Πολωνία: Ένας ιερέας στην «κεφαλή» του αγώνα για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Πολωνία, ομοφυλόφιλος και μέλος οικογένειας πιστών Ρωμαιοκαθολικών.

Από νωρίς άρχισε να νιώθει στο περιθώριο μιας χώρας, που όσο αυτός μεγάλωνε, τόσο αυτή γινόταν όλο και πιο σκληροπυρηνικά συντηρητική.

Για τον Σίμον Νιέμιετς, ωστόσο, αυτό δεν σήμανε συνθηκολόγηση, αλλά αγώνας διαρκείας.

Δεδηλωμένα ομοφυλόφιλος από τα 21 του, έγινε από τα τέλη της δεκαετίας του ‘90 ακτιβιστής υπέρ των δικαιωμάτων της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ+, όταν το κίνημα ήταν ακόμη στα σπάργανα στη χώρα του και τα μέλη του υπό διαρκή περιθωριοποίηση και διωγμό.

Πολυσχιδής προσωπικότητα, ασχολήθηκε -παράλληλα με τον έντονα ακτιβιστική δράση του- με τη δημοσιογραφία, τη φωτογραφία το θέατρο και την πολιτική, φθάνοντας το 2005 έως τη θέση του αντιπροέδρου του μικρού κόμματος Ένωση της Αριστεράς.

Το 2008 έγινε και πάστορας της νεοσυσταθείσας τότε, ανοιχτής στους ΛΟΑΤΚΙ+, καλβινιστικής Ελεύθερης Μεταρρυθμισμένης Εκκλησίας της Πολωνίας και μετέπειτα Επίσκοπος της Ενωμένης Οικουμενικής Καθολικής Εκκλησίας, που είναι ανεξάρτητη από το Βατικανό.

Από το 2019, του απαγορεύτηκε από τις πολωνικές αρχές να λειτουργεί δημόσια, λόγω κατηγοριών που εκκρεμούν σε βάρος του για βλασφημία.

Παρ’ όλα αυτά, για 20η χρονιά φέτος, ο Σίμον Νιέμιετς εμφανίστηκε το περασμένο Σάββατο με το ράσο του και το πολύχρωμο, σε όλες τις αποχρώσεις του ουράνιου τόξου επιτραχήλιό του στην Παρέλαση Ισότητας στη Βαρσοβία, την οποία ο ίδιος διοργάνωσε πρώτη φορά, το 2001.

Ο «επαναστάτης» με τα ράσα

Μέχρι να φτάσει εδώ, στα 43 του, ο Σίμον διένυσε πολύ και δαιδαλώδη δρόμο.

Στα 16 του, σύμφωνα με το προφίλ του στον ιστότοπο lgbtqreligiousarchives.org, «τα συναισθήματά του από την κλήση του Θεού για διακονία συνεθλίβησαν από τη ρητορική μίσους, την καταδίκη και τον εκβιασμό από καθολικούς ιερείς».

Για χρόνια μετά δήλωνε αγνωστικιστής. Ασχολήθηκε με το θέατρο – το 1991 πήρε και δίπλωμα εκπαιδευτή υποκριτικής τέχνης θεάτρου.

Το 1998 δούλευε πια ως δημοσιογράφος σε εβδομαδιαία εφημερίδα της Βαρσοβίας.

Μία μέρα, ο αρχισυντάκτης του του ζήτησε να καλύψει μία από τις πρώτες διαδηλώσεις ομοφυλόφιλων στην πολωνική πρωτεύουσα.

«Ήταν δυο άνδρες», λέει στο περιοδικό Time, «και πολλοί δημοσιογράφοι».

Όταν έφτασε στο σημείο, αποφάσισε να γίνει ένα με τους διαδηλωτές και τελικά μέρος του θέματος που είχε αναλάβει να καλύψει.

Ήταν η πρώτη δημόσια παραδοχή της ομοφυλοφιλίας του, που του στοίχισε μεν τη δουλειά του στην εφημερίδα, του άνοιξε όμως άλλους δρόμους.

Άρχισε να ασχολείται ενεργά με τον ακτιβισμό για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+, σε μία χώρα που τα μέλη της κοινότητας φοβούνταν ακόμη και να να μιλήσουν για το θέμα.

Από το 2000 και για μία εξαετία, ήταν ο Πολωνός εκπρόσωπος στο Διεθνές Πολιτιστικό Δίκτυο Ομοφυλόφιλων, που μέσω της δράσης του προσπαθεί να βάλει τέλος στην ομοφοβία.

Το 2001, ο Νιέμιετς οργάνωσε την πρώτη Παρέλαση Ισότητας, το Pride της Πολωνίας. Στην αρχή, η εκδήλωση συγκέντρωσε μετά βίας, λόγω φόβου, 300 άτομα.

Σήμερα, πια, γίνεται με τη συμμετοχή δεκάδων χιλιάδων ατόμων.

Όχι μόνο στη Βαρσοβία -όπου το παρόν έδωσε φέτος και ο κεντροδεξιός δήμαρχος της πολωνικής πρωτεύουσας, Ράφαλ Τσασκόφσκι- αλλά σε άλλες 20 πολωνικές πόλεις.

Το 2007, ο Νιέμιετς ήταν μεταξύ αυτών που επιχείρησαν μάταια να πείσουν το Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης να ανοίξει έρευνα για την «Επιχείρηση Υάκινθος» της πολωνικής κομμουνιστικής αστυνομίας, που την περίοδο 1985-87 κατέγραφε όλους τους Πολωνούς ομοφυλόφιλους σε εθνική βάση δεδομένων.

Ήταν στο πλαίσιο αυτής της μάχης του με ένα αρτηριοσκληρωτικό σύστημα, αναφέρει, που επέλεξε να ενταχθεί ως ανεξάρτητος στον κλήρο, για να ανοίξει χώρο τους ΛΟΑΤΚΙ+.

Για την ακρίβεια, λέει ο Σίμον στο Time, καμία από τις εκκλησίες και τις θρησκευτικές ενώσεις στις οποίες αρχικά απευθύνθηκε δεν απάντησε στις σχετικές επιστολές του.

Το 2019, άνοιξε έρευνα σε βάρος του με την κατηγορία της βλασφημίας στη διάρκεια υπαίθριας τελετής, που έκανε στην Παρέλαση Ισότητας εκείνης της χρονιάς.

Έκτοτε, οι τελετές στις οποίες παρίσταται είναι μόνο ιδιωτικές.

Μέχρι σήμερα, εν τω μεταξύ, λέει ότι έχει δεχθεί τρεις επιθέσεις.

Σκοταδισμός

Και στη φετινή έρευνα της ILGA-Europe, η Πολωνία βρίσκεται στην τελευταία θέση μεταξύ των χωρών-μελών της Ε.Ε. ως προς την κατάσταση των δικαιωμάτων της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ+.

Το φαινόμενο θεωρείται φυσική απόρροια των έξι χρόνων διακυβέρνησης του εθνιστικτικού, ευρωσκεπτικιστικού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη, που ποινικοποίησε ακόμη και τις αμβλώσεις και στο θέμα των ομοφυλόφιλων διαγκωνίζεται πια σε αντιδημοκρατικές πρακτικές την Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν.

«Οι ΛΟΑΤΚΙ+ δεν είναι άνθρωποι, είναι ιδεολογία», διακήρυττε προ μηνών ο Πολωνός πρόεδρος Ντούντα.

Στην ίδια και πιο σκληρή γραμμή είναι η Καθολική Εκκλησία της Πολωνίας, μέλη της οποίας μιλούν για κοινωνική «πανούκλα» και πέρυσι, θορυβημένα από το αρχικό άνοιγμα του Πάπα Φραγκίσκου στην πολιτική ένωση των ομοφυλόφιλων, ζητούσαν μέχρι και τη δημιουργία κέντρων «θεραπείας» της ομοφυλοφιλίας.

Σήμερα, στην πολωνική επικράτεια -όπου πάνω από το 87% των κατοίκων είναι Ρωμαιοκαθολικοί- υπάρχουν τουλάχιστον 94 «ζώνες ελεύθερες από την ιδεολογία ΛΟΑΤΚΙ»: «ζώνες έλλειψης ανθρωπιάς», όπως τις χαρακτήρισε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, που «δεν έχουν καμιά θέση στην Ένωσή μας».