Στέλεχος Δέλτα: Τι γνωρίζουμε για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, τη μεταδοτικότητα και τις επαναλοιμώξεις

Ανησυχία στην επιτροπή επιδημιολόγων του υπουργείου Υγείας προκαλεί η παγκόσμια εξάπλωση του στελέχους Δέλτα του κοροναϊού, το οποίο ενοχοποιείται για έξαρση των κρουσμάτων Covid-19 σε Ινδία και Βρετανία.

Για το λόγο αυτό συγκαλείται το απόγευμα της Πέμπτη έκτακτη σύσκεψη με την συμμετοχή του Νίκου Χαρδαλιά, του Σωτήρη Τσιόδρα, του Άκη Σκέρτσου, του Θόδωρου Λιβάνιου αλλά και δημάρχων.

Πιο μεταδοτικό, πιο παθογόνο

Αν και μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα μόνο 29 κρούσματα της νέας παραλλαγής, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων προειδοποίησε την Τετάρτη ότι μέχρι τα τέλη Αυγούστου το στέλεχος Δέλτα θα έχει επικρατήσει στην Ευρώπη και θα αντιστοιχεί στο 90% των κρουσμάτων Covid-19.

«Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η ποικιλία ειδικού ενδιαφέροντος Δέλτα του SARS-CoV-2 είναι 40 με 60 τοις εκατό πιο μεταδοτικό από το Άλφα», γνωστό και ως βρετανική παραλλαγή, η οποία είναι ήδη περίπου 60% πιο μεταδοτική από το αρχικό πανδημικό στέλεχος, προειδοποίησε το ECDC.

Για επικράτηση του Δέλτα και στις ΗΠΑ έκανε λόγο και το αμερικανικό CDC.

Διπλάσιος κίνδυνος νοσηλείας

Το ευρωπαϊκό κέντρο πρόσθεσε επίσης ότι το  Δέλτα ενδέχεται να αυξάνει τον κίνδυνο νοσηλείας.

Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη μεγάλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Lancet, το στέλεχος Δέλτα διπλασιάζει τον κίνδυνο νοσηλείας συγκριτικά με το βρετανικό στέλεχος Άλφα.

Πόσο προστατεύουν τα εμβόλια

Η ίδια μελέτη εκτιμά ότι αποτελεσματικότητα των σημερινών εμβολίων είναι μεν μειωμένη έναντι στο στέλεχος Δέλτα, παραμένει όμως σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Δύο δόσεις του εμβολίου της Pfizer βρέθηκαν να προσφέρουν αποτελεσματικότητα 79% έναντι του στελέχους Δέλτα, συγκριτικά με 92% στην περίπτωση του Άλφα. Τα αντίστοιχα ποσοστά για το εμβόλιο της AstraZeneca ήταν 60% έναντι 73%.

Καθησυχαστικά αποτελέσματα έδωσαν και δύο άλλες σημαντικές μελέτες. Στην πρώτη, ερευνητές της υπηρεσίας δημόσιας υγείας της Αγγλίας (Public Health England) εκτιμούν ότι τα εμβόλια της Pfizer και της Astra μειώνουν κατά 90% τον κίνδυνο νοσηλείας λόγω του στελέχους Δέλτα.

Στη δεύτερη μελέτη, Πανεπιστημίου της Οξφόρδης αναφέρουν στο Cell ότι τα εμβόλια Covid-19 της AstraZeneca και της Pfizer προσφέρουν ελαφρώς μειωμένη αλλά επαρκή προστασία έναντι της ινδικής παραλλαγής Δέλτα.

Εκτεθειμένοι όσοι έλαβαν μόνο μία δόση

Σύμφωνα με το ECDC, «υπάρχουν ενδείξεις ότι όσοι έχουν λάβει μόνο την πρώτη δόση εμβολίου που απαιτεί δύο δόσεις είναι λιγότερο προστατευμένοι έναντι της λοίμωξης από την παραλλαγή Δέλτα, συγκριτικά με άλλες παραλλαγές, ανεξάρτητα από τον τύπο του εμβολίου».

«Αντίθετα, ο πλήρης εμβολιασμός προσφέρει σχεδόν ισοδύναμη προστασία έναντι της παραλλαγής Δέλτα».

Κίνδυνος επαναλοίμωξης

Σύμφωνα με τη μελέτη της Οξφόρδης, οι άνθρωποι που νόσησαν τη βρετανική παραλλαγή Άλφα πιθανότατα διατηρούν ανοσία και έναντι του Δέλτα.

Ωστόσο κίνδυνος επαναμόλυνσης υπάρχει για όσους είχαν προσβληθεί στο παρελθόν από τα στελέχη Βήτα και Γράμμα, τα οποία πρωτοεμφανίστηκαν στη Νότια Αφρική και την Βραζιλία αντίστοιχα.

Διαφορετικά συμπτώματα

Στη Βρετανία, οι υπεύθυνοι της διαδικτυακής μελέτης Zoe ανέφεραν στα μέσα Ιουνίου ότι, λόγω της εξάπλωσης του στελέχους Δέλτα, τα συχνότερα συμπτώματα που αναφέρουν οι ασθενείς με Covid-19 έχουν αλλάξει σε σχέση με τα πρώτα κύματα της πανδημίας.

Το στέλεχος Δέλτα φαίνεται πως είναι πιθανότερο να προκαλέσει πονόλαιμο ή καταρροή, ενώ η ανοσμία δεν περιλαμβάνεται πλέον στη λίστα με τα δέκα συχνότερα συμπτώματα.

Μετά το Δέλτα, το Δέλτα+

Την Τετάρτη, οι αρχές της Ινδίας σήμαναν συναγερμό για το νέο στέλεχος «Δέλτα+» (Delta Plus), έναν απόγονο του στελέχους Δέλτα που δείχνει να αυξάνει ακόμα περισσότερο την μεταδοτικότητα.

Συγκεκριμένα Το Δέλτα+ φέρει τη μετάλλαξη K417N που είχε ανιχνευθεί προηγουμένως και στην παραλλαγή Βήτα, η οποία πρωτοεμφανίστηκε στη Νότια Αφρική. Η μετάλλαξη επηρεάζει το σχήμα της πρωτεΐνης-ακίδας που χρησιμοποιεί ο κοροναϊός για να εισβάλλει στα ανθρώπινα κύτταρα.

Μέχρι τις 16 Ιουνίου είχαν καταγραφεί τουλάχιστον 197 κρούσματα του Δέλτα + σε 11 χώρες εκτός της Ινδίας: Βρετανία (36), Καναδάς (1), Ιαπωνία (15), Νεπάλ (3), Πολωνία (9), Πορτογαλία (22), Ρωσία (1), Ελβετία (18), Τουρκία (1) και ΗΠΑ (83).

Εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δήλωσε στο Reuters ότι η εξάπλωση του Δέλτα+ παρακολουθείται, ωστόσο μέχρι στιγμής το αρχικό στέλεχος Δέλτα θεωρείται σημαντικότερη απειλή για τη δημόσια υγεία.