Ο χαρακτηριστικός ήχος τους και η παρουσία τους φτάνει πια μέχρι την ενδοχώρα: από το Σεντ Πολ της Μινεσότα -χιλιόμετρα μακριά από τις Μεγάλες Λίμνες- έως το Μινσκ της Λευκορωσίας, επίσης πολύ μακριά από τις ακτές της Βαλτικής.

Πολυτραγουδισμένοι και πολυμνημονευμένοι σε ποιήματα ως σύμβολο της θάλασσας, οι γλάροι έχουν αρχίσει τα τελευταία χρόνια να… μεταλλάσσονται σε χερσαίους «εισβολείς».

Σε αναζήτηση τροφής -που με την βιομηχανοποίηση της αλιείας γίνεται όλο και λιγότερη στους υπό αλλοίωση φυσικούς τους χώρους-, αλλά και ασφαλούς καταφυγίου για την εκκόλαψη των αυγών τους και το μεγάλωμα των νεοσσών τους, κάθε χρόνο τέτοια εποχή, τα θαλασσοπούλια μεταναστεύουν σιγά σιγά προς την στεριά και τις μεγαλουπόλεις, σε ακόμη ένα απτό δείγμα των τεκτονικών αλλαγών στα οικοσυστήματα του πλανήτη.

Κάπως έτσι, οι μεν οροφές κτιρίων σε πόλεις και μεγαλουπόλεις γίνονται γι’ αυτά τόπος για τις φωλιές τους, οι δε χωματερές -που φθίνουν- και οι δρόμοι τους οι νέοι χώροι για το κυνήγι της τροφής.

Καταδρομικές επιθέσεις

«Οι γλάροι γρήγορα εκμεταλλεύτηκαν αυτή τη διατροφική “φλέβα χρυσού”», παρατηρεί στο BBC ο Πίτερ Ροκ, ειδικός από το Μπρίστολ και μέλος του Οργανισμού Ερευνών Γλάρου.

Με την εξασφάλιση της τροφής, εξηγεί, οι πληθυσμοί τους στα αστικά κέντρα μεγάλωσαν. Επέζησαν περισσότερα νεογνά. Και η αυξητική τάση συνεχίζεται.

Φυσικά όχι μόνο στη Βρετανία.

Έχοντας κάνει «απόβαση» στη Ρώμη από τις αρχές της δεκαετίας του ‘70, σήμερα έχουν μετατρέψει σε… αποικίες τους πολλές ιταλικές μεγαλουπόλεις: από τη Βενετία και την Τεργέστη, έως τη Νάπολη.

Στη Γαλλία -όπου αποτελούν προστατευόμενο είδος εδώ και δεκαετίες- έχουν κάνει παραπάνω από… αισθητή την παρουσία τους στην Κυανή Ακτή.

«Μια μέρα είχα βγάλει μοσχαρίσιες κοτολέτες στο μπαλκόνι να ξεπαγώσουν, αλλά τις άπραξε ένα γλάρος και εξαφανίστηκε», λέει στη Monaco Tribune  κάτοικος της συνοικίας Φοντβιέγ του  Μονακό.

«Δεν είναι επίσης ασυνήθιστο», προσθέτει, «να τους βλέπεις να τρώνε αποφάγια από μπέργκερ και πατάτες στον Κήπο της UNESCO».

Εξίσου συνηθισμένες είναι οι αναφορές για καταδρομικές επιθέσεις γλάρων σε ανθρώπους, για να τους πάρουν ένα σάντουιτς ή μια τυρόπιτα από τα χέρια.

Στο διαδίκτυο, κυκλοφορούν πια πολλά βίντεο με αποθρασυμένους γλάρους…. ληστές, να κλέβουν σακουλάκια με πατατάκια μέσα από καταστήματα.

Οι καταγγελίες για επιθέσεις σε περιστέρια και μικρά ζώα έχουν πολλαπλασιαστεί -όπως συνέβη προ δύο ετών στον ανυποψίαστο Γκίζμο: ένα τσιουάουα, που ένας γλάρος άρπαξε μπροστά στα μάτια των έκπληκτων ιδιοκτητών του, στην Αγγλία.

Λεία ενός γλάρου λίγο έλειψε να γίνει μέχρι κι ένα από τα δύο λευκά περιστέρια που είχαν αφήσει ελεύθερα δύο παιδιά μαζί με τον Πάπα Φραγκίσκο, στο Βατικανό, σε μία κατά τα λοιπά συμβολική κίνηση για την επικράτηση της ειρήνης…

Σε ορισμένες πόλεις, όπως στο Γούστερ της κεντρικής Αγγλίας, το πρόβλημα έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις, που οι τοπικές αρχές σκέφτονται να «στρατολογήσουν» αρπακτικά πτηνά.

Ευκολοπροσάρμοστα παμφάγα

Η μετατροπή των γλάρων από σύμβολα του πελάγους σε αστικούς «εισβολείς» είναι απόρροια της διατάραξης των οικοσυστημάτων τους από τις δραστηριότητες του ανθρώπου.

Η μεγάλη προσαρμοστικότητά τους στο αστικό περιβάλλον, από την άλλη, είναι αποτέλεσμα δικών τους χαρακτηριστικών.

Χαρακτηρίζονται εξαιρετικά έξυπνα πτηνά. Έχουν μεγάλο εγκέφαλο για το μέγεθός τους, που τους επιτρέπει να προσαρμόζονται σε εναλλασσόμενες συνθήκες.

Για το είδος τους, ζουν πολλά χρόνια -το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη ήταν 35 ετών- με αποτέλεσμα να χτίζουν μία πλούσια μνήμη στο πού και πότε μπορούν να εντοπίσουν φαγητό.

Με τις τεράστιες φτερούγες τους, δε, έχουν τη δυνατότητα να ταξιδεύουν μακριά.

Χάρη στην οξυμένη όσφρησή τους, μπορούν να εντοπίσουν από απόσταση κάποια τροφή.

Κατά τους ειδικούς, έχουν τη δυνατότητα να αναπτύσσουν μέχρι και συμπεριφορικά μοντέλα για να πετύχουν τον σκοπό τους.

Με τη χρήση πομπών GPS, η Ανούκ Σπελτ, συμπεριφοριστής οικολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, παρακολουθούσε για ημέρες τις κινήσεις πάνω από δέκα γλάρων.

Άλλοι «πήγαιναν σε σχολεία τις ώρες των διαλειμμάτων», λέει στο BBC. Κι άλλοι, έφταναν κάθε απόγευμα, την ίδια ώρα, σε ένα σημείο συγκέντρωσης τροφίμων για κομποστοποίηση.

Αυτό που της προξένησε μεγάλη έκπληξη, αναφέρει, είναι ότι οι γλάροι που παρακολουθούσε ζούσαν τα δύο τρίτα του χρόνου τους σε κατοικημένες περιοχές και τον υπόλοιπο στην ύπαιθρο, κι όχι στην παραλία, αναζητώντας τροφή στα χωράφια.

Κυρίως μικρά ζώα ή σκουλήκια, που έβγαιναν στην επιφάνεια της γης μετά το όργωμα ή μετά τη βροχή.

Προβληματισμός για το μέλλον

Σε πολλές πόλεις, αρχές και κάτοικοι δηλώνουν αγανακτισμένοι από τους νέους «εισβολείς».

Σε ορισμένες περιοχές, παρά το είναι απειλούμενο είδος -κυρίως οι ασημόγλαροι-, ορισμένοι καταφεύγουν σε ακραίες μεθόδους.

Στη Βρετανία, για παράδειγμα, βάζουν λάδι στα αυγά των γλάρων για να σταματήσουν την επώαση.

Αρκετοί προσπαθούν να τους φοβίσουν με θορύβους και αρπακτικά πτηνά.

Κάποιοι φτάνουν στο σημείο να τους δηλητηριάζουν.

Ειδικοί παροτρύνουν, στον αντίποδα, να μάθουμε να ζούμε με τους νέους «γείτονες», την έλευση των οποίων έχουμε κατά μεγάλο βαθμό εμείς οι ίδιοι προκαλέσει.

Σε κάθε περίπτωση, άλλωστε, οι γλάροι «είναι υπέροχα πουλιά», , λέει χαρακτηριστικά η Καναδή οικολόγος Λουίζ Μπλάιτ.

Και τώρα «φέρνουν στις πόλεις μας τη φύση, από την οποία ο σημερινός κόσμος φαντάζει ολοένα και πιο αποκομμένος».

Headlines