Ο Θοδωρής μπήκε στον χορό

Τον γνώρισα πριν από αρκετά χρόνια, την περίοδο που εργαζόταν ως δημοσιογράφος στο «ΒΗΜΑ». Οταν για ένα μεγάλο διάστημα σκηνοθετούσε και επιμελείτο βίντεο, δημοσιογραφικά, εντύπωση μου έκανε πάντα η άνεσή του, η ευκολία στη συνεννόηση, η σπιρτάδα του, αλλά και το γεγονός ότι έβρισκε λύσεις με καπατσοσύνη μεν, όχι όμως με προχειρότητα. Σεμνός άνθρωπος, όχι ιδιαίτερα ομιλητικός, αλλά εγκάρδιος και πάντα χαμογελαστός, εκ φύσεως ευγενής, ο Θοδωρής Σκριβάνος.

Κάποια στιγμή έφυγε από αυτή τη δουλειά, τον έχασα για χρόνια, όμως ενίοτε δεν έπαψα να τον θυμάμαι με χαρά· μιλούσαμε εξάλλου συχνά για σινεμά, τον ενδιέφεραν οι ταινίες, ζητούσε πληροφορίες όπως το σφουγγάρι το νερό, εξέφραζε απόψεις (ενδιαφέρουσες απόψεις), κυνηγούσε τα κινηματογραφικά must. Κουβέντες εποικοδομητικές και για τους δύο.

Πριν από λίγο καιρό διάβαζα το πρόγραμμα του 23ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που αυτές τις ημέρες πραγματοποιείται σε φυσικούς χώρους της πόλης αλλά και υβριδικά. Και εκεί που διάβαζα τίτλους και σκηνοθέτες, νάτος! Στο τμήμα των Ανοιχτών Οριζόντων με το ντοκιμαντέρ «Corrections».

Δεν ήξερα ότι ο Θοδωρής ενδιαφερόταν για τον κόσμο, ή τον «μικρόκοσμο» όπως ο ίδιος τον αποκαλεί, των χορευτών του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, πάντως αυτός ο κόσμος είναι το θέμα του ντοκιμαντέρ. Κάτι σαν ένα συλλογικό πορτρέτο των ανθρώπων που ζωντανεύουν και πραγματώνουν το δύσκολο έργο του χορού.

Επικοινωνήσαμε. Τον συνεχάρην από καρδιάς. Ισως ήταν πια καιρός να ασχοληθεί με το πάθος του, το σινεμά, τίποτα δεν πρέπει να γίνεται στο άψε σβήσε, ο Θοδωρής χρειαζόταν να ωριμάσει μέσα του πριν αποφασίσει να μπει στον δύσκολο χορό της μεγάλου μήκους σκηνοθεσίας.

Στο ανά χείρας κείμενο δεν θέλω να ασκήσω κριτική, δεν είναι της ώρας, αν και ο ίδιος πολύ θα το ήθελε – αρνητική ή θετική, δεν τον νοιάζει. Εδώ θα ήθελα να μπω στο μυαλό του, να παραθέσω κάπως τη σκέψη του, τη σκέψη προσέγγισης ενός νέου ανθρώπου πάνω σε ένα θέμα που ίσως ακούγεται «ειδικό» αλλά εν τέλει μπορεί να αφορά και τους μη ειδικούς, ανθρώπους δηλαδή στις προτεραιότητες των οποίων δεν βρίσκεται ο χορός.

Με αφηγηματικό άξονα την προετοιμασία τριών παραγωγών, της «Λίμνης των Κύκνων» σε χορογραφία του Κωνσταντίνου Ρήγου, του «Herrumbre» του Νάτσο Ντουάτο και της «Ιεροτελεστία της άνοιξης» του Δάφνη Κόκκινου, ο σκηνοθέτης κατάφερε να καλύψει μια ολόκληρη καλλιτεχνική σεζόν, συγκεκριμένα την περίοδο 2018 – 19, κινηματογραφώντας περίπου ένα δεκάμηνο (όλο το υλικό ξεπερνά τις 200 ώρες!). Ολες οι λεπτομέρειες πάνω στη δημιουργική διαδικασία της χορογραφίας αποτυπώνονται στην οθόνη μέσω των εξαντλητικών προβών, των επαναλήψεων, των διορθώσεων και φυσικά της δράσης ου σώματος, που με μια ευρύτερη έννοια, την ανθρωπολογική, είναι το Α και το Ω του «Corrections».

«Στη ταινία συνυπάρχουν δύο επίπεδα» θα μου πει ο ίδιος, «η κινηματογραφική, δηλαδή η αφηρημένη διάσταση, όπως ο εσωτερικός χώρος και χρόνος του χορευτή, αλλά και η πραγματολογική διάσταση: για παράδειγμα, μέσα από μια σύσκεψη του ΔΣ της ΕΛΣ, που είχα τη τύχη να τραβήξω, ενημερωνόμαστε για το συνταξιοδοτικό αδιέξοδο των χορευτών».

Ασφαλώς ο Θοδωρής είχε βοηθήματα. Καθοριστική, για παράδειγμα, ήταν η πρόσβαση και η στήριξη που βρήκε στο πρόσωπο του καλλιτεχνικού διευθυντή της ΕΛΣ, Γιώργου Κουμεντάκη, του διευθυντή του Μπαλέτου Κ. Ρήγου αλλά και των ίδιων των χορευτών. Παραδέχεται ότι κατά τα γυρίσματα προέκυψαν καίρια ερωτήματα, όπως το πώς ακριβώς κινηματογραφείται ένας χορός, ή ένα ανθρώπινο σώμα. Στο «Corrections» το ανθρώπινο σώμα καταγράφεται πάντα ολόκληρο κατά τη χορογραφία, δεν αποδομείται σε μικρά κομμάτια, τεχνική που είναι συνήθης όταν ο χορός κινηματογραφείται για τηλεοπτική ή κινηματογραφική χρήση.

Ομως το πιο ενδιαφέρον που βρίσκει κανείς στην ταινία είναι ότι ο σκηνοθέτης της (που υπήρξε και οπερατέρ της και μοντέρ της) την γύρισε «παρθένος», με την έννοια ότι δεν μελέτησε εκατοντάδες βίντεο γύρω από τον χορό προτού ξεκινήσει. Αντιθέτως επέλεξε η έρευνα να γίνει μέσω της ίδιας της ταινίας του, ενώ δηλαδή την γύριζε, γεγονός που ακούγεται μεν αγχωτικό (ξυπόλυτος στ’ αγκάθια), αλλά την ίδια ώρα ήταν απελευθερωτικό (στη βράση κολλάει το σίδερο).

Με άλλα λόγια, ο Θοδωρής μπήκε στον χορό, χόρεψε μια χαρά και σίγουρα θα ξαναχορέψει!