Θεωρίες συνωμοσίας: Η ιστορία ενός άνδρα από τη Μινεσότα που πλουτίζει σπέρνοντας τον τρόμο

Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη δημοσίευσε η Washington Post, αναλύοντας την περίπτωση του Σον Τζ. Τέρνμπουλ, ενός 53χρονου πρώην παραγωγού ταινιών που κατέληξε να βγάζει το (παχυλό) εισόδημά του υποδαυλίζοντας θεωρίες συνωμοσίες.

Εξετάζοντας το case study του Τέρνμπουλ, η αμερικανική εφημερίδα ρίχνει φως στις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι επαγγελματίες συνωμοσιολόγοι για να απομυζούν χρήματα από εύπιστους πολίτες.

Όπως αναφέρει το μακροσκελές άρθρο, ο Τέρνμπουλ συνήθιζε να παρουσιάζεται ως ο «Σον από τις εκθέσεις SGT», ενώ στα βίντεό του, στα οