Σάμος: Μια οικογένεια από την Παλαιστίνη γίνεται άλλη μια πιθανή απόδειξη επαναπροωθήσεων

Άλλη μια καταγγελία εις βάρος της Ελλάδας για επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο στην Τουρκία δημοσίευσε ο Guardian, μια πρακτική που βάσει του διεθνούς δικαίου είναι παράνομη ανεξαρτήτως συνθηκών.

Όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα, στις 26 Απριλίου, ο Δημήτρης Χούλης, δικηγόρος με ειδίκευση στο μεταναστευτικό δίκαιο με έδρα τη Σάμο, άνοιξε την πόρτα του γραφείου του και αντίκρισε μια τετραμελή οικογένεια από την Παλαιστίνη: Την 31χρονη Αΐσα* και τα τρία παιδιά της.

«Μου είπε: pushback», θυμάται ο Χούλης, «και κατάλαβα τι είχε συμβεί». Η οικογένεια της Αΐσα ήταν η μόνη από μια ομάδα αιτούντων άσυλο που είχε φτάσει στην Σάμο από την Τουρκία λίγες ημέρες νωρίτερα, που είχε καταφέρει να παραμείνει στο νησί.

Η άφιξη και η – κατά τα φαινόμενα – επαναπροώθηση των αιτούντων άσυλο είχε δημοσιευθεί από τα τοπικά ΜΜΕ, που ανέφεραν πως οι κάτοικοι είχαν προσφέρει νερό σε κάποιους από τους ανθρώπους αυτούς και τώρα δέχονται πιέσεις από τις αρχές για να δηλώσουν πως οι μετανάστες αυτοί «δεν υπήρξαν ποτέ».

«Ήταν ένα επικίνδυνο ταξίδι γεμάτο άγχος», θυμάται η Αΐσα μιλώντας στον Guardian. Αφού έφτασε στη Σάμο κρύφτηκε στα βουνά μαζί με τα παιδιά της. «Διαπιστώσαμε ότι οι υπόλοιποι είχαν συλληφθεί και απελαθεί πίσω στην Τουρκία, όμως εγώ αποφάσισα να μείνω στο νησί με κάθε κόστος, ακόμη κι αν χρειαστεί να πίνω μόνο νερό για μέρες ολόκληρες. Δεν ήθελα να γυρίσω στην Τουρκία».

Η οικογένειά της έπινε νερό από ρυάκια και κοιμόταν στο δάσος διανύοντας μια διαδρομή που ξεπέρασε τα 40 χλμ., μέχρι τον προσφυγικό καταυλισμό στο Βαθύ. «Υποφέραμε από την πείνα, τη δίψα και τον τρόμο ότι θα μας έπιαναν», θυμάται. Όταν έφτασε στο Βαθύ, άλλοι άνθρωποι που ζούσαν εκεί της είπαν να βρει «έναν δικηγόρο που λέγεται Χούλης».

Ο Χούλης αναφέρει στον Guardian ότι είναι δύσκολο να αμφισβητήσει κανείς τις αποδείξεις της επαναπροώθησης, δεδομένου ότι η οικογένεια της Αΐσα εμφανίζεται σε φωτογραφίες που δημοσίευσε η ΜΚΟ Aegean Boat Report, που κατέγραψε την άφιξη 32 αιτούντων άσυλο στη Σάμο στις 21 Απριλίου. «Φυσικά και αποτελεί απόδειξη επαναπροώθησης», υποστηρίζει ο Χούλης. «Δεν ξέρω γιατί να χρειαζόμαστε οτιδήποτε παραπάνω για να το αποδείξουμε».

Η τουρκική ακτοφυλακή στη συνέχεια δημοσίευσε φωτογραφίες της διάσωσης των υπόλοιπων 28 από πορτοκαλί διασωστικά φουσκωτά στα τουρκικά παράλια έναντι της Σάμου στις 22 Απριλίου.

Η Αΐσα φαίνεται πως είναι ένα σπάνιο παράδειγμα ατόμου που κατάφερε να γλιτώσει από την επαναπροώθηση. Για περισσότερο από ένα χρόνο, ΜΚΟ και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις μαρτυρίες παράνομων συλλογικών απελάσεων από τα ελληνικά νησιά.

Σύμφωνα με στοιχεία του Δικτύου Καταγραφής της Βίας στα Σύνορα (BVMN), η Ελλάδα έχει προχωρήσει σε επαναπροωθήσεις περίπου 6.230 αιτούντων άσυλο από τις ακτές της από τον Ιανουάριο του 2020 μέχρι και σήμερα.

Στη διάρκεια του Μαΐου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παρότρυνε την Ελλάδα να «δώσει τέλος» στην πρακτική» και κάλεσε σε «ανεξάρτητους και αποτελεσματικούς ελέγχους» των καταγγελιών.

Η Αΐσα, που δραπέτευσε από έναν κακοποιητικό γάμο στην Παλαιστίνη και στη συνέχεια διέφυγε στην Τουρκία φοβούμενη ότι ο σύζυγός της θα κατάφερνε να την εντοπίσει, αναφέρει ότι το μόνο που ψάχνει είναι ένα ασφαλές μέρος.

«Ζούσαμε μια τραγική κατάσταση στην Παλαιστίνη, κι έφυγα για την Τουρκία και ήταν χειρότερα, και μετά έφτασα στην Ελλάδα και ήταν ακόμη χειρότερα. Ελπίζω να δω τα παιδιά μου σε έναν τόπου όπου μπορούν να παίξουν και να μορφωθούν».

Η ελληνική ακτοφυλακή δήλωσε στον Guardian ότι δεν έχει καταγραφεί κανένα περιστατικό στις 21 Απριλίου. «Κάθε επιχείρηση της Ελληνικής ακτοφυλακής πραγματοποιείται με πλήρη σεβασμό προς το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συμβάσεις», υποστήριξε.

Επιπλέον, πρόσθεσε:

«Ωστόσο, τη στιγμή που εξασκεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, η Ελληνική Ακτοφυλακή έχει καταστεί αντικείμενο συστηματικής και μεθοδευμένης στοχοποίησης από τα κοινωνικά δίκτυα, ορισμένα ΜΜΕ, αλλά και κάποιες ΜΚΟ. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των αναρτήσεων στηρίζονται σε αβάσιμες αναφορές και ανεπιβεβαίωτες ή αναξιόπιστες πηγές, που δεν μπορούν να διασταυρωθούν».

Η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες δήλωσε στον Guardian ότι υπάρχουν ενδείξεις επαναπροώθησης:

«Στις 21 Απριλίου, το UNHCR έλαβε μήνυμα που το πληροφορούσε ότι μια ομάδα που περιλάμβανε γυναίκες και παιδιά είχε φτάσει στο νησί της Σάμου», δηλώνει η Μιρέιγ Ζιράρντ, εκπρόσωπος του UNHCR.

«Ζητήσαμε πληροφορίες ξανά και ξανά από τις τοπικές και κεντρικές αρχές, αλλά δεν λάβαμε επιβεβαίωση για κάποια άφιξη. Κάτοικοι της περιοχής ανέφεραν στα κοινωνικά δίκτυα ότι οι νέες αφίξεις είχαν εντοπιστεί στην ευρύτερη περιοχή του Όρμου του Μαραθόκαμπου και ότι είχε υπάρξει δραστηριότητα, ενώ αργότερα την ίδια νύχτα ένα σκάφος αναχώρησε από το λιμάνι».

«Στις ημέρες που ακολούθησαν, το UNHCR πληροφορήθηκε ότι μια οικογένεια, που φέρεται να είναι μόνο μία από όσες είχαν φτάσει στον Μαραθόκαμπο, είχε παραμείνει στο νησί, ενώ έφτασε στην κυβερνητική εγκατάσταση για τις νέες αφίξεις με στόχο την καταγραφή της συνοδεία δικηγόρου. Αυτά τα στοιχεία είναι ανησυχητικά. Υπάρχουν ενδείξεις επαναπροώθησης από το νησί της Σάμου στις 21 Απριλίου και είναι ανάγκη να διερευνηθούν επισήμως από τις αρχές».

Προς το παρόν, όπως αναφέρει ο Guardian, η Αΐσα και τα παιδιά της παραμένουν στο camp της Σάμου. Μόλις πληροφορήθηκαν ότι η αίτηση ασύλου τους έγινε δεκτή από την ελληνική κυβέρνηση.

*Το όνομα της Αΐσα έχει αλλαχθεί για την προστασία της ιδιωτικότητάς της