστροφής των κενών συσκευασιών με τις χορηγούμενες επιδοτήσεις ή χρέωση των συσκευασιών στην αξία του προϊόντος και την επιστροφή του ποσού κατά την παράδοσή τους».

Νούμερο ένα βασικός παράγοντας συμμετοχής στο πιλοτικό πρόγραμμα είναι η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των χρηστών γεωργικών φαρμάκων. Υπενθύμισε ότι ο δήμος Βέροιας πραγματοποίησε ενημερωτικές ημερίδες στις έδρες όλων των δημοτικών ενοτήτων του, μοίρασε έντυπο ενημερωτικό υλικό σχετικά με τη διαδικασία συλλογής των συσκευασιών, καθώς και τα περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη που προκύπτουν από τη συμμετοχή των χρηστών γεωργικών φαρμάκων στο πρόγραμμα.

Πριν από την έναρξη κάθε συλλογής των συσκευασιών εκδίδεται αναλυτικό πρόγραμμα, με τα σημεία και τις ώρες συλλογής από κάθε σημείο, το οποίο δημοσιοποιείται μέσω του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, ενώ στην ενημερωτική διαδικασία συμμετέχουν και οι πρόεδροι των κοινοτήτων του δήμου Βέροιας. Σε όλα τα σημεία πλήρωσης των ψεκαστικών βυτίων δε, έχουν τοποθετηθεί πινακίδες απαγόρευσης ως προς την ανεξέλεγκτη απόρριψη των συσκευασιών από τους χρήστες, αλλά και ενημέρωσής τους ως προς την ορθή διαχείρισή τους.

Υπενθύμισε ότι έχουν τοποθετηθεί ειδικοί κάδοι συλλογής των κενών πλαστικών συσκευασιών σε εννέα καταστήματα πώλησης γεωργικών φαρμάκων, όπου παραγωγοί προσκομίζουν τις πλυμμένες πλαστικές συσκευασίες φυτοπροστατευτικών προϊόντων. «Οι κάδοι αυτοί είναι κλειδωμένοι και η απόρριψη των πλαστικών συσκευασιών γίνεται κατόπιν ελέγχου από τον υπεύθυνο επιστήμονα του καταστήματος», σημείωσε.

Τα βήματα για την ορθή διαχείριση

Τα βήματα για την ορθή διαχείριση των κενών πλαστικών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων είναι -σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο- τα εξής:

• Διαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες που αναγράφονται στην ετικέτα.
• Φοράτε πάντα τον απαραίτητο προσωπικό προστατευτικό εξοπλισμό (φόρμα, γάντια, κλπ).
• Αδειάστε πλήρως το περιεχόμενο της φιάλης στο ψεκαστικό βυτίο.
• Ξεπλένετε τρεις φορές την κενή φιάλη των φυτοπροτατευτικών προϊόντων με καθαρό νερό κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του ψεκαστικού διαλύματος. Προσθέστε τα νερά του ξεπλύματος στο ψεκαστικό δοχείο και ψεκάστε. Τοποθετήστε τη φιάλη ανάποδα να στραγγίξει και να στεγνώσει.
• Τρυπήστε τις κενές ξεπλυμένες πλαστικές φιάλες για να μην μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά.
• Τοποθετήστε τις κενές ξεπλυμένες πλαστικές φιάλες στις διάφανες πλαστικές σακούλες συλλογής, χωρίς τα πώματα.
• Τοποθετήστε τα πώματα σε ξεχωριστές πλαστικές σακούλες.
• Κλείστε τις σακούλες προσωρινά και αποθηκεύστε τις σε ασφαλές μέρος.