Μετατοπίζοντας τον άξονα

Είναι σπάνιες οι περιπτώσεις, εντός κι εκτός συνόρων, που στη συμπλήρωση της διετίας δεν έχει ανοίξει για τις κυβερνήσεις ο κύκλος της φθοράς. Η εικόνα ανατροπής σκηνικού είναι άλλο ζήτημα, αλλά τα πρώτα σημάδια κόπωσης στην κυβερνητική ομάδα και στο κοινωνικό σύνολο συνήθως γίνονται ορατά στα μισά της διαδρομής. Από την περίοδο της κυβέρνησης Σημίτη η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι η πρώτη που δύο χρόνια μετά αισθάνεται οι αντοχές να μεγαλώνουν και η αποδοχή να κρατά το πεδίο καθαρό. Ο Σημίτης, μάλιστα, είχε καταφέρει η αποδοχή να συνεχιστεί σε όλη τη διάρκεια της πρώτης τετραετίας του, οδηγώντας και σε ένα πρωτόγνωρο ρεκόρ στις κάλπες του 2000, καθώς ήταν η πρώτη κυβέρνηση στα χρονικά που αύξησε τα ποσοστά από τη μία τετραετία στην άλλη. Αλλά ο Μητσοτάκης φαίνεται να κινείται σήμερα με καλύτερους όρους, καθώς ο Σημίτης, παρά το ρεκόρ, είχε μια ισχυρή αντιπολίτευση που καθιστούσε την αναμέτρηση εκλογικό ντέρμπι. Σε μια ποδοσφαιρική προσαρμογή, ο Μητσοτάκης δείχνει σήμερα να βρίσκεται στο γήπεδο μόνος του.

Είναι ένα ερώτημα γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά δεν είναι το βασικό ερώτημα. Μπορεί να οφείλεται στην αδυναμία της αντιπολίτευσης να ορθώσει αξιόπιστο πολιτικό λόγο ή στα τραύματα που άφησε η κυβέρνηση Τσίπρα, τα οποία ενδεχομένως είναι βαθύτερα από εκείνα που νομίζουν στην Κουμουνδούρου. Αν τα δύο χρόνια δεν είναι αρκετά για μια κυβερνητική αντίστροφη μέτρηση, σίγουρα δεν είναι αρκετά για να ξεχαστούν και οι προηγούμενοι. Η εξήγηση, ωστόσο, δεν είναι αρκετή για να δικαιολογήσει τις κυβερνητικές αντοχές. Ακόμη κι αν η αντιπολίτευση δεν πείθει, μια φθορά στο κυβερνητικό προφίλ θα μπορούσε να έχει καταγραφεί. Αλλά η κυβέρνηση Μητσοτάκη ετοιμάζεται την προσεχή Τετάρτη να ανοίξει έναν νέο κύκλο με φρέσκια εικόνα. Το μυστικό, ακόμη και στο πρωθυπουργικό επιτελείο, έχουν καταλήξει ότι κρύβεται πρωτίστως στην πανδημία.

Περισσότερο από τα ελληνοτουρκικά και τη διετή ένταση στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, η κοινωνία πιστώνει στην κυβέρνηση τη διαχείριση της πανδημικής κρίσης και τις αντοχές που επέδειξε η χώρα. Από τα πρώτα SMS για τον έλεγχο των μετακινήσεων έως την οργάνωση του προγράμματος μαζικών εμβολιασμών, έχει σχηματιστεί η εικόνα μιας χώρας που όχι μόνο δεν γονάτισε, αλλά μπορεί να αλλάξει επίπεδο. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, όλα τα άλλα είχαν περάσει σε δεύτερη μοίρα. Μόλις τον Ιανουάριο του 2020 στο Μαξίμου έβλεπαν τις πρώτες δημοσκοπήσεις που κατέγραφαν μια κάμψη, αλλά δύο μήνες μετά ο Covid-19 άνοιξε ένα νέο πεδίο.

Στην αφετηρία της επόμενης διετίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ως στόχο τον μετασχηματισμό της ΝΔ που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια γενικότερη και μονιμότερη αναδιάταξη της πολιτικής σκηνής. Στο στενό επιτελείο του ορισμένοι κάνουν ήδη λόγο για το «πραγματικό τέλος της Μεταπολίτευσης». Στα μέσα Δεκεμβρίου θα επιχειρηθεί στο γαλάζιο συνέδριο να μπουν οι βάσεις για ένα νέο κόμμα που θα ξεπερνά τον κλασικό διπολισμό Αριστεράς – Δεξιάς. Το μήνυμα, άλλωστε, έχει ήδη μεταφερθεί από τον ίδιο στην κομματική έδρα – με την επισήμανση μιας αναγνώρισης και αποδοχής που απολαμβάνει η κυβέρνηση και υπερβαίνει τα κομματικά τείχη. Δίνοντας έμφαση στον «πρωτοποριακό, προοδευτικό ρόλο του κόμματος», ο Μητσοτάκης προανήγγειλε στην Πειραιώς ότι ο άξονας προόδου και συντήρησης θα μετατοπιστεί – τουλάχιστον αυτή θα είναι η δική του επιδίωξη.

Στη διετία που προηγήθηκε, δεν είναι τα κοινωνικά μέτρα που συνδέθηκαν με τον κορωνοϊό ή οι κινήσεις νομοθετικής ενίσχυσης των κοινωνικών δικαιωμάτων εκείνα που μεταβάλλουν την εικόνα. Το προοδευτικό στίγμα και το μήνυμα για ένα νέο πολιτικό κεφάλαιο εξέπεμψε ο Μητσοτάκης στην αφετηρία της πανδημίας με την επιλογή της Κατερίνας Σακελλαροπούλου για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Μια αυτοδύναμη κυβέρνηση είχε περιθώρια ελιγμών και άλλων αποφάσεων. Η εκλογή της πρώτης γυναίκας στα χρονικά στο Προεδρικό Μέγαρο αποκαλύπτει περισσότερα για τις επιλογές που έπονται.