Δωροδοκία οι «προσφορές» πάνω από 200 ευρώ σε πολιτικούς

Προσωπικά δώρα αξίας όχι μεγαλύτερης των 200 ευρώ θα μπορούν να δέχονται κυβερνητικοί αξιωματούχοι ή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, σύμφωνα με το νομοσχέδιο για το lobbying που αναμένεται να δοθεί την επόμενη εβδομάδα σε δημόσια διαβούλευση. Δώρα μεγαλύτερης αξίας θα περιέρχονται στην κυριότητα του Δημοσίου, το οποίο θα δημοσιεύει κάθε χρόνο ανανεωμένο κατάλογό τους και θα αποφασίζει για τη διαχείρισή τους.

Με το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου για πρώτη φορά θεσπίζονται κανόνες σε σχέση με τα «πολιτικά δώρα», ενώ παράλληλα συστήνεται Εθνικό Μητρώο Διαφάνειας στο οποίο θα εγγράφονται όσοι εκπροσωπούν ομάδες συμφερόντων που επιθυμούν να ασκήσουν νόμιμη επιρροή σε κυβερνητικούς αξιωματούχους. Ανάμεσά τους μπορεί να συγκαταλέγονται εκπρόσωποι επιχειρηματικών ομίλων ή φορέων της κοινωνίας των πολιτών που ενδιαφέρονται να επηρεάσουν τη διαμόρφωση της δημόσιας πολιτικής.

Με τον τρόπο αυτόν επιδιώκεται να ρυθμιστεί ολοκληρωμένα για πρώτη φορά στην Ελλάδα το πεδίο του lobbying, στο πλαίσιο της διαφάνειας στην πολιτική ζωή, μια αναγκαιότητα που έχει επισημανθεί κατά το παρελθόν για τη χώρα μας από τον ΟΟΣΑ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ομάδα Κρατών για τη Διαφθορά (GRECO).

Τι προβλέπει

Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, o Πρωθυπουργός, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, οι υπουργοί και οι υφυπουργοί μπορούν να αποδέχονται αντικείμενα που τους προσφέρονται για λόγους ευγενείας, αβρότητας ή εθιμοτυπίας ως δώρα, στο πλαίσιο της άσκησης των καθηκόντων τους. Τα αντικείμενα αυτά, αν η εκτιμώμενη αξία τους υπερβαίνει τα 200 ευρώ, θα ανήκουν στο Δημόσιο και θα περιέρχονται στην Προεδρία της Δημοκρατίας ή στην Προεδρία της Κυβέρνησης. Αν είναι όμως δώρα κατώτερης αξίας ή αναλώσιμα αγαθά, θα παραμένουν στην κυριότητα του προσώπου που τα έλαβε, εκτός αν αυτό δηλώσει ότι επιθυμεί να τα παραχωρήσει. Εξαίρεση αποτελούν δώρα που συνιστούν κειμήλια, καθώς αυτά ανεξαρτήτως αξίας και είδους θα ανήκουν στην κυριότητα του Δημοσίου.

Ολα τα δώρα που θα περιέρχονται στο Δημόσιο θα μπορούν να χρησιμοποιούνται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τα μέλη της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της θητείας τους, ενώ παράλληλα θα μπορούν να εκτίθενται σε δημόσιους χώρους, να παραχωρούνται σε μουσεία ή άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ακόμα και να εκποιούνται ή να καταστρεφονται.

Οπως επισημαίνεται στο νομοσχέδιο, τα δώρα που θα περιέρχονται στο Δημόσιο θα καταγράφονται με χρονολογική σειρά σε ειδικό ηλεκτρονικό βιβλίο με ευθύνη του γενικού γραμματέα της Προεδρίας της Δημοκρατίας και του γενικού γραμματέα της Προεδρίας της Κυβέρνησης, οι οποίοι θα είναι και οι αρμόδιοι για την κατά προσέγγιση εκτίμηση της αξίας τους και για τον χαρακτηρισμό δώρων ως κειμηλίων.
Στην εγγραφή θα καταχωρίζονται το όνομα του δωρητή, η περιγραφή του δώρου, ο τελικός κύριος του δώρου και η αιτία περιέλευσης στην κυριότητά του.

Ο κατάλογος αυτός θα δίνεται στη δημοσιότητα τον Ιανουάριο κάθε έτους, μέσω των ιστοσελίδων της Προεδρίας της Δημοκρατίας και της Προεδρίας της Κυβέρνησης.

Μητρώο διαφάνειας

Ως προς το Μητρώο Διαφάνειας, στο οποίο θα εγγράφονται πλέον υποχρεωτικά οι εκπρόσωποι των ομάδων συμφερόντων, το νομοσχέδιο αναφέρει ότι αναμένεται να συσταθεί έως το τέλος του έτους, θα τηρείται ηλεκτρονικά και η πρόσβαση σε αυτό θα είναι διαθέσιμη στο κοινό μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr).

Από την υποχρέωση εγγραφής στο μητρώο θα εξαιρούνται συνδικαλιστικές οργανώσεις, πολιτικά κόμματα, θεσμικά όργανα, επαγγελματικές ενώσεις, η Εκκλησία και οι διπλωματικές αποστολές.

Σε όσους θα εγγράφονται σε αυτό αναγνωρίζεται επισήμως το δικαίωμα επικοινωνίας με μέλη της κυβέρνησης, ως εκπρόσωποι ομάδων συγκεκριμένου τομέα ενδιαφέροντος, ο οποίος θα έχει δηλωθεί ρητά και θα έχει καταγραφεί στο Μητρώο.  Κάθε χρόνο οι εκπρόσωποι συμφερόντων θα υποβάλλουν στην       Εθνική Αρχή Διαφάνειας ετήσια δήλωση σχετικά με τον τομέα πολιτικής που ασκούν και το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων τους, με τα στοιχεία του προσώπου που άσκησε τη δραστηριότητα επιρροής, με περιγραφή του τρόπου διεξαγωγής της δραστηριότητας αυτής και με το όνομα του φορέα στον οποίο απευθύνθηκε η δραστηριότητα επιρροής.