Νέο είδος σκαθαριού ανακαλύφθηκε μέσα σε απολιθωμένα κόπρανα δεινοσαύρου

Ήταν πριν από 230 εκατομμύρια χρόνια, όταν ένας πρωτόγονος δεινόσαυρος που τσιμπολογούσε έντομα στο έδαφος έκανε την ανάγκη του κάπου στην περιοχή της σημερινής Πολωνίας.

Πολύ καιρό αργότερα, ένας αχώνευτος μεζές βρέθηκε στο απολιθωμένο κόπρανο: ένα άριστα διατηρημένο έντομο που αναγνωρίστηκε ως νέο είδος.

Τα απολιθωμένα κόπρανα, γνωστά ως κοπρόλιθοι, μελετώνται εδώ και δεκαετίες από τους παλαιοντολόγους, καθώς αποκαλύπτουν λεπτομέρειες για τη διατροφή και των τρόπο ζωής εξαφανισμένων πια ζώων.

Οι κοπρόλιθοι συχνά περιέχουν υπολείμματα μικρών ζώων, αυτή όμως είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται σχεδόν άθικτο ένα νέο είδος, καμαρώνει η διεθνής ερευνητική ομάδα που παρουσιάζει την ανακάλυψη στο Current Biology.

«Μείναμε πραγματικά έκπληκτοι από την αφθονία και την άριστη κατάσταση των σκαθαριών στο θραύσμα κοπρόλιθου» λέει ο Μάρτιν Κβάρνστρομ του Πανεπιστημίου της Ουψάλα στη Σουηδία. Το μοναδικό εύρημα, προσθέτει, προσφέρει νέα στοιχεία για το τροφικό πλέγμα της εποχής.

Ακόμα και οι μικροσκοπικές κεραίες διακρίνονται στο τρισδιάστατο μοντέλο του εντόμου (Μ.Qvarnström et al.)

«Δεν γνωρίζαμε πώς έμοιαζαν τα έντομα την Τριασική περίοδο, μας δόθηκε όμως η ευκαιρία» προσθέτει ο Μάρτιν Φίκατσεκ, εντομολόγος του Εθνικού Πανεπιστημίου της Ταϊβάν.

Το σκαθάρι, στο οποίο δόθηκε η ταιριαστή ονομασία Triamyxa coprolithica, πιθανότατα αποβλήθηκε από το έντερο του Silesaurus opolensis, έναν άμεσο πρόγονο των δεινοσαύρων.

Το ερπετό, με μήκος 2 μέτρα και βάρος γύρω στα 15 κιλά, είχε ρύγχος που έμοιαζε με ράμφος πτηνού, το οποίο πιθανότατα χρησιμοποιούσε για να σκαλίζει το έδαφος και να αρπάζει έντομα.

To ερπετό Silesaurus opolensis κατάπινε αμάσητη την τροφή του (Jeff Martz/NPS)

Οι ερευνητές δεν χρειάστηκε καν να κόψουν τον κοπρόλιθο. Εξέτασαν το εσωτερικό του χρησιμοποιώντας το ευρωπαϊκό σύγχροτρο της Γκρενόμπλ, έναν επιταχυντή που παράγει μια ισχυρή δέσμη ακτίνων Χ. Το δείγμα περιστρέφεται μέσα στη δέσμη προκειμένου να απεικονιστεί η εσωτερική δομή του, περίπου όπως γίνεται στην αξονική τομογραφία.

Αυτό επέτρεψε στους ερευνητές να δημιουργήσουν ένα λεπτομερές τρισδιάστατο μοντέλο του αρθρόποδου, στο οποίο διακρίνονται καθαρά τα πόδια και οι κεραίες, παρόλο που το σκαθάρι είχε μήκος μόλις 1,4 χιλιοστά.

Σε αντίθεση με τα περισσότερα απολιθώματα, τα οποία έχουν γίνει επίπεδα έπειτα από εκατομμύρια χρόνια στο έδαφος, οι κοπρόλιθοι συνήθως διατηρούν το αρχικό σχήμα τους, επισημαίνουν οι ερευνητές.

Το ασβέστιο και ο φώσφορος που περιέχουν τα περιττώματα πιθανότατα βοήθησε να διατηρηθεί στην αιωνιότητα το άτυχο σκαθάρι.

Άλλα σκαθάρια που είχε καταπιεί το ερπετό δεν είχαν την ίδια τύχη, αφού βρέθηκαν διαμελισμένα μέσα στο κόπρανο.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, το σκαθάρι Triamyxa coprolithica δεν έχει σύγχρονους απογόνους, είναι όμως στενός συγγενείς με τα σημερινά σκαθάρια της υποτάξης Myxophaga, τα οποία συνήθως τρέφονται με φύκια σε υγρά εδάφη.