Κλιματική αλλαγή: Και οι εκπομπές της ναυτιλίας στην αγορά άνθρακα της ΕΕ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να συμπεριλάβει και τη ναυτιλία στη μεγαλύτερη αγορά εκπομπών άνθρακα του κόσμου -αλλά και να προσθέσει επιπλέον στο πρόγραμμα του υπάρχοντος Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών και μορφές επίγειων μεταφορών και θέρμανσης κατοικιών.

Ειδικότερα, η Κομισιόν επιθυμεί να εισαγάγει περίοδο συμμετοχής ναυτιλιακών στο σύστημα ανάμεσα στο 2023 και το 2025, απαιτώντας πλήρη συμμόρφωση με τους περιορισμούς για τις εκπομπές ρύπων έως το 2026 σύμφωνα με προσχέδιο των προτάσεων της ΕΕ που έφτασε στα χέρια το Bloomberg. Η επέκταση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών στις θαλάσσιες μεταφορές εφαρμόζεται αναφορικά με τις εκπομπές πλοίων που θα καταφτάνουν στην ΕΕ ή θα βρίσκονται αγκυροβολημένα σε λιμάνια των χωρών μελών της, αναφέρεται μεταξύ άλλων στο προσχέδιο.

Τα πλάνα αυτά αναμένεται να παρουσιαστούν στις 14 Ιουλίου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο καθώς οι λεπτομέρειες βρίσκονται ακόμη υπό σχεδιασμό. Θα πρόκειται για τη μεγαλύτερη αναμόρφωση του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) ή Emissions Trading System (ETS) όπως είναι επίσης γνωστό στην ΕΕ, με στόχο να επιτευχθούν οι αυστηρότεροι στόχοι για εκπομπές ρύπων που έχουν θεσπιστεί έως το 2030, αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες.

Το νέο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών για κτίρια και για οδικές μεταφορές αναμένεται να αρχίσει να εφαρμόζεται αργότερα από τη ναυτιλία, από το 2025 και μετά. Μένει τώρα να παρουσιαστούν τα τελικά πλάνα από τις Βρυξέλλες για να φανεί στο που θα καταλήξουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για το θέμα.

Τι αναφέρει το προσχέδιο

Το προσχέδιο αναφέρει ότι κατά την πρώτη χρονιά της εφαρμογής του νέους συστήματος οι εποπτευόμενοι φορείς θα είναι υποχρεωμένοι να έχουν άδεια εκπομπών αερίων που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και να αποκαλύπτουν τις εκπομπές τους για τα έτη 2024 και 2025. Από το 2026 και μετά θα εκδίδονται άδειες και θα είναι γνωστές οι ακριβείς υποχρεώσεις για τους εποπτευόμενους αυτούς φορείς, ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει πιο αποδοτικά το σύστημα, αναφέρεται ακόμη σύμφωνα με τις πληροφορίες του διεθνούς ειδησεογραφικού πρακτορείου.

Όπως αναφέρει το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας, το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής της Ε.Ε. για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής καθώς και το βασικό της εργαλείο για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Σε επίπεδο ΕΕ η εμπορία εκπομπών ξεκίνησε το 2005 με βάση το κοινοτικό ΣΕΔΕ περί εκμπομπών αερίων θερμοκηπίου. Είναι η πρώτη αγορά εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) παγκοσμίως και λειτουργεί στις 28 χώρες της Ε.Ε., καθώς και στην Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία.

Σύμφωνα με το υπουργείο, σήμερα το ΣΕΔΕ θέτει ανώτατο όριο στις ποσότητες CO2 που μπορούν να εκπέμπουν η βιομηχανία και οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ο συνολικός όγκος των επιτρεπόμενων εκπομπών μοιράζεται σε εταιρίες με τη μορφή δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών CO2, τα οποία μπορούν να αποτελέσουν και αντικείμενο συναλλαγής μεταξύ των εμπλεκομένων πλευρών.

Η ΕΕ θεωρεί ότι από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες πηγές εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ήταν μέχρι πρόσφατα οι αερομεταφορές, με τις άμεσες εκπομπές από τις αεροπορικές εταιρείες, στην προ πανδημίας εποχή, να αντιστοιχούν περίπου στο 3% των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της Ε.Ε. Οι εκπομπές ρύπων συνεχώς αυξάνονται σε διάφορους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας και ιδιαίτερα στις μεταφορές, όσο αυξάνεται η ζήτηση για αυτές.