Απαγόρευση HDP: Ο Ερντογάν θέλει την κλιμάκωση

Η τραγωδία που συνέβη πριν από λίγες μέρες στο γραφείο του κουρδικού κόμματος HDP στη Σμύρνη συγκλόνισε πολλούς Τούρκους: ένας 27χρονος ακροδεξιός εξτρεμιστής εισέβαλε σε κτίριο, οπλισμένος με καλάσνικοφ και άνοιξε πυρ. Σκότωσε έναν 38χρονο υπάλληλο, ο οποίος ήταν το μόνο άτομο που ήταν παρόν.

Η επίθεση θα μπορούσε να έχει κοστίσει πολύ περισσότερες ζωές. Επρόκειτο για  μια συνάντηση με τη συμμετοχή γνωστών πολιτικών του HDP. «Έχω προγραμματίσει να σκοτώσω μέλη του PKK από τότε που ήμουν παιδί. Ο στόχος μου ήταν να συναντήσω πολλούς ανθρώπους εκεί αλλά υπήρχε μόνο ένα άτομο» είπε αργότερα ο δράστης στο αστυνομικό τμήμα.

Το τρίτο μεγαλύτερο τουρκικό κόμμα, το HDP, θεωρεί την κυβέρνηση υπεύθυνη για την αιματηρή πράξη διότι στιγματίζει ανθρώπους ως τρομοκράτες και αναπαράγει στερεότυπα, δηλώνει ο πολιτικός επιστήμονας Ιμπραήμ Ουσλού.

Το υπερεθνικιστικό κόμμα MHP, που συγκυβερνά με το ισλαμικό συντηρητικό κυβερνών κόμμα AKP, δέχθηκε έντονη κριτική μετά την επίθεση στο γραφείο του HDP. Ο δράστης είχε φωτογραφηθεί στο Instagram με τον λεγόμενο χαιρετισμό του λύκου πριν από την πράξη του. Πρόκειται για τον χαιρετισμό των «Γκρίζων Λύκων», του ακροδεξιού εξτρεμιστικού κινήματος που πρόσκειται στο MHP

Το φιλοκουρδικό κόμμα HDP στα πρόθυρα της κατάρρευσης

Η Άγκυρα αύξησε και πάλι την πίεση στο HDP πρόσφατα. Ο στιγματισμός ως «τρομοκρατικό κόμμα» ακολουθήθηκε από αυξανόμενες εκκλήσεις εκπροσώπων της κυβέρνησης για απαγόρευση του κόμματος. Η Γενική Εισαγγελέας της Άγκυρας ενέδωσε στην πολιτική πίεση, καταθέτοντας πρόταση για απαγόρευση του HDP τον Μάρτιο.

Προφανώς με επιτυχία μια και το τουρκικό Συνταγματικό Δικαστήριο αποδέχθηκε ομόφωνα την πρόταση αυτήν την εβδομάδα και κίνησε διαδικασία απαγόρευσης του HDP. Στο αιτιολογικό αναφέρεται ότι μέλη του HDP σκόπευαν με τις δηλώσεις και τις ενέργειές τους να υπονομεύσουν την ακεραιότητα του κράτους και συμμετείχαν σε τρομοκρατικές δραστηριότητες. Ωστόσο, σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις οι αποδείξεις είναι ελάχιστες.

Πολλοί Τούρκοι παρατηρητές υποθέτουν ότι ο ολοένα και πιο σκληρός χειρισμός του HDP οφείλεται σε τακτικισμό ενόψει των εκλογών. «Η κυβέρνηση ασκεί πολιτική προσπαθώντας να διαιρέσει την αντιπολίτευση. Όσο περισσότερο περιθωριοποιεί το HDP τόσο περισσότερο μπορεί να διαιρέσει την αντιπολίτευση», λέει ο δημοσιογράφος Λεβέντ Γκυλτεκίν. Αυτό θα διασφάλιζε την επιβίωση της κυβέρνησης.

Μαθαίνοντας από το παρελθόν…

Το σοσιαλδημοκρατικό CHP και το υπερεθνικιστικό κόμμα IYI που ανήκουν στην  αντιπολίτευση βλέπουν με μεγάλο σκεπτικισμό τους Κούρδους. Μια υπερβολικά φιλοκουρδική πολιτική και ενδεχόμενη συνεργασία με το HDP, το οποίο η κυβέρνηση έχει χαρακτηρίσει ως «τρομοκρατικό», θα μπορούσε να αποτρέψει τους εκλογείς και των δύο κομμάτων.

Πολιτικοί παρατηρητές υπενθυμίζουν τα όσα συνέβησαν στις προτελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο του 2015, όταν πολλοί ψηφοφόροι ψήφισαν υπέρ του φιλοκουρδικού HDP, το οποίο εισήλθε στο κοινοβούλιο με 13% για πρώτη φορά ενώ το AKP άγγιξε ένα ιστορικό χαμηλό.

Η κυβέρνηση του Ερντογάν αντέδρασε αμέσως. Η ρητορική έγινε πιο εθνικιστική και άρχισε μια στρατιωτική επιχείρηση εναντίον των κουρδικών πολιτοφυλακών σε πόλεις της νοτιοανατολικής Ανατολίας. Τα πνεύματα οξύνθηκαν. Εξτρεμιστές από το PKK ή από το IS έκαναν επιθέσεις σε πολλές τουρκικές πόλεις.

Η αναταραχή που έμοιαζε με εμφύλιο πόλεμο είχε ως αποτέλεσμα μεγάλα τμήματα του τουρκικού πληθυσμού να λαχταρούν σταθερότητα και μια ισχυρή ηγεσία. Στις πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου 2015 το AKP έλαβε και πάλι την απόλυτη πλειοψηφία. Η τουρκική κυβέρνηση αυτή τη στιγμή έχει χαμηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις και ο Ερντογάν αναμένεται να χρησιμοποιήσει ξανά την ίδια τακτική.

Μπατού Μποζτύρκ

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου