Αντικατάσταση βαλβίδας στην καρδιά χωρίς χειρουργείο και σε νεότερους ασθενείς

Οι επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη βιοποικιλότητα του πλανήτη επισημαίνονται καθημερινά από περιβαλλοντικές και οικολογικές οργανώσεις, όμως τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν πλέον τις ανησυχητικές προεκτάσεις που έχει η μόλυνση του περιβάλλοντος και στην ανθρώπινη υγεία.

Η μόλυνση του περιβάλλοντος όμως, πλήττει ιδιαίτερα την υγεία της καρδιάς μας, όπως φαίνεται από νεότερες μελέτες. Συγκεκριμένα, η μόλυνση του υπεδάφους και των υδάτινων πόρων παρεμβαίνει στην ποιότητα του πόσιμου νερού ενισχύοντας τον κίνδυνο της αθηρωμάτωσης στα αγγεία μας, σύμφωνα με τη μελέτη «Κορινθία» και τον Καθηγητή Καρδιολογίας και Αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών Δήμητριο Τούσουλη.

Η εκτίμηση της καρδιακής λειτουργίας και των καρδιακών δομών σε πλήρη λεπτομέρεια, είναι πλέον δυνατή με την εφαρμογή νέων τεχνικών υπερηχοκαρδιογραφίας, που ενσωματώνουν και μεθόδους τεχνητής νοημοσύνης. Σύμφωνα με την καθηγήτρια καρδιολογίας Κωνσταντίνα Αγγέλη, με τις μεθόδους αυτές, προσφέρονται νέες δυνατότητες στην μη επεμβατική εκτίμηση της στεφανιαίας νόσου με τη δυναμική υπερηχωκαρδιογραφία, αλλά και την περιεπεμβατική καθοδήγηση της θεραπείας των δομικών καρδιοπαθειών με τη βοήθεια της τρισδιάστατης υπερηχωκαρδιογραφίας.

Παράλληλα, αποτελεσματική λύση φαίνεται πως αποτελεί και η επέκταση της διακαθετηριακής εμφύτευσης αορτικής βαλβίδας (TAVI) σε ευρύτερες ομάδες ασθενών. Αν και η TAVI προκρίνεται για ασθενείς υψηλού κινδύνου που αδυνατούν να υποβληθούν σε επέμβαση ανοικτής καρδιάς, τώρα φαίνεται πως είναι ασφαλής και για ομάδες ασθενών μεσαίου κινδύνου (δηλαδή για νεότερους ασθενείς χωρίς άλλα σημαντικά προβλήματα υγείας), σύμφωνα με τον  Καθηγητή Καρδιολογίας και Γενικό Γραμματέα της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας Κ. Τούτουζα και ειδικούς επεμβατικούς Καρδιολόγους της Α’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, σε ένα από τα μεγαλύτερα και πιο έμπειρα κέντρα TAVI στην Ελλάδα.

Τα νεώτερα δεδομένα στην εξέλιξη της καρδιολογίας, θα παρουσιαστούν στο 17ο Συνέδριο Καρδιαγγειακής Ιατρικής Cardio Athena 2021 που διοργανώνει η Α΄ Καρδιολογική Κλινική & το Ομώνυμο Εργαστήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών υπό τη Διεύθυνση του καθηγητή Κωνσταντίνου Τσιούφη, με την αιγίδα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας. Το συνέδριο θα πραγματοποιηθεί στις 2-3 Ιουλίου και θα συμμετέχουν σε αυτό οι διεθνούς φήμης Καθηγητές Καρδιολογίας Dr. Stephan Achenbach από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Erlangen Γερμανίας και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας και Dr. Tchetche Didier, διευθυντής του Τμήματος Δομικών Παθήσεων Καρδιάς στην Κλινική Pasteur της Τουλούζης Γαλλίας.

Η πανδημία

Η πανδημία COVID-19 δημιούργησε νέες προκλήσεις για τη διαχείριση ασθενών με συνήθεις παθήσεις όπως είναι η αρτηριακή υπέρταση και οι αρρυθμίες. Όπως επεσήμανε στη σχετική συνέντευξη τύπου για την παρουσίαση του συνεδρίου, ο Καθηγητής Καρδιολογίας και Διευθυντής της Α’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής Κωνσταντίνος Τσιούφης, «κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 μειώθηκαν σημαντικά οι προσελεύσεις για επείγουσα ή υπερεπείγουσα υπέρταση στα τμήματα επειγόντων περιστατικών. Νέες μέθοδοι τηλε-παρακολούθησης μέσω εφαρμογών κινητών τηλεφώνων στο σπίτι, είναι σημαντικές για την αποτελεσματικότερη παρακολούθηση των υπερτασικών ασθενών.  Στα ίδια πλαίσια, η τηλε-παρακολούθηση των εμφυτευμένων συσκευών (βηματοδότες, απινιδιστές, καταγραφικά του ρυθμού) στους καρδιολογικούς ασθενείς, αποτελεί τον προτεινόμενο τρόπο παρακολούθησης των ασθενών αυτών στην εποχή της πανδημίας. Ο κ. Πολυχρόνης Δηλαβέρης (Δ/ντής ΕΣΥ, Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική) θα εξηγήσει στο συνέδριο πώς λόγω της γεωγραφικής διαμόρφωσης της Ελλάδας (απομακρυσμένες ορεινές περιοχές, νησιωτική χώρα), η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να βελτιώσει τη διαχείριση των ασθενών με μεγαλύτερη ασφάλεια για τους ίδιους, αλλά και με μικρότερο κόστος για το σύστημα υγείας. Υπό αυτές τις συνθήκες, ιδιαίτερη αξία έχει η πρόταση για τη δημιουργία στην Ελλάδα του πρώτου κέντρου τηλε-παρακολούθησης ασθενών στο Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α.

Τα εμβόλια

Αν και ο μαζικός εμβολιασμός κατά του κορωνοϊού SARS-CoV2 αποτελεί τη μοναδική λύση για τον έλεγχο της πανδημίας, πολύ σπάνια παρατηρούνται ανεπιθύμητες αντιδράσεις, όπως οξεία περικαρδίτιδα ή μυοκαρδίτιδα, με συχνότητα 2-3 περιπτώσεις/1.000.000 δόσεων εμβολίου, κυρίως σε νεαρούς άνδρες (18-30 ετών) εντός 4-6 εβδομάδων από τον εμβολιασμό, πιο συχνά μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου. Στο συνέδριο θα παρουσιασθούν δεδομένα από τον κ. Γεώργιο Λάζαρο (Διευθυντή ΕΣΥ, Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική) και τον Καθηγητή Καρδιολογίας και Διευθυντή της Α’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής κ. Κωνσταντίνο Τσιούφη από την καταγραφή της Μονάδας Νόσων Περικαρδίου της Α’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής στον Ελλαδικό χώρο με περιστατικά οξείας περικαρδίτιδας/μυοκαρδίτιδας που πιθανά συνδέονται με τον εμβολιασμό κατά της COVID-19, των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, της ανταπόκρισης στη θεραπεία, καθώς και της έκβασης αυτής της νέας οντότητας.

Αρρύθμιστη υπέρταση

Ο Καθηγητής κ. Τσιούφης αναφέρθηκε στις πρόσφατες διεθνείς μελέτες, στις οποίες είχε πρωταγωνιστικό ρόλο η Κλινική σε αρρύθμιστους υπερτασικούς ασθενείς οι οποίοι υπεβλήθησαν σε διαδερμική κατάλυση της συμπαθητικής νεύρωσης του νεφρού με ειδικό καθετήρα με χρήση ραδιοσυχνοτήτων εντός των νεφρικών αρτηριών. Η πλειοψηφία των υπερτασικών  ασθενών (περίπου το 80%) είναι δυνατό να μειώσουν τη δοσολογία ή και τον αριθμό των αντιυπερτασικών σκευασμάτων».  Έτσι η απονεύρωση του νεφρού μπορεί να αποτελεί τον τρίτο πυλώνα μαζί με τα υγιειονοδιατητικά μέσα και τα φάρμακα για την ρύθμιση της πίεσης

Ο ρόλος νεότερων απεικονιστικών τεχνικών στην έγκαιρη διάγνωση ειδικών μυοκαρδιοπαθειών όπως είναι η καρδιακή αμυλοείδωση. Ο Καθηγητής Καρδιολογίας κ. Χαράλαμπος Βλαχόπουλος ανέλυσε το πως «οι εξελίξεις στον τομέα της καρδιαγγειακής απεικόνισης τα τελευταία χρόνια αναζωπύρωσαν το επιστημονικό ενδιαφέρον για καρδιακές παθήσεις που πρώτα τις θεωρούσαμε σπάνιες. Μια εξ αυτών είναι η καρδιακή αμυλοείδωση από τρανσθυρετίνη, στην οποία μια φυσιολογική πρωτεΐνη του αίματος, η τρανσθυρετίνη, μπορεί να γίνει ασταθής και να συσσωρευτεί στην καρδιά. Σε μεγαλύτερες ηλικίες και σε συγκεκριμένες ασθενών ενδέχεται ως και 1 στους 10 ασθενείς να πάσχει από καρδιακή αμυλοείδωση. Στη Μονάδα Κληρονομικών Καρδιαγγειακών Παθήσεων (ΕΚΚΑΝ) της Α’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής αναπτύσσονται νέες μέθοδοι για την πρωιμότερη ανίχνευση της νόσου με την βοήθεια της απεικόνισης και μεθόδων Τεχνητής Νοημοσύνης με στόχο την έγκαιρη έναρξη θεραπείας που σταθεροποιεί την παθολογική πρωτεΐνη».

Νεότερα φάρμακα για την αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειας. Όπως θα αναλύσει στο Συνέδριο η κ. Χριστίνα Χρυσοχόου (Δ/ντρια ΕΣΥ, Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική), νεότερα φάρμακα που αρχικά αναπτύχθηκαν για τη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη, φαίνεται πως είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας. Τα επιστημονικά αυτά δεδομένα ωθούν την ιατρική κοινότητα σε μια συνολική αναθεώρηση της μέχρι τώρα νοοτροπίας και των καθιερωμένων θεραπευτικών πρακτικών, υιοθετώντας φάρμακα με αρχική ένδειξη έναντι έτερης νοσολογικής οντότητας (σακχαρώδης διαβήτης) για τη θεραπεία καρδιαγγειακών παθήσεων. Τα νεότερα αυτά αντιδιαβητικά φάρμακα έχουν ευνοϊκό προφίλ όχι μόνο στη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος, αλλά επιπλέον βοηθούν τη ρύθμιση του ισοζυγίου άλατος/νερού του ανθρώπινου σώματος και τη λειτουργία του καρδιακού μυός, προσφέροντας ένα ακόμα θεραπευτικό μέσο για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια.