Μήνας Υπερηφάνειας: Πέντε κλασικά ερωτικά ποιήματα που γράφτηκαν από άντρες για άντρες
(Η συζήτηση για το αν δικαιούμαστε ή υποχρεούμαστε να αναφερόμαστε σε queer ή LGBTQ ποίηση δεν χωρεί στο παρόν κείμενο)
Αν διαβάσουμε αυτά τα ποιήματα χωρίς να γνωρίζουμε το όνομα εκείνων που τα έγραψαν, θα δούμε απλώς ύμνους του έρωτα (ή κατάρες), ωδές στην ομορφιά και στην ζωή. Αυτά όλα δεν έχουν φύλο και σεξουαλική προτίμηση, είναι απλώς αυτά που είναι.
Τον φετινό Ιούνη, μήνα υπερηφάνειας για την LGBTQ κοινότητα, ας διαβάσουμε αυτά τα ποιήματα φωναχτά και ας πούμε πως γράφτηκαν χάρη στον έρωτα ομοφυλόφιλων αντρών για άλλους άντρες. Και αυτό ήταν και είναι υπέροχο-απλώς, στις μέρες μας, μπορεί να είναι πολύ λιγότερο επώδυνο για τα υποκείμενα και αντικείμενα πόθου και αγάπης.
Ευτυχώς.
Όσκαρ Ουάιλντ
Υπήρξε ο πιο αναγνωρίσιμος καλλιτέχνης της βικτοριανής εποχής. Μυθιστοριογράφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και κριτικός. Ο Ιρλανδός Όσκαρ Ουάιλντ μεταπήδησε από την τεράστια φήμη και λατρεία στη φυλακή και την εξορία επειδή ήταν ομοφυλόφιλος.
Έτσι όπως συχνά ο ήλιος με την εντυπωσιακή του λάμψη
διώχνει το θαμπό φεγγάρι, όσο και αν αντιστέκεται
στη σκοτεινή σπηλιά του, χωρίς να ακούσει
ούτε ένα τραγούδι από το αηδόνι
έτσι η ομορφιά σου μου σφραγίζει τα χείλη
και κάνει παράφωνα για μένα τα πιο όμορφα τραγούδια
Κι όπως την αυγή πάνω από τα λιβάδια
περνά ο άνεμος με τα ορμητικά του φτερά
και σπάει τα καλάμια με τα δυνατά φιλιά του
που αυτά μόνο, μπορούν να γίνουν όργανα τραγουδιού
έτσι τα ορμητικά μου πάθη, παραδέρνουν συνέχεια μέσα μου
και η τόσο μεγάλη αγάπη κάνει την αγάπη μου βουβή
Όμως τα μάτια μου σου έδειξαν εσένα
γιατί είμαι σιωπηλός και η λύρα μου ακούρδιστη
πριν γίνει ο χωρισμός μας μοιραίος
και πριν μας αναγκάσει να φύγουμε
εσύ για άλλα χείλη που τραγουδούν με αρμονία
κι εγώ εδώ να αναπολώ μάταια
φιλιά που δεν έδωσα, τραγούδια που δεν είπα.
Ναπολέων Λαπαθιώτης
Το Ερωτικό είναι ένα ποίημα μοναδικά μελοποιημένο από τον Νίκο Ξυδάκη. Το ποίημα έχει ακροστιχίδα και σχηματίζει το όνομα «Κώστας Γκίκας», που ήταν η μεγάλη αγάπη του ποιητή. Το έγραψε το 1928, ερωτικά απογοητευμένος. Πολυσυζητημένος ποιητής και σήμερα, ο Ναπολέων Λαπαθιώτης ασκεί τη γοητεία του ευαίσθητου αυτόχειρα περισσότερο για τη ζωή του και λιγότερο για το λογοτεχνικό του έργο.
Η ζωή του προκάλεσε τη συντηρητική κοινωνία της εποχής, μια υποκριτική Αθηναϊκή κοινωνία του μεσοπολέμου. Ο Λαπαθιώτης αυτοκτόνησε στις 8 Ιανουαρίου 1944 και κηδεύτηκε με έρανο 4 μέρες αργότερα. Η αινιγματική σελίδα της ελληνικής λογοτεχνίας έκλεισε με το θάνατό του.
Καημός αλήθεια να περνώ
του έρωτα πάλι το στενό
ώσπου να πέσει η σκοτεινιά
μια μέρα του θανάτου.
Στενό βαθύ και θλιβερό
που θα θυμάμαι για καιρό
τι μου στοιχίζει στην καρδιά
το ξαναπέρασμά του.
Ας είν’ ωστόσο, τι ωφελεί
γυρεύω πάντα το φιλί
στερνό φιλί, πρώτο φιλί
και με λαχτάρα πόση.
Γυρεύω πάντα το φιλί
αχ, καρδιά μου
που μου το τάξανε πολλοί
κι όμως δεν μπόρεσε κανείς
ποτέ να μου το δώσει.
Ίσως μια μέρα όταν χαθώ
γυρνώντας πάλι στο βυθό
και με τη νύχτα μυστικά
γίνουμε πάλι ταίρι
Αυτό το ανεύρετο φιλί
που το λαχτάρησα πολύ
σαν μια παλιά της οφειλή
να μου το ξαναφέρει.
