Άλαν Τιούρινγκ: Ο πατέρας της πληροφορικής που συνέτριψε τους Ναζί

Στις 23 Ιουνίου 1912 γεννήθηκε στο Λονδίνο ο Άλαν Μάθισον Τιούρινγκ, ο μαθηματικός που θεωρείται πατέρας της σύγχρονης πληροφορικής και της τεχνητής νοημοσύνης και ο οποίος, αποκωδικοποιώντας τους μυστικούς κώδικες των Ναζί, είχε επιδραστικό ρόλο στην εξέλιξη των Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Παιδικά χρόνια

Τα παιδικά χρόνια του Άλαν Τιούρινγκ παρουσιάζονται από τα «ΝΕΑ» της 4ης Αυγούστου 2003 μέσω της προδημοσίευσης τότε της βιογραφία «Άλαν Τιούρινγκ: Το Αίνιγμα», από τον Άντριου Χότζες.

«Ο Άλαν «ήταν εμφανές ότι ανήκε στην κατηγορία των μικρών αγοριών που τραβούν την προσοχή των ξένων με τα πρόωρης ευφυίας σχόλιά τους, διατυπωμένα με μάλλον διαπεραστική φωνή.

»Ταυτόχρονα όμως ήταν άτακτος και ατίθασος, και οι μελιστάλαχτοι τρόποι του δεν αργούσαν να δώσουν τη θέση τους σε εκρήξεις θυμού όταν του αρνούνταν κάποιο χατίρι.

»Άλλωστε ο πειραματισμός, όπως όταν φύτευε τα σπασμένα του μολυβένια στρατιωτάκια στο χώμα, ελπίζοντας πως έτσι θα γίνουν καινούργια, εύκολα συγχεόταν με την αταξία. Ο Άλαν άργησε να μάθει τη δυσδιάκριτη γραμμή που χωρίζει την πρωτοβουλία από την απειθαρχία, και αντιδρούσε στα καθήκοντα που του επέβαλλε η παιδική του ηλικία.

Αργοπορημένος, ατημέλητος και αναιδής, διαπληκτιζόταν συνεχώς με τη μητέρα του».

(…)

«Ο Άλαν έμαθε μόνος του ανάγνωση, από ένα βιβλίο με τίτλο “Διαβάζοντας χωρίς Δάκρυα”. Όμως επιδείκνυε ακόμη μεγαλύτερη ευστροφία στην αναγνώριση των ψηφίων και είχε την εξοργιστική συνήθεια να σταματά σε κάθε φανοστάτη και να διαβάζει τον σειριακό αριθμό του. Όπως πολλοί άνθρωποι, δεν διέθετε έμφυτη αίσθηση του δεξιού και του αριστερού, και χάραζε στον αριστερό του αντίχειρα μια μικρή κόκκινη βούλα, την οποία αποκαλούσε “αναγνωριστική”.

Ήρωας Πολέμου

Όπως ανέφερε στο «ΒΗΜΑRAM» της 2ας Μαΐου 2001 ο Χρίστος Παπαδημήτριου, κορυφαίος ερευνητής στην Πληροφορική με σπουδαία πανεπιστημιακή καριέρα στο Χάρβαρντ, το ΜΙΤ, το Στάνφορντ και το Μπέρκλει: «Ο Άλαν Τιούρινγκ έκανε πάρα πολλά πράγματα. Ήταν κατά κάποιον τρόπο ήρωας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και βεβαίως (…) ο πρώτος ο οποίος πραγματικά συνέλαβε την έννοια του υπολογιστή, το νόημα μιας μηχανής που μπορεί να χειρισθεί οποιοδήποτε πρόβλημα. (…)

Ο Τσόρτσιλ απέκτησε πρόσβαση σε μια σειρά από σημαντικότατες κωδικοποιημένες πληροφορίες για τις επικείμενες κινήσεις των Ναζί. Μετά τον Πόλεμο, δέχτηκε την πρόταση του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ για την κατασκευή ενός υπολογιστή με τη μεγαλύτερη χωρητικότητα μνήμης για εκείνη την εποχή, του MADAM.

Πληροφορική

»Στη δεκαετία του 1930 τους είχε συνεπάρει για τα καλά το τρελό όνειρο του μαθηματικού: να μπορέσουμε να αυτοματοποιήσουμε τα μαθηματικά, να έχουμε μηχανές που να τους θέτουμε μια εικασία και να μας λένε αν ισχύει ή δεν ισχύει.

»Αυτό ήταν το όνειρο που ο Τούρινγκ -μαζί με τον Γκέντελ, μια άλλη μεγάλη μορφή του αιώνα – αποκαθήλωσε και απέρριψε. Για να το κάνει όμως αυτό αποτελεσματικά, έπρεπε να φαντασθεί και να εφεύρει τον υπολογιστή γενικής χρήσης».

Όπως αναφέρουν  «ΤΑ ΝΕΑ» της 22ας Ιουλίου 2006, στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ο Άλαν Τιούρινγκ «πρότεινε τη διεξαγωγή ενός πειράματος για να διαπιστωθεί κατά πόσο μια μηχανή ήταν σε θέση να σκεφθεί ή να έχει συνείδηση. Ο Τούρινγκ ήταν ο άνθρωποςπου κατάφερε να σπάσει τους κώδικες της περίφημης κρυπτογραφικής μηχανής “Αίνιγμα”, που χρησιμοποιούσε ο γερμανικός στρατός στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για να προφυλάσσει τις επικοινωνίες του.

»Ο Τούρινγκ λοιπόν φαντάστηκε δύο ανθρωπόμορφα τηλέτυπα που θα ήταν τοποθετημένα μπροστά σε έναν δικαστή. Πίσω από το ένα τηλέτυπο θα υπήρχε ένας άνθρωπος και ο δικαστής θα έκανε διάφορες ερωτήσεις. Από τις απαντήσεις θα προσπαθούσε να καταλάβει πίσω από ποιο μηχάνημα κρύβεται ο άνθρωπος.

»Αν δεν τα κατάφερνε, αυτό θα σήμαινε ότι οι μηχανές κάποια μέρα, θα αποκτούσαν νοητικές δυνατότητες».

Ομοφυλοφιλία

Ο Άλαν Τιούρινγκ καταδικάστηκε το 1952 για «απρέπεια» επειδή σύναψε σχέση με έναν άνδρα, ενώ στη συνέχεια υπέστη χημικό ευνουχισμό διάρκειας ενός έτους. Πέθανε το 1954 από δηλητηρίαση με κυάνιο, με τη νεκροψία να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για αυτοκτονία.

Το 2009, ο βρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν ζήτησε συγγνώμη εκ μέρους της Βρετανίας για τη μεταχείριση του πρωτοπόρου μαθηματικού, ο οποίος έλαβε χάρη μετά θάνατον από τη βασίλισσα το 2013.