Ινδία: Η ανισότητα αφήνει τις γυναίκες εκτεθειμένες στον κοροναϊό – Χάσμα στους εμβολιασμούς των φύλων

Οι βαθιές δομικές ανισότητες και οι πατριαρχικές αξίες που χαρακτηρίζουν την ινδική κοινωνία ευθύνονται για το ανησυχητικό εμβολιαστικό χάσμα μεταξύ των φύλων, σύμφωνα με ακτιβιστές και ακαδημαϊκούς.

Έως τις 25 Ιουνίου, στη χώρα είχαν χορηγηθεί 309 εκατ. δόσεις εμβολίων κατά του κοροναϊού, εκ των οποίων οι 143 εκατ. σε γυναίκες και σχεδόν 167 εκατ. σε άνδρες, σύμφωνα με την CoWin, την ιστοσελίδα της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας της χώρας. Αυτό αντιστοιχεί σε 856 δόσεις σε γυναίκες για κάθε 1.000 δόσεις σε άνδρες, μια διαφορά που δεν αντιστοιχεί στην εικόνα του ινδικού πληθυσμού, στον οποίο υπάρχουν 924 γυναίκες για κάθε 1.000 άνδρες.

Η Ουτάρ Πραντές, η πολυπληθέστερη πολιτεία της Ινδίας που διαθέτει και τον υψηλότερο αριθμό κατοίκων σε επαρχιακές περιοχές, έχει χορηγήσει 29 εκατ. δόσεις. Από αυτές, που περιλαμβάνουν τόσο πρώτες όσο και δεύτερες δόσεις, μόλις το 42% έχει καταλήξει σε γυναικεία μπράτσα. Στην Ντάντρα και Ναγκάρ Χαβέλι, μια κατεξοχήν επαρχιακή περιοχή της δυτικής Ινδίας, συναντάμε μια από τις πλέον εντυπωσιακές ανισότητες, με το 30% των δόσεων να έχουν χορηγηθεί σε γυναίκες. Ελάχιστες πολιτείες, όπως η Κεράλα και η Άντρα Πραντές έχουν χορηγήσει περισσότερες δόσεις σε γυναίκες από ό,τι σε άνδρες.

Τα στοιχεία για τα τρανς και non-binary άτομα, όπως και τα άτομα που ανήκουν σε άλλα περιθωριοποιημένα φύλα απουσιάζουν σχεδόν πλήρως, καθώς όλες αυτές οι κατηγορίες καταχωρούνται ως «άλλοι».

«Οι γυναίκες δεν θεωρούνται σημαντικό κομμάτι της οικογενειακής, κοινοτικής ή κοινωνικής δομής. Το εμβολιαστικό χάσμα αντανακλά την έμφυλη ανισότητα που είναι έντονη τόσο στην Ινδία όσο και στον υπόλοιπο κόσμο», παρατηρεί μιλώντας στον Guardian η Βαγκιάσρι Ντένγκλε, εκτελεστική διευθύντρια για το φύλο και την μεταρρυθμιστική πολιτική και πρακτική για την περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού της Plan International.

Η Σοφία Ιμάντ, ερευνήτρια στη δεξαμενή σκέψης Ινστιτούτο IDFC στη Βομβάη, έχει ασχοληθεί με τις στάσεις των φτωχών αστικών πληθυσμών της Βομβάης και της Πούνε απέναντι στα εμβόλια. Σημειώνει στον Guardian ότι υπάρχουν αρκετοί λόγοι που οι γυναίκες είτε αδυνατούν να εμβολιαστούν είτε είναι απρόθυμες να το κάνουν.

«Ο δισταγμός οφείλεται στις φήμες περί παρενεργειών του εμβολίου και του τρόπου που επηρεάζει τη γονιμότητα και την έμμηνο ρύση», εξηγεί η Ινάντ. «Όμως υπάρχουν κι άλλες αιτίες, όπως το γεγονός ότι οι γυναίκες δεν έχουν πρόσβαση στην τεχνολογία που απαιτείται για να κλείσουν ραντεβού ή να πληροφορηθούν την τοποθεσία των κέντρων, ενώ σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι σε θέση να φτάσουν μόνες τους στα εμβολιαστικά κέντρα».

«Επιπλέον, οι γυναίκες χρειάζονται την άδεια των συζύγων τους για να εμβολιαστούν. Ακόμη και όταν την έχουν, αν οι σύζυγοί τους δεν μπορούν να τις συνοδεύσουν… τότε χάνουν την ευκαιρία τους».

Η Ραμ Κουμάρι, μια 26χρονη γυναίκα από του Γουρουγκράμ της Χαργιάνα δήλωσε: «Δεν ήξερα καν ότι έπρεπε να το δηλώσουμε από το τηλέφωνο. Δεν έχω smartphone. Ο σύζυγός μου έχει ένα, όμως δεν ξέρω πώς να το χρησιμοποιώ».

Προσθέτει: «Θέλω να κάνω το εμβόλιο και σκέφτηκα να πάω στο κρατικό νοσοκομείο, αλλά είναι πολύ μακριά για να περπατήσω ως εκεί. Δεν έχω τρόπο να φτάσω ως εκεί, ειδικά μόνη μου».

Η Πέμπτη Εθνική Έρευνα για την Υγεία της Οικογένειας που πραγματοποιήθηκε στο 2019-20 διαπίστωσε ξεκάθαρο έμφυλο χάσμα σε ό,τι αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες. Από τους συμμετέχοντες, το 58% δεν είχε χρησιμοποιήσει ποτέ το internet, ενώ στους άνδρες το αντίστοιχο ποσοστό περιοριζόταν στο 38%.

Η Τζούλι Τεκουντάν, ειδικός στα δικαιώματα των γυναικών και την έμφυλη δικαιοσύνη με εμπειρία άνω των 18 ετών, εξηγεί στον Guardian: «Οι περισσότεροι άνδρες δεν θεωρούν σημαντικό να γράψουν και τις συζύγους τους στην εφαρμογή για το εμβόλιο. Η υγεία τους δεν θεωρείται προτεραιότητα και αν δεν εργάζονται εκτός σπιτιού πιστεύουν πως δεν κινδυνεύουν».

Και συνεχίζει: «Η κινητικότητα είναι άλλο ένα ζήτημα. Οι δημόσιες συγκοινωνίες δεν είναι εύκολα διαθέσιμες και τα εμβολιαστικά κέντρα είναι πολύ μακριά για να φτάσει κανείς με τα πόδια. Οπότε τι να κάνουν οι γυναίκες της εργατικής τάξης;»

Ανεκδοτολογικά, οι γυναίκες αναφέρουν ότι οι άνδρες λαμβάνουν προτεραιότητα στον εμβολιασμό σε πολλά νοικοκυριά. Η 46χρονη Νίρτζα Σάρμα από το Τζαϊπούρ του Ρατζαστάν αναφέρει στον Guardian: «Ο σύζυγός μου θεώρησε ότι ήταν σωστό να εμβολιαστεί εκείνος πρώτος. Επειδή το Covishield μπορεί να είχε παρενέργειες, με χρειαζόταν να τον φροντίζω τις μέρες που θα ήταν άρρωστος. Κι αν αρρώσταινα κι εγώ μαζί του, ποιος θα μαγείρευε και ποιος θα φρόντιζε το σπίτι και τον γιο μας;»

Άλλη μια ανησυχία για τις γυναίκες είναι ότι οι πληροφορίες για τις παρενέργειες και την αντιμετώπισή τους δεν είναι διαθέσιμες σε απλή και κατανοητή γλώσσα. Επιπλέον, έχουν (αβάσιμες) ανησυχίες ότι το εμβόλιο μπορεί να προκαλέσει υπογονιμότητα ή διαταραχές του έμμηνου κύκλου, με τις γυναίκες που ζουν στην επαρχία να διακατέχονται συχνότερα από τέτοιους φόβους.

Όπως εξήγησε η Ιμάντ:

«Πολλές από τις πληροφορίες που λαμβάνουν οι γυναίκες προέρχονται από το WhatsApp και ενδέχεται να μην είναι πάντα αξιόπιστες. Οι γυναίκες ανησυχούν για δύο πράγματα: Το ένα είναι ότι δεν μπορείς να εμβολιαστείς ενώ έχεις περίοδο και το άλλο ότι ο εμβολιασμός σου θα επηρεάσει τον κύκλο σου στο μέλλον».

«Δεν έχουν υπάρξει πιστοποιημένοι ακτιβιστές δημόσιας υγείας για τα εμβόλια του κοροναϊού, ούτε έχει μοιραστεί ενημερωτικό υλικό. Χρειάζεται πρόσβαση σε τέτοιο υλικό για να αρθούν τέτοιοι φόβοι».

Και παρά το γεγονός ότι πολλές επιχειρήσεις σκοπεύουν να διευκολύνουν τον εμβολιασμό των εργαζομένων τους, μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο από το Πανεπιστήμιο Krea της Άντρα Πραντές διαπίστωσε ότι το 93% των γυναικών της επαρχίας και το 77% των γυναικών στα αστικά κέντρα βρίσκονται σε καθεστώς άτυπης εργασίας, με τους εργοδότες αυτής της κατηγορίας να μην θεωρούν ότι είναι δική τους υποχρέωση ο εμβολιασμός των εργαζομένων τους.

Στις αρχές του μήνα, το υπουργείο υγείας και οικογενειακής ευημερίας της Ινδίας ανακοίνωσε πως ο καθένας μπορεί να πάει σε ένα εμβολιαστικό κέντρο χωρίς να χρειαστεί πρώτα να το δηλώσει, προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτά και οι γυναίκες.

Όμως η Τεκουντάν προειδοποιεί πως αυτό δεν αρκεί για να κλείσει το εμβολιαστικό χάσμα. «Πρέπει να ενθαρρύνουμε τους εμβολιασμούς πόρτα-πόρτα και να δημιουργήσουμε υλικό ευαισθητοποίησης για τη δημόσια υγεία, μεταφρασμένο σε τοπικές διαλέκτους και συνοδευόμενο από εικόνες», εξηγεί.

Η Ντένγκλε από την πλευρά της θεωρεί ότι δεν είναι μόνο ζήτημα πρόσβασης:

«Θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα κοινωνικά στερεότυπα και τα ριζικές αιτίες που δημιουργούν αυτό το κενό. Και πρέπει να ξεκινά από μικρή ηλικία. Μαθαίνουμε στα παιδιά μας στερεότυπα για τις γυναίκες που ανήκουν στην κουζίνα; Ένα συμπεριληπτικό σχολικό πρόγραμμα είναι μόνο ένας από τους τρόπους που μπορούμε να αρχίσουμε να αντιμετωπίζουμε την έμφυλη ανισότητα που γεννά τέτοια χάσματα σε ευρύτερο πλαίσιο».

Με πληροφορίες από Guardian