Υπόθεση Γλυκά Νερά και αντικείμενο α

Ο μετασχηματισμός του λεξιλογίου και η διαφοροποίηση της σημασίας ορισμένων λέξεων ήταν η θεμελιώδης προσφορά του Διαφωτισμού στη συγκρότηση της νέας σκέψης των πνευματικά ελεύθερων ανθρώπων. Στοιχειώδες. Ομως οι των μίντια άνθρωποι φτάσαμε σε μια καμπή και πρέπει να ξανασυστηθούμε. Με το να βάλουμε τη γλώσσα μας σε ετυμολογικούς νάρθηκες για να βελτιώσουμε το διανοητικό μας επίπεδο και να αποδείξουμε ότι είμαστε άριστοι; Προκλητικό.

Εχει μήπως σημασία αν μια τρέχουσα συνθήκη επικαιρότητας (φόνοι γυναικών, επίσπευση εμβολιασμών, κ.λπ.) ειπωθεί με λέξεις γεμάτες διφθόγγους ή με πιο κομψές γαλλικίζουσες τονικότητες; Το να εκφέρεις με εμφατική βραδύτητα μια λέξη γεμίζοντας αέρα τη στοματική κοιλότητα προσδίδει δύναμη κυρίαρχου λόγου; Αμφίβολο. Το να τιτιβίζεις χαμηλόφωνα τεντώνοντας και στρογγυλεύοντας τα χείλια από τα πολλά θαυμαστικά «α» και «ω!» σε καθιστά περσόνα ιδανική για τηλεοπτικές αναμετρήσεις; Πιθανό.

Η ατέρμονη ανταλλαγή απόψεων στην κοινωνική σφαίρα για το πώς πρέπει ή δεν πρέπει να περιγράφονται οι συνθήκες και τα γεγονότα της επικαιρότητας δεν τις μεταβάλλει. Η «υπόθεση Γλυκά Νερά» στον πυρήνα της πράξης εμπεριέχει βία και θάνατο, τραύμα και συνέπεια. Αντίστοιχα, η καταγραφή της εξάπλωσης της πανδημίας μάς φέρνει αντιμέτωπους με ένα παρελθόν γεμάτο από ιστορικά παραδείγματα στα οποία άγνοια, οπισθοδρόμηση, έλλειψη κανόνων υγιεινής και ο σκοταδισμός των συστημάτων εξουσίας συνετέλεσαν στον αφανισμό εκατομμυρίων ανθρώπων.

Κατά τη σεμιναριακή χρονιά 1962-1963, ο γάλλος ψυχαναλυτής Ζακ Λακάν στη διδασκαλία του εισήγαγε την έννοια του «αντικειμένου μικρό α». Εννοια που αποτέλεσε, σύμφωνα με τον ίδιο, την πιο πρωτότυπη συνεισφορά του στην ψυχανάλυση. Και στο σεμινάριο με τίτλο Ακόμη (Encore), ο Λακάν θα διευκρινίσει ότι το αντικείμενο α δεν είναι παρά ένα κενό: «Το αντικείμενο α δεν είναι κανένα ον. Το αντικείμενο α είναι το κενό που ένα αίτημα υποθέτει (…) στην επιθυμία τού κάθε αιτήματος υπάρχει μονάχα η αναζήτηση του αντικειμένου α, του αντικειμένου που θα ερχόταν να ικανοποιήσει την απόλαυση (…) Ακριβώς ως υποκατάστατα του Αλλου διεκδικούνται αυτά τα αντικείμενα, και γίνονται αίτια της επιθυμίας». Είχε δίκιο: η (μιντιακή) γλώσσα μας είναι καλυμμένη από αντιστάσεις.