Κωνσταντίνος Καβάφης
Η τολμηρή επιλογή του Καβάφη να συνθέσει ποιήματα αφιερωμένα σε ωραίους εφήβους και άνομες ερωτικές εμπειρίες, ενόχλησε και συνεχίζει να ενοχλεί όσους θεωρούν ότι δεν υπάρχει χώρος στην ποιητική δημιουργία για την αποτύπωση διαφορετικών ερωτικών επιλογών.
Παρόλα αυτά, ο κορυφαίος Αλεξανδρινός κατόρθωσε να διατηρήσει στους στίχους του τη μνήμη όλων εκείνων των ωραίων προσώπων που αγάπησε ή φαντάστηκε, συνθέτοντας ποιήματα που θα μείνουν στη λογοτεχνία, ελληνική και παγκόσμια, ως διαχρονική έκφραση της ομορφιάς.
Θα ’ναι μόλις είκοσι δυο ετών.
Κι όμως εγώ είμαι βέβαιος που, σχεδόν τα ίσα
χρόνια πρωτύτερα, το ίδιο σώμα αυτό το απήλαυσα.
Δεν είναι διόλου έξαψις ερωτισμού.
Και μοναχά προ ολίγου μπήκα στο καζίνο·
δεν είχα ούτε ώρα για να πιω πολύ.
Το ίδιο σώμα εγώ το απήλαυσα.
Κι αν δεν θυμούμαι, πού — ένα ξέχασμά μου δεν σημαίνει.
Α τώρα, νά, που κάθισε στο διπλανό τραπέζι
γνωρίζω κάθε κίνησι που κάμνει — κι απ’ τα ρούχα κάτω
γυμνά τ’ αγαπημένα μέλη ξαναβλέπω.
Ντίνος Χριστιανόπουλος
Σε όλη του τη ζωή ο ποιητής της Θεσσαλονίκης αναζητούσε την ποίηση και τον έρωτα, την αυθεντικότητα των απλών ανθρώπων και το λαϊκό ένστικτο που γίνεται στίχος, μουσική, τραγούδι. Ιδιόρρυθμος, «περσόνα», καυστικός, σκανδαλιστικός.
Έχοντας ομολογήσει την ομοφυλοφιλία του μέσα από τα γραπτά του, βίωνε την ερωτική του αναζήτηση κυρίως ενοχικά, βάζοντας ουσιαστικά ηθικούς φραγμούς σε αυτήν.
Ένας άντρακλας μου έφερε ένα τετράδιο με στίχους τραγουδιών του.
Σε κάποιο απ’ αυτά απευθυνόταν «σ’ ένα ποιητή ομοφυλόφιλο» και του ‘λεγε πως
ευχαρίστως θα του ξέσκιζε τον κώλο, αν έτσι τον βοηθούσε
να γράψει ένα ποίημα. Πήρα μολύβι και σημείωσα από
κάτω: «Γελιέστε αν νομίζετε πως έτσι γράφονται τα
ποιήματα. Το ποίημα δε βγαίνει απ’ το ξέσκισμα του
κώλου, αλλά από το ξέσκισμα της ψυχής».
και
Έλα να ανταλλάξουμε κορμί και μοναξιά
να σου δώσω απόγνωση να μην είσαι ζώο
να μου δώσεις δύναμη να μην είμαι ράκος
να σου δώσω συντριβή να μην είσαι μούτρο
να μου δώσης χόβολη να μην ξεπαγιάσω
κι ύστερα να πέσω με κατάνυξη στα πόδια σου
για να μάθεις πια να μην κλοτσάς
Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα
Ο Λόρκα, ο σπουδαίος Ισπανός ποιητής και δραματουργός, ανήκει στην «αργυρή εποχή» της ισπανικής λογοτεχνίας. Δολοφονήθηκε στις 19 Αυγούστου 1936 από παραστρατιωτικούς του δικτάτορα Φράνκο. Ο Λόρκα δεν ήταν κομμουνιστής. Καταδίκαζε όμως έμπρακτα το φασισμό.
Για τους δεξιούς ήταν αριστερός και εχθρός της εκκλησίας. Επίσης ήταν ο μεγαλύτερος εν ζωή ποιητής της χώρας με παγκόσμια ακτινοβολία, αλλά δεν ήταν δικός τους. Με καμία έννοια, γιατί οι δυνάμεις του Φράνκο σιχαίνονταν τους ομοφυλόφιλους. Για τους εθνικιστές λοιπόν ήτα πολύ αριστερός, πολύ διεφθαρμένος και όμως πολύ πετυχημένος. Δεν υπηρχε περίπτωση να τον αφήσουν να ζήσει.
Και τον εκτέλεσαν εν ψυχρώ, αγνοώντας ότι οι ποιητές μένουν αλώβητοι από τις σφαίρες.
Φοβάμαι μη χάσω το θαύμα
των αγαλμάτινων ματιών σου και τη μελωδία
που μου αποθέτει τη νύχτα στο μάγουλο
το μοναχικό ρόδο της ανάσας σου
Πονώ που είμαι σε τούτη την όχθη
κορμός δίχως κλαδιά μα πιότερο λυπάμαι
που δεν έχω τον ανθό, πόλφο ή πηλό
για το σκουλήκι του μαρτυρίου μου.
Αν είσαι εσύ ο κρυμμένος μου θησαυρός
αν είσαι εσύ ο σταυρός και ο υγρός μου πόνος,
αν είμαι το σκυλί της αρχοντιάς σου
μη με αφήσεις να χάσω ό,τι έχω κερδίσει
και στόλισε τα νερά του ποταμού σου
με φύλλα από το φρενοκρουσμένο μου φθινόπωρο.
Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις