Μία πρωτεύουσα πυρότουβλο

Ας μην αυταπατώμεθα… Οι μοναδικοί πόλοι έλξης εκατοντάδων χιλιάδων ξένων τουριστών, στο ιστορικό λεκανοπέδιο της ελληνικής πρωτεύουσας, είναι ο ιερός βράχος της Ακρόπολης με το ομώνυμο εντυπωσιακό μουσείο, το κεντρικό αρχαιολογικό μουσείο, το μουσείο σύγχρονης τέχνης και μερικά μετρημένα στα δάχτυλα περίβλεπτα σημεία της σημερινής Αθήνας.

Κατά τα άλλα, “do you like μαντμαζέλ δι Greece”!. Ή αλλιώς πώς, ένας από διαστήματος χαρακτηρισμένος «εκτεταμένος τσιμέντινος βράχος». Έτσι ακριβώς στη δεκαετία του ’70 χαρακτήριζε το αμερικανικό διαστημόπλοιο «Απόλλων» το πάλαι ποτέ «κλεινόν άστυ».

Σήμερα, η Αθήνα με τα διάσπαρτα περίχωρά της, συγκεντρώνει σχεδόν το μισό πληθυσμό της Ελλάδας, που πλησιάζει τα πέντε εκατομμύρια ψυχές. Δηλαδή αναλογία κατανομής του πληθυσμιακού δυναμικού, που μας παραπέμπει στον Τρίτο Κόσμο. Και αυτό το κακό τελειωμό δεν έχει… Πάρτε για παράδειγμα την άναρχη πολεοδομική ανάπτυξη, από τον Σταυρό της Αγίας Παρασκευής μέχρι το ακρωτήριο του Σουνίου. Μέσα σε 20 χρόνια άλλη μια υδροκέφαλη και ανεγκέφαλη πόλη, εξαιτίας του διεθνούς αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος».

Εάν υποτεθεί, ότι παρακολουθούμε μια περιμετρική πορεία ενός drone, πάνω από το δομημένο λεκανοπέδιο της Αττικής, θα διακρίνουμε μια γκριζόασπρη μάζα κτιρίων χωρίς ούτε, το πολύ, τρεις ή τέσσερις πλατείς δρόμους. Χωρίς αυτή την εντυπωσιακή βεντάλια της ρυμοτομίας, όχι μόνον τις κεντροβόρειας Ευρώπης, αλλά γιατί όχι και της μισής Βαλκανικής χερσονήσου.

Αψευδής μαρτυρία αυτής της ιδιόρρυθμης αθηναϊκής φαβέλας -όχι των ντενεκομαχαλάδων του Σάο Πάολο ή του Ρίο ντε Τζανέιρο – αλλά της δικής μας πρωτευουσιάνικης φαβέλας, η συγκεχυμένη μάζα έως και οκταόροφων τσιμέντινων κτιρίων με μεσοτοιχίες κολλημένων σαν τις στρατιές από τις κάμπιες που κατατρώγουν τα χλωρά πεύκα… Όλα τα υπόλοιπα από δυσδιάκριτα έως αόρατα… Και οι λιγοστές και στενάζουσες από ασφυξία με ελάχιστο ή ανύπαρκτο πράσινο, πλατείες και οι φιδίσιοι δρόμοι…

Ο ανεπανάληπτος τροβαδούρος Νίκος Γούναρης σε γλυπτική απόδοση από τον γλύπτη Νίκο Ίκαρη (Αϊβαλιώτη), στον παράδεισο Αμαρουσίου. Τραγούδησε τον «τραμπαρίφα» με τη «μπέμπελη», δηλαδή τον αφόρητο αθηναϊκό καύσωνα

Μοναδική εξαίρεση το εντυπωσιακό και γοητευτικό γεωμετρικά οδικό πλέγμα του Φαλήρου, στο ύψος του κτιρίου του τηλεοπτικού Sky. Ένα ρυμοτομικό πλέγμα, που ορθά ο Sky το προβάλλει ως αξιοθέατο περίγυρο. Και όμως, τόσοι άλλοι συστημικοί και από πλευράς προγράμματος ισοδύναμοι και ισάξιοι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί έχουν ως προθήκη την απέραντη ρυμοτομική και πολεοδομική φαβέλα. Η παράγραφός μου αυτή δεν αποτελεί ένα είδος καλλιστείων, ανάμεσα σε επιχειρηματικώς ανταγωνιζόμενα συγκροτήματα, αλλά γράφτηκε με απόλυτο σεβασμό προς όλα τα αξιόλογα ενημερωτικά συγκροτήματα.

Θάλαμος αερίων

Αυτές τις ώρες, που συντάσσεται αυτό το ταπεινό πόνημα, δεκάδες, εκατοντάδες υπερήλικες, χτυπημένοι από τον καύσωνα της πρωτεύουσας, που πολλαπλασιάζεται από την άναρχη αρχιτεκτονική πολεοδομία, μεταφέρονται με ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ στις πτέρυγες των «επειγόντων» στα νοσοκομεία, ή και στα πλησιέστερα ΚΑΠΗ.

Τις ίδιες αυτές ώρες, εργαζόμενοι νέοι, μεσόκοποι και ωριμότερης ηλικίας «βγάζουν τη μπέμπελη», από τον αθηναϊκό θάλαμο ασφυκτικών αερίων, σύμφωνα με τον εντός εισαγωγικών αυτό στίχο του αξέχαστου «Μανώλη τραμπαρίφα», σε στίχους του πολυτάλαντου Αλέκου Σακελλάριου, μουσική Μιχάλη Σουγιούλ και πρώτη εκτέλεση από τον ανεπανάληπτο τροβαδούρο Νίκο Γούναρη. (Ούτε λόγος βέβαια για τα σημερινά «πειραγμένα», που σε πολλές περιπτώσεις είναι τυμβωρυχίες της ντροπής).

Υπάρχει άραγε γιατρειά για τα εκατομμύρια των αναγκαστικών κατοίκων της πρωτεύουσας-πυρότουβλο που λέγεται Αθήνα;

Υπό τις σημερινές συνθήκες, όπου οι πολεοδομικές δημοτικές υπηρεσίες δίνουν κάθε τόσο και περισσότερους ορόφους στους όρους δόμησης. Και όχι μόνον αυτό, αλλά με προσχεδιασμένες αποφάσεις κάποια δημοτικά ή περιφερειακά συμβούλια προχωρούν σε επί τα χείρω τροποποιήσεις της χωροταξίας και ρυμοτομίας, πετυχαίνοντας έτσι μόνον παιδικά κτίσματα σε παραλιακή άμμο. Υπό αυτές λοιπόν τις συνθήκες πάμε σε κάποιους άλλους μελοποιημένους στίχους που λένε «Είναι κακό να χτίζεις παλάτια, που ο βοριάς θα τα κάνει συντρίμια-κομμάτια»!

Δεν υπάρχει τελικά ούτε ένας ωφελημένος όλη αυτή την προμελετημένη αναρχία;

Φυσικά και υπάρχουν, όπως κάποιοι εργολάβοι, πολ. μηχανικοί, που απαξιώνουν να διαβιώσουν στον δικό τους πολυδιαφημισμένο «θάλαμο αερίων» και προτιμούν τα ενδιαιτήματα των σύγχρονων πατρικίων με τις πισίνες, τα ιπποφορβεία, τους κηπουρούς, τους οικονόμους και βάλε…

Ας σταματήσουμε όμως εδώ, γιατί υπάρχουν και άλλοι οδυνηρότεροι μελοποιημένοι στίχοι από την αλάθητη λαϊκή μούσα…

Άντε λοιπόν και «καλή δύναμη»!

*Μπέμπελη: Αφόρητος και επικίνδυνος για την υγεία καύσωνας. Η λέξη, με όχι απολύτως ξεκαθαρισμένη ετυμολογία.