Μια συνέντευξη, ένα βιβλίο, ένας ηγέτης

Στα τέλη του 2020 εκδόθηκε ένα βιβλίο του καθηγητή Θ. Πελαγίδη για τον Κ. Μητσοτάκη, που περιλαμβάνει μια σχετικά πρόσφατη (2013) συνομιλία τους για την οικονομία («Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και η Οικονομία», Εκδ. Παπαζήση). Εκεί ο πρώην πρωθυπουργός είναι πραγματικά αποκαλυπτικός. Αναφέρει αδιαμφισβήτητες αλήθειες, ομιλεί σε σκληρή γλώσσα και ξεδιπλώνει ανάγλυφα τις πραγματικές αδυναμίες της ελληνικής κοινωνίας.

Εκεί που είναι πραγματικά καυστικός ο πρώην πρωθυπουργός είναι στον τρόπο που περιγράφει την αντίδραση του ελληνικού κράτους, και της κοινωνίας, στην απελευθέρωση της οικονομίας και στον περιορισμό του δημόσιου τομέα μέσω κατάργησης φορέων και διαδικασιών. Είναι χαρακτηριστικό πως σημειώνει πως και μέσα στο δικό του Υπουργικό Συμβούλιο, με την εξαίρεση Μάνου κι Ανδριανόπουλου, οι περισσότεροι υπουργοί δεν ήθελαν απελευθερώσεις και κατάργηση δημόσιων φορέων. Να προσθέσω εδώ την αδικαιολόγητη αντίδραση στελεχών της ΝΔ στα μέτρα αυτά ενώ είχαν όλα περιγραφεί στις προγραμματικές δηλώσεις της τότε κυβέρνησης τις οποίες και είχαν όλοι υπερψηφίσει. Επισημαίνει επίσης ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης πως και ο ιδιωτικός τομέας, οι τράπεζες και οι μεγάλες επιχειρήσεις, ήσαν εναντίον των μέτρων της κυβέρνησής του. Οι διοικήσεις των τραπεζών μάλιστα, με την εξαίρεση των Χριστοδούλου και Βουρλούμη, σιγοντάριζαν τις κινητοποιήσεις των υπαλλήλων τους κι ενεθάρρυναν τις σχετικές απεργίες. Παραλείπει να προσθέσει πως παρόμοια η κυβέρνησή του είχε αντιμετωπίσει και με τις διορισμένες διοικήσεις κρατικών εταιρειών (ΔΕΗ, ΟΤΕ) σε ίδιες περιστάσεις.

Αποκαλύπτεται μέσα από τα λόγια του η πίστη του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στην ανάγκη μείωσης των δημοσίων δαπανών με κάθε τρόπο. Που θα έβαζε υπό έλεγχο το χρέος της χώρας. Χωρίς να διστάζει να επισημαίνει πως αυτό θα πρέπει να γίνει και με απολύσεις. Φέρνει το παράδειγμα των Προβληματικών Επιχειρήσεων, που ίδρυσε ο Γερ. Αρσένης που είχε, κατά τον Κ. Μητσοτάκη, εμπειρία από οικονομίες του Τρίτου Κόσμου, και που είχε οδηγήσει σε πτώχευση πολλές ιδιωτικές εταιρείες φορτώνοντας τα ανυπέρβλητα κόστη τους πάνω στις πλάτες των φορολογουμένων. Θυμίζει κι ένα τότε επιχείρημά μας, το είχα ψάξει τότε και το είχα θεμελιώσει με αριθμούς, πως ήταν περισσότερο συμφέρον να δίνουμε στους εργαζόμενους τον μισθό στο σπίτι τους, και να γλιτώναμε το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε πως ο θεσμός των προβληματικών ήταν αντιγραφή από τη φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι και το IRI. Να μην ξεχνάμε, πως επί Κ. Μητσοτάκη η χώρα είχε δύο χρόνια πρωτογενές πλεόνασμα κι έναν χρόνο οριακό πλεόνασμα. Οπως λέει κι ο ίδιος, η αποκάλυψη των κρυμμένων χρεών των προηγουμένων κυβερνήσεων, λ.χ. δανεισμός μέσω δημόσιων επιχειρήσεων, μεγάλωσε το γενικό χρέος…

O πρώην πρωθυπουργός επιμένει για την ανάγκη απολύσεων και θυμίζει την αύξηση των επιδομάτων ανεργίας και των σχετικών αποζημιώσεων που είχαν τότε θεσπισθεί. Μπορώ μάλιστα να υπενθυμίσω εδώ την υπόσχεση του Κ. Μητσοτάκη προς το οικονομικό του επιτελείο, την οποία και ετήρησε, πως οι παραπάνω εισπράξεις από την αρχική εκτίμηση, από κάθε μεγάλη ιδιωτικοποίηση (λ.χ. ΑΓΕΤ), θα πήγαιναν για τις αποζημιώσεις άλλων εργαζομένων (λ.χ. Πειραϊκή Πατραϊκή). Ετσι μπορέσαμε να προχωρήσουμε το σχετικό πρόγραμμα δίχως μεγάλες αντιδράσεις και ανατροπές.

Το πιο σημαντικό σημείο ίσως των δηλώσεων του Κ. Μητσοτάκη είναι όταν αναφέρεται στους Ελληνες και τις μεταρρυθμίσεις. Επιμένει πως οι Ελληνες θέλουν τις διαρθρωτικές αλλαγές, αλλά για τους άλλους. Οχι για τον εαυτό τους. Οταν ο Ελληνας είναι βολεμένος δεν θέλει να αλλάξει τίποτε. «Ο Ρωμιός θέλει το βόλεμα, αγαπητέ μου». λέει ο Κ. Μητσοτάκης, «κατάλαβέ το άπαξ διά παντός». Πρέπει να απελευθερωθούν τα πάντα, επιμένει. Αλλά χρειάζονται ηγέτες που δεν φοβούνται το κόστος για κάτι τέτοιο. «Θέλει κουράγιο να πηγαίνεις κόντρα στο ρεύμα»…