Να λέμε όλη την αλήθεια

Οσοι αγαπούν την Ιστορία αναγνωρίζουν πως η ανάγνωσή της όπως και η προσφυγή στα φώτα της σπάνια είναι εντελώς αποκαλυπτικές, ξεδιπλώνοντας όλες της τις πτυχές και διατηρώντας την όποια αντικειμενικότητα. Συνήθως όσοι την επικαλούνται συσκοτίζουν κάποια κομμάτια της αλήθειας ώστε τα γεγονότα να ταιριάζουν περισσότερο με το δικό τους αρχικό αφήγημα. Και στην αδυναμία αυτή υποκύπτουν οι πάντες. Δεν υπάρχει πραγματικά αντικειμενική θεώρηση της Ιστορίας. Αυτό που πρέπει να φροντίζει ο ερευνητής είναι να μην αποκρύπτονται γεγονότα και να έρχονται στο φως πτυχές του παρελθόντος που ενδεχόμενα βρίσκονται σε μεγάλο βαθμό ακόμα στο σκοτάδι.

Υπάρχουν πολλά παρόμοια παραδείγματα. Η εξέγερση στην Υδρα λ.χ. και η συμμετοχή της στην Επανάσταση κατά των Οθωμανών ορθώς αποδίδεται στον ρόλο του καπετάνιου Αντώνη Οικονόμου. Αυτός ξεσήκωσε τους άνεργους τότε ναυτικούς του νησιού κατά των προυχόντων και των καραβοκυραίων που δίσταζαν να αναμειχθούν. Οι ιστορικοί όμως αποδίδουν τη μετέπειτα ανατροπή και θανάτωσή του σε μηχανορραφίες των δημογερόντων και όχι στην απληστία των ναυτικών, που προτιμούσαν τη ληστρική μοιρασιά του παρελθόντος από τη λογική διαχείριση των εσόδων που πρέσβευε ο επαναστάτης Οικονόμου. Και τον εγκατέλειψαν…

Ομοίως κατηγορείται η Υδρα, και ο Μιαούλης, για την πυρπόληση του ελληνικού στόλου που ήταν αγκυροβολημένος επί Καποδίστρια στον Πόρο. Διότι η κυβέρνηση δεν αποζημίωνε το νησί τους για τις θυσίες του. Λησμονούν όμως σχεδόν όλοι να αναφέρουν πως κυβερνητικές δυνάμεις, υπό τον Νικηταρά, στη συνέχεια κατέκαψαν τον Πόρο -σφαγιάζοντας δεκάδες οικογένειες. Οταν ήρθε ο Οθων, η κυβέρνηση συνέλαβε τον Νικηταρά (που ανήκε στο φιλορωσικό κόμμα των Ναπαίων) το 1839 και τον καταδίκασε σε ενάμιση χρόνο φυλάκιση, την οποία εξέτισε στις φυλακές της Αίγινας. Σύμφωνα με τις τότε κατηγορίες, ο Νικηταράς είχε εμπλακεί σε συνωμοσία εναντίον του Οθωνα και είχε προδοθεί η δράση των συνωμοτών από πρώην μέλος. Οι αποδείξεις όμως εξαφανίστηκαν κι ο οπλαρχηγός, αφού είχε φυλακιστεί και βασανιστεί, αθωώθηκε!

Οι αριστερές εκδοχές της Ιστορίας δεν παύουν να κατηγορούν την «ξενοκρατία» για τα περισσότερα δεινά της Ελλάδας. Παραβλέπουν όμως το γεγονός πως δίχως την παρουσία ξένων δεν θα είχε υπάρξει ελληνικό κράτος. Αν δεν είχε συμβεί το Ναυαρίνο, ο Ιμπραήμ θα είχε επανακυριεύσει την επαναστατημένη Ελλάδα και δίχως την παρέμβαση των ξένων, πολύ αργότερα, το 1897, οι Τούρκοι θα είχαν καταλάβει ολόκληρη περίπου την τότε ανεξάρτητη χώρα. Αλλά και χωρίς το δάνειο που είχε συνάψει εν τη ευφυΐα του ο Μαυροκορδάτος από την Αγγλία, τα οικονομικά συμφέροντα που επηρέαζαν τότε το Λονδίνο δεν θα είχαν λόγο να πιέζουν την κυβέρνησή τους για τη σύσταση και επιβίωση του ελληνικού κράτους. Διότι μόνο έτσι θα μπορούσαν να πάρουν πίσω τα χρήματά τους.

Αυτές είναι ενδεικτικά μερικές μόνο περιπτώσεις που η Ιστορία, λόγω άγνωστων πτυχών της, παραπληροφορεί ή γίνεται εργαλείο στα χέρια κάποιων ώστε να κατευθύνει τη σκέψη προς συγκεκριμμένες κατευθύνσεις. Είναι λοιπόν σημαντικός στόχος διάφορα σκοτεινά σημεία της να έρχονται στο φως και εν πολλοίς άγνωστες πτυχές της να προβάλλονται. Ωστε να υπάρχει ευρύτερη γνώση των πραγματικών γεγονότων και να σχηματίζεται εικόνα από το τι πραγματικά έγινε. Και όχι από το τι θα έπρεπε να έχει γίνει… Και κυρίως για το ποιος είναι πραγματικά υπεύθυνος και για ποιο ακριβώς πράγμα.

*Κατά καιρούς θα αναφερόμαστε σε κάποιες, όχι και τόσο γνωστές, πτυχές της Ιστορίας.