Ο Φειτζάλ Ζιραουί λάτρευε από μικρός να προκαλεί τα όριά του. Ακόμη και τώρα, στα 38 του χρόνια, ο Γαλλομαροκινός σύμβουλος επιχειρήσεων δεν μπορεί να αντισταθεί σε μια πρόκληση.

Κι έτσι, όταν έπεσε πάνω σε ένα άρθρο ενός γαλλικού περιοδικού τον Δεκέμβριο, που ανέφερε ότι μέχρι και σήμερα κανείς δεν έχει καταφέρει να λύσει δυο γρίφους που αποδίδονται στον Zodiac, έναν από τους πιο διάσημους κατά συρροή δολοφόνους του κόσμου που δεν συνελήφθη ποτέ, και που έδρασε στην περιοχή του Σαν Φρανσίσκο στις δεκαετίες του 1960 και του 1970, σκέφτηκε: «Γιατί να μην τα καταφέρω εγώ;»

Οι γρίφοι προκαλούν σύγχυση στους κρυπτογράφους, τους αστυνομικούς και τους… ερασιτέχνες ντετέκτιβ εδώ και δεκαετίες. Μισός αιώνας αποτυχημένων ερευνών έχει κάνει πολλούς να πιστεύουν ότι η ταυτότητα του Zodiac θα παραμείνει για πάντα μυστική. Αναρίθμητοι απλοί πολίτες έχουν υποστηρίξει ότι έλυσαν το μυστήριο μέσα από εξίσου πολλές και διαφορετικές τεχνικές, όμως μέχρι στιγμής όλες οι θεωρίες έχουν καταρριφθεί.

Μια από τις πιο εντυπωσιακές είναι εκείνη που θέλει τον Τεντ Κρουζ, τον γνωστό Ρεπουμπλικάνο πολιτικό, να είναι ο… κατά συρροή δολοφόνος – πράγμα εκτός των άλλων αδύνατο και επειδή έχει γεννηθεί μόλις το 1970. Φυσικά, η φήμη είχε γίνει viral σε βαθμό που τον ανάγκασε να τη σχολιάσει εν είδει αστείου.

Σε κάθε περίπτωση, ο Ζιραουί υποστηρίζει στους Times της Νέας Υόρκης ότι ο ίδιος χρειάστηκε μόλις δυο βδομάδες για να λύσει τους δυο εναπομείναντες γρίφους – αλλά και να ταυτοποιήσει τον δράστη – χρησιμοποιώντας έναν κλειδί κρυπτογράφησης που ήρθε στο φως μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο, και δημιουργικές τεχνικές αποκρυπτογράφησης.

Ο ενθουσιασμός του τον έκανε να αναρτήσει πολλαπλά μηνύματα και βίντεο στα δεκάδες φόρουμ που ασχολούνται με το ζήτημα, συγκεντρώνοντας δεκάδες χιλιάδες ενθουσιώδεις ερασιτέχνες ντετέκτιβ, που βοηθούν ο ένας τον άλλο στην προσπάθειά τους να λύσουν τα πιο διαβόητα μυστήρια κατά συρροή δολοφονιών στις ΗΠΑ. Οι δυο γρίφοι που ο Ζιραουί υποστηρίζει πως έχει καταφέρει να λύσει, είναι γνωστοί ως Ζ32 και Ζ13.

Δεν χρειάστηκε και πολλή προσπάθεια για να αναστατωθεί – και να θυμώσει – ολόκληρη η (τεράστια) διαδικτυακή κοινότητα που ασχολείται με την υπόθεση.


Μια από τις αναρτήσεις του διαγράφηκε από έναν διαχειριστή μιας ιστοσελίδας, ενώ σε άλλες περιπτώσεις οι θεωρίες του χαρακτηρίστηκαν αβάσιμη, και τόσο ο ίδιος όσο και τα ευρήματά του αμφισβητήθηκαν.

Ο ίδιος αποδίδει τις αντιδράσεις στο γεγονός ότι δεν σκέφτηκε να διατυπώσει με μεγαλύτερο τακτ το ότι – κατά τη γνώμη του – κατάφερε να λύσει μέσα σε δυο εβδομάδες έναν γρίφο που ταλαιπωρεί αμέτρητους ανθρώπους εδώ και πενήντα χρόνια.

«Εμφανίστηκε και τους είπε: Τέλος παιχνιδιού», εξηγεί ο αδερφός του, Γιουσέφ Ζιραουί, που εργάζεται ως δημοσιογράφος στο Μαρόκο. «Όμως αυτοί οι άνθρωποι δεν θέλουν να τελειώσει αυτό το παιχνίδι».

Το FBI και η Αστυνομία του Σαν Φρανσίσκο, πάντως, αρνήθηκαν να σχολιάσουν στους Times τα ευρήματα του Ζαραουί, αναφέροντας ότι η έρευνα δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη.

Ο Ζιραουί ξεκίνησε να ασχολείται με τους γρίφους σκεπτόμενος ότι θα ήταν μια διασκεδαστική δραστηριότητα σε καιρούς κοροναϊού. Εκείνη την εποχή δεν γνώριζε τίποτα για τον Zodiac, ο οποίος θεωρείται ύποπτος για πέντε δολοφονίες στα τέλη της δεκαετίας του 1960, αλλά έχει καυχηθεί μέσω των επιστολών του ότι πραγματοποίησε συνολικά 37.

Ο δολοφόνος έμεινε στην ιστορία για μια σειρά από τέσσερις γρίφους που δημιούργησε χρησιμοποιώντας γράμματα του αλφαβήτου και σύμβολα, και τα οποία στη συνέχεια απέστειλε σε ΜΜΕ από τον Ιούλιο του 1969 έως τον Απρίλιο του 1970. Σε αυτά περιλαμβάνονται προειδοποιήσεις, αλλά και ορισμένες υπόνοιες για την ταυτότητά του.

Ο πρώτος γρίφος, που αποτελείται από 408 χαρακτήρες, λύθηκε σε μικρό διάστημα μετά την αποστολή του. Ο δολοφόνος ανέφερε πόσο του άρεσε να σκοτώνει ανθρώπους.

Το άρθρο που διάβασε ο Ζιραουί ανέφερε ότι το FBI έχει παραδεχτεί πως ένας δεύτερος γρίφος που αποτελούνταν από 340 χαρακτήρες, εντέλει λύθηκε από μια ομάδα ερασιτεχνών κρυπτογράφων, 51 χρόνια μετά την αποστολή του, με τη χρήση ενός προγράμματος αποκρυπτογράφησης που διέτρεξε 650.000 διαφορετικές πιθανές λύσεις, για να εντοπίσει το κλειδί κρυπτογράφησης. Όμως το μήνυμα δεν περιλάμβανε πληροφορίες για την ταυτότητα του δολοφόνου.

Έμεναν μόνο δυο ακόμη γρίφοι. Ο ένας αποτελείται από 32 χαρακτήρες και ο άλλος από 13, ξεκινώντας όμως με τις πολύ υποσχόμενες λέξεις: «Το όνομά μου είναι…»

Πολλοί θεωρούσαν ότι οι γρίφοι ήταν αδύνατον να λυθούν, επειδή ήταν πολύ μικροί για να μπορέσει κάποιος να εντοπίσει το κλειδί κρυπτογράφησής τους. Αναρίθμητες λύσεις θα μπορούσαν να είναι σωστές, πράγμα που καθιστά σχεδόν αδύνατη την επαλήθευση του αποτελέσματος.

Όμως ο Ζιραουί υποστηρίζει πως είχε μια έκλαμψη. Τα άτομα που έλυσαν τον δεύτερο γρίφο είχαν δημοσιεύσει το κλειδί κρυπτογράφησης. Δεν θα μπορούσε το ίδιο κλειδί να είχε χρησιμοποιηθεί και για τους άλλους δύο;

Έτσι, το εφάρμοσε πρώτα στον γρίφο των 32 χαρακτήρων, που ο δολοφόνος είχε αποστείλει σε μια επιστολή, αναφέροντας ότι αποκαλύπτει την τοποθεσία μιας βόμβας που είχε τοποθετηθεί σε ένα σχολείο, προγραμματισμένη να εκραγεί το φθινόπωρο του 1970. Η έκρηξη, ευτυχώς, δεν συνέβη ποτέ, όμως η αστυνομία δεν κατάφερε να σπάσει τον κώδικα.

Το αποτέλεσμα ήταν μια τυχαία σειρά από γράμματα του αλφαβήτου. Ο Ζιραουί αναφέρει στους Times ότι στη συνέχεια ακολούθησε περίπου πέντε ακόμη βήματα, αντικαθιστώντας τα γράμματα με αριθμούς, βρίσκοντας τις συντεταγμένες στις οποίες αντιστοιχούσαν αυτούς τους αριθμούς και χρησιμοποιώντας ένα πρόγραμμα αποκρυπτογράφησης που θα μπορούσε ενδεχομένως να μετατρέψει τα τυχαία γράμματα σε λέξεις.

Η δουλειά αυτή τον κρατούσε ξύπνιο τη νύχτα – και διαρκώς αγχωμένο, καθώς παράλληλα ενημερωνόταν για τις λεπτομέρειες των εγκλημάτων του Zodiac.

«Είχα πάθει εμμονή, 24 ώρες το 24ωρο σκεφτόμουν μόνο αυτό», εξηγεί ο Ζιραουί στους Times.

Μετά από δυο εβδομάδες εντατικής ενασχόλησης, κατέληξε στην πρόταση: «LABOR DAY [σ.μτφρ.: πρόκειται για επίσημη αργία των ΗΠΑ που γιορτάζεται στις 6 Σεπτεμβρίου] ΒΡΕΣ 45.069 ΒΟΡΕΙ 58.719 ΔΥΤΙΚΑ». Το μήνυμα αναφερόταν σε συντεταγμένες που στηρίζονται στο μαγνητικό πεδίο της γης και όχι τις πιο γνωστές γεωγραφικές συντεταγμένες.

Η τοποθεσία βρίσκεται κοντά σε ένα σχολείο στο Σάουθ Λέικ Τάχοου, μια πόλη της Καλιφόρνια που αναφέρεται και σε μια άλλη καρτ ποστάλ που πιστεύεται πως είχε αποσταλεί από τον Zodiac το 1971.

Ενθουσιασμένος ο Ζιραουί στράφηκε στον γρίφο Ζ13, που υποτίθεται ότι αποκαλύπτει το όνομα του δολοφόνου, χρησιμοποιώντας το ίδιο κλειδί και πολλαπλές τεχνικές αποκρυπτογράφησης.

Μετά από μια ώρα περίπου, ο Ζιραουί αναφέρει ότι κατέληξε στη λέξη «KAYR», που θυμίζει αρκετά, όπως συνειδητοποίησε, το επώνυμο του Λόρενς Κέι, ενός πωλητή και εγκληματία που ζούσε στο Σάουθ Λέικ Τάχοου και που ανήκε στους υπόπτους για την υπόθεση. Ο Κέι, που χρησιμοποιούσε και το ψευδώνυμο Κέιν, απεβίωσε το 2010.

Αν πρόκειται για τυπογραφικό λάθος, σημειώνει στους Times, τότε συνάδει με εκείνα που βρέθηκαν σε άλλες επιστολές. Το αποτέλεσμα θυμίζει υπερβολικά πολύ το όνομα του Κέι και η τοποθεσία στο Σάουθ Λέικ Τάχοου θα ήταν παράξενο να αποτελεί σύμπτωση.

Ο Κέι βρέθηκε στο επίκεντρο των ερευνών του Χάρβεϊ Χάινς, ενός αποβιώσαντος πλέον ντετέκτιβ, που ήταν βέβαιος πως εκείνος ήταν ο Zodiac – χωρίς όμως να καταφέρει να πείσει τους ανωτέρους του.

Περίπου στις 2 τα ξημερώματα της 3ης Ιουνίου, ο εξαντλημένος Ζιραουί ανάρτησε ένα μήνυμα με τίτλο «Ζ13 – Το όνομά μου είναι ΚΕΙ» σε μια σελίδα του Reddit όπου 50.000 άτομα ασχολούνται με τον Zodiac.

Το μήνυμά του διαγράφηκε μέσα σε 30 λεπτά.

«Συγγνώμη, το απομάκρυνα ως μέρος της ευρύτερης πολιτικής μας ενάντια στις αναρτήσεις με λύσεις του γρίφου Ζ13», έγραψε ένας από τους διαχειριστές του subreddit, υποστηρίζοντας ότι ο γρίφος είναι αδύνατον να επιλυθεί.

Αντίστοιχα σχόλια τον περίμεναν και σε άλλα φόρουμ.

Ο Ντέιβιντ Οραντσάκ, επικεφαλής της ομάδας που έλυσε τον γρίφο των 340 χαρακτήρων, ανέφερε σε γραπτά μηνύματα προς τους Times ότι αμφιβάλλει για τη λύση του Ζιραουί, σημειώνοντας ότι υπάρχουν ήδη «εκατοντάδες προτάσεις για τον Ζ13 και λύσεις για τον Ζ32» και ότι «είναι πρακτικά αδύνατον να κριθεί αν υπάρχει δόση αλήθειας στην οποιαδήποτε».

Όμως ο Ντέιβιντ Νακάς, κρυπτογράφος και καθηγητής στην École Normale Supérieure του Παρισιού και ο Εμανουέλ Τομ, ειδικός στην κρυπτογραφία στο Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας για την Ψηφιακή Επιστήμη και την Τεχνολογία στην Γαλλία, υποστηρίζουν στους Times ότι οι τεχνικές του Ζιραουί είναι αξιόπιστες – και η αστυνομία θα πρέπει να τις λάβει υπόψη της.

Άλλος ένας κρυπτογράφος, ο Ρεμί Ζερώντ, επίσης από την École Normale Supérieure, διαφωνεί, αναφέροντας ότι ο Ζιραουί έκανε τυχαίες επιλογές στη διάρκεια της δουλειάς του με τον κώδικα.

Σε κάθε περίπτωση, ο ίδιος δεν τολμά πια να εμφανιστεί στα διάφορα φόρουμ – αν και παραδέχεται πως μπήκε σε αυτά σαν «ταύρος σε υαλοπωλείο».

«Ο αδερφός μου μου είπε», λέει στους Times. «Αδερφέ, αυτό που έκανες είναι το εύκολο κομμάτι. Στην πραγματικότητα, το δύσκολο είναι να πείσεις τους ανθρώπους».

Headlines