Realpolitik: η μάχη για το Κέντρο

Οποτε κι αν γίνουν, οι επόμενες εκλογές ορίζονται από δύο βεβαιότητες. Η πρώτη είναι ότι θα γίνουν με απλή αναλογική, όπως επέβαλε ο ΣΥΡΙΖΑ λίγο πριν να πέσει από την εξουσία. Οχι, δεν είχε… ιδεολογικό πρόβλημα με την ενισχυμένη. Με αυτήν ήρθε και με αυτή παρέμεινε στην εξουσία. Και αν δεν έβλεπε τη μακρά, επώδυνη έξοδο, δεν θα την άλλαζε. Η δεύτερη βεβαιότητα είναι ότι η μεγάλη πολιτική μάχη θα διεξαχθεί, όπως συχνά στο παρελθόν, με κύριο στόχο τους κεντρώους ψηφοφόρους. Γι’ αυτούς θα διαγκωνιστούν τα δύο κύρια κόμματα. Οχι το ένα για τους σκληρούς του άλλου. Ούτε για διάφορους αγανακτισμένους. Αυτοί τελειώσανε. Και με τον παλιό ιδιοκτήτη του Κέντρου, το ΠΑΣΟΚ, κάπου στην άκρη όλο να τρώγεται με τα ρούχα του.

Ομως όταν μιλάει κανείς σήμερα για Κέντρο δεν έχει την έννοια της δεκαετίας του ’60, τουλάχιστον ως προς την ταύτιση με κάποιο κόμμα εξουσίας. Ούτε το Κέντρο είναι πια το αντίπαλο δέος της Δεξιάς. Σήμερα το Κέντρο νοείται εντελώς διαφορετικά. Είναι δύσκολο να οριστεί ακριβώς, αφού ούτε κομματικές περιχαρακώσεις ούτε παραταξιακές ταμπέλες δίνουν πλέον απάντηση. Τελικά, Κέντρο μοιάζει να είναι η έκφραση μίας Realpolitik, ενίοτε εικαζόμενης, άλλοτε πραγματικής. Απόλυτα σαφές όμως είναι το τι δεν είναι Κέντρο. Ασφαλώς δεν είναι οι σκληρές δεξιές ή αριστερές γραμμές μέσα στα μεγάλα κόμματα. Οι νέες παράμετροι έχουν να κάνουν με άλλα δεδομένα: λ.χ. σίγουρα δεν είναι Κέντρο οι αντιεμβολιαστές. Δεν είναι οι οπαδοί του κρατικοσυνδικαλισμού. Δεν είναι εκείνοι που αντιμάχονται τις επενδύσεις. Δεν είναι επίσης όσοι πιστεύουν ότι το κράτος πρέπει να χρηματοδοτεί επιχειρηματικές δραστηριότητες, πλην ίσως εκείνων που σχετίζονται με τα πολύ βασικά κοινωνικά αγαθά, όπως το νερό. Και ασφαλώς δεν είναι Κέντρο όσοι ζουν ακόμα στη βαθιά αυταπάτη ότι το κράτος είναι ένα είδος «μεγάλου πατερούλη», που μπορεί και πρέπει να βρίσκεται πάντοτε πίσω από οτιδήποτε και να χρηματοδοτεί τα πάντα. Κέντρο σήμερα σημαίνει όχι τόσο μία παραταξιακή επιλογή, όσο αυτή της προσαρμογής προς την πραγματικότητα, αλλά χωρίς ιδεολογικό υπόβαθρο και κομματικές ψευτιές να την προκαθορίζουν σε βαθμό αλλοίωσης. Κυρίως, Κέντρο πια δεν είναι να υπόσχεσαι τα πάντα σε όλους και ό,τι άλλο σου κατέβει. Και μετά να λες «συγγνώμη, δεν είχα καταλάβει». Αυτό έχει πια καεί για καιρό ως τρόπος απόκτησης ή διακράτησης της εξουσίας.

Το Κέντρο θα κρίνει το αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών. Και των πρώτων με την απλή και των δεύτερων με την ενισχυμένη αναλογική. Και τα κόμματα προετοιμάζονται όσο μπορούν για να το κερδίσουν. Ομως για τον Μητσοτάκη αυτός ο δρόμος είναι πολύ ομαλότερα στρωμένος από ό,τι για τον Τσίπρα. Πλην του πατέρα του, οι αναφορές του είναι βασισμένες στο Κέντρο πολύ περισσότερο από κάθε άλλον πρωθυπουργό που εξελέγη με τη ΝΔ. Η δε πολιτική του είναι πιο κεντρώα ακόμα και από του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Σήμερα αυτό του εξασφαλίζει πλεονέκτημα, ιδίως αφού έχει κρατήσει σε απόσταση ασφαλείας τη δεξιά του κόμματος, αλλά και καθώς έχει καταφέρει να πείσει ότι είναι ο κύριος εκφραστής της Realpolitik. Βέβαια, η στροφή στο Κέντρο ενοχλεί αρκετούς στη βάση της ΝΔ. Ομως ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε η όποια άκρα Δεξιά μπορούν να τους κερδίσουν πια. Τα μόνα ζητήματα που θα μπορούσαν θεωρητικά να διαταράξουν αυτή την ισορροπία θα ήταν τα λεγόμενα εθνικά. Αλλά δύσκολα. Στο Μακεδονικό που έχει σημασία σε αυτές τις ισορροπίες, ο Ζάεφ με τις εξυπνάδες του βάζει πλάτες στην κυβέρνηση. Στα ελληνοτουρκικά, που είναι πολύ πιο σοβαρά, οι εξελίξεις έχουν επιβραδυνθεί εν νέου, σε αντίθεση με πέρυσι. Αλλά και εκεί το πεδίο δεν είναι απλό για ενδοκυβερνητικές συγκρούσεις. Υπάρχει άλλωστε πάντα ο ΣΥΡΙΖΑ, για να στηρίξει ό,τι χρειαστεί…

Το αντικειμενικά ορατό δια ταύτα είναι ότι, τελικά, τη μεγάλη μάχη για το Κέντρο πρέπει να τη δώσει ο Τσίπρας. Αυτός πολιορκεί το οχυρό. Με την προϊστορία του, που δεν ξεπλένεται εύκολα. Και με τον Πολάκη. Και, όπως είναι προφανές, με πολύ φτωχές ελπίδες.