Παιδική παχυσαρκία και bullying: Δύο συγκοινωνούντα δοχεία με τραγικές συνέπειες

Της Μαρίας Μουρελάτου

«Το παιδί μου είχε πάντα την τάση να έχει κιλά. Οποιος δεν γνωρίζει την εξάρτηση από το φαγητό, δεν μπορεί να καταλάβει, η ζάχαρη και το αλάτι είναι ναρκωτικά. Ετσι πάχυνε. Είχαμε δυσκολίες να βρούμε ρούχα, να φορέσει ένα φόρεμα που ήθελε, να ακολουθήσει τις παρέες, ακόμη και λόγω ταχύτητας στο βάδισμα, να κάνει γυμναστική. Ολα αυτά οδήγησαν το παιδί να κλειστεί μέσα γιατί έτσι αισθανόταν ψυχολογικά καλύτερα. Ομως, όποιος κλείνεται μέσα, τρώει. Και το παιδάκι μου έφτασε τα 100 κιλά». Αυτά είναι τα λόγια του πατέρα Βησσαρίωνα Καντούνη στα «ΝΕΑ» (26-27/6) για τον τραγικό χαμό της 14χρονης κόρης του έπειτα από χειρουργική επέμβαση στην οποία υπεβλήθη για γαστρικό δακτύλιο… Τη 14χρονη Γωγώ είχαν οδηγήσει στο χειρουργείο, προκειμένου να χάσει βάρος, τα σκληρά σχόλια συνομηλίκων για τα κιλά της. «Ρώταγα το παιδί, πώς πέρασες στη βόλτα σου, και μου απαντούσε, καλά, μπαμπά, αλλά μόλις έφυγα με έλεγαν χοντρή. Τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν ότι αυτό που λένε είναι εκφοβισμός», αναφέρει ο πατέρας Βησσαρίων.

Το φαινόμενο της παιδικής παχυσαρκίας λαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις και, όπως όλα δείχνουν, θα επηρεάσει τις επόμενες γενιές. Το 2020, 107 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως ήταν παχύσαρκα. Αν η τάση αυτή εξελιχθεί ανοδικά, το 2022 θα έχουμε παγκοσμίως περισσότερα παχύσαρκα από λιποβαρή παιδιά και ο αριθμός των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών θα έχει σχεδόν διπλασιαστεί, φτάνοντας σε ένα στα πέντε παιδιά παγκοσμίως. Τα στοιχεία αυτά γίνονται ακόμα πιο ανησυχητικά αν σκεφτεί κανείς ότι η παιδική παχυσαρκία επιφέρει εκτός από σοβαρές επιπλοκές στην υγεία, υψηλή αρτηριακή πίεση, καρκίνο, καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό επεισόδιο, σακχαρώδη διαβήτη τύπου Β, κατάθλιψη και σημαντική ψυχολογική επιβάρυνση, καθώς τα παχύσαρκα άτομα γίνονται συχνά στόχος bullying από το περιβάλλον τους με τραγική πολλές φορές κατάληξη.

Μελέτη του ΠΟΥ και του Imperial College of London μεταξύ 130 εκατ. ατόμων ηλικίας πέντε ετών και άνω έδειξε ότι στα επόμενα 40 χρόνια ο αριθμός των παχύσαρκων παιδιών και εφήβων θα έχει δεκαπλασιαστεί. Στην Ευρώπη, ένα στα πέντε παιδιά είναι παχύσαρκο (18%-21% του συνόλου των παιδιών ανάλογα με τη χώρα). Τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας σημειώνουν η Ελλάδα και οι υπόλοιπες χώρες της Νότιας Ευρώπης (Ιταλία, Ισπανία, Κύπρος, Μάλτα). Τα χαμηλότερα ποσοστά (5%-9%) έχουν οι Γαλλία, Νορβηγία, Ιρλανδία, Λετονία, Δανία.

Στην Ευρώπη, τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας είχαν τα αγόρια στην Ελλάδα, σε ποσοστό 16,7%, και τα κορίτσια στη Μάλτα σε ποσοστό 11,3%, ενώ τα χαμηλότερα σημείωσαν τα κορίτσια και τα αγόρια στη Μολδαβία (3,2% και 5% αντίστοιχα). Τη μεγαλύτερη αύξηση στον αριθμό παχύσαρκων παιδιών και εφήβων εμφανίζουν οι χώρες της Ανατολικής Ασίας, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Ιρλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Μέση Ανατολή και χώρες της Βόρειας Αφρικής. Μεταξύ των χωρών υψηλού εισοδήματος, πρώτες σε παιδική παχυσαρκία είναι παγκοσμίως οι ΗΠΑ, ενώ στην Ευρώπη τα κορίτσια του Ηνωμένου Βασιλείου είναι έκτα σε παχυσαρκία και τα αγόρια δέκατα τρίτα.

«Τέλος στις διαφημίσεις»

Μπροστά στην τραγική αποτύπωση της πραγματικότητας και τις δυσοίωνες προβλέψεις για το μέλλον όσον αφορά τη σωματική και ψυχική υγεία των ατόμων, η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα εισαγάγει έως το 2023 την απαγόρευση των τηλεοπτικών διαφημίσεων πριν από τις 9 το βράδυ που θα αφορούν junk food.

Σύμφωνα με την «Guardian», ο Μπόρις Τζόνσον με το μέτρο αυτό προσβλέπει στην εκπλήρωση της δέσμευσής του για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας που εξελίσσεται σε «εθνική κρίση», όπως καταγράφει πρόσφατη βρετανική έρευνα, σύμφωνα με την οποία, ένα στα τρία παιδιά που τελειώνουν το Δημοτικό είναι υπέρβαρο ή παχύσαρκο, όπως και τα 2/3 των ενηλίκων. Εκτός από τις τηλεοπτικές, θα απαγορευτούν και οι διαδικτυακές διαφημίσεις σε πλατφόρμες όπως Facebook και Google, ενώ οι εταιρείες junk food θα μπορούν πλέον να προβάλλονται μόνο από τα δικά τους μέσα. «Οι διαφημίσεις τροφίμων οδηγούν τα παιδιά στο να ξοδέψουν το χαρτζιλίκι τους σε θερμιδικά πυκνά τρόφιμα, με χαμηλή θρεπτική αξία.

Οι διαφημιστικές εταιρείες επενδύουν αρκετά χρήματα στις διαφημίσεις τροφίμων που απευθύνονται στα παιδιά γιατί είναι πιο επιρρεπή στο να τα αγοράσουν.

Σε αρκετές μελέτες, οι διαφημίσεις τροφίμων έχουν συνδεθεί με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης παιδικής παχυσαρκίας. Θα λέγαμε, λοιπόν, πως το μέτρο αυτό έχει βάση», σχολιάζει στα «ΝΕΑ» ο Πάρης Παπαχρήστος, διαιτολόγος – διατροφολόγος.

Στην Ελλάδα

«Και στην Ελλάδα το πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας έχει λάβει επιδημικές διαστάσεις. Υπολογίζεται ότι ο επιπολασμός της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα ξεπερνά το 30%-35%. Σύμφωνα με αποτελέσματα της μελέτης ΕΥ ΖΗΝ, η οποία πραγματοποιήθηκε σε σχολεία όλης της χώρας, βρέθηκε πως τουλάχιστον τρία στα δέκα παιδιά που φοιτούν στο Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα.

Πιο συγκεκριμένα, το 20,8% των αγοριών και το 21,5% των κοριτσιών αξιολογήθηκαν ως υπέρβαρα, ενώ το 8,6% των αγοριών και το 7,9% των κοριτσιών, αντιστοίχως, ως παχύσαρκα», αναφέρει ο ειδικός, ενώ υπογραμμίζει ότι τα τελευταία χρόνια υλοποιούνται δράσεις για την πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας, με στόχο την προώθηση της ισορροπημένης διατροφής, όπως το Πρόγραμμα Σχολικών Γευμάτων που προάγει την υγιεινή μεσογειακή διατροφή και διατίθεται εδώ και πέντε χρόνια στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών.

Εξάλλου, τον επόμενο μήνα, το υπουργείο Υγείας θα διεξαγάγει Πανελλαδική Μελέτη Υγείας και Διατροφής για τη Δημόσια Υγεία του πληθυσμού, χρηματοδοτούμενη εξ ολοκλήρου από το ΕΣΠΑ (3,5 εκατ. ευρώ), με αντικείμενο την παρακολούθηση της διατροφικής συμπεριφοράς του πληθυσμού, τον σχεδιασμό μέτρων που αφορούν την προαγωγή της υγιεινής διατροφής και την πρόληψη της παχυσαρκίας σε παιδιά και ενήλικες.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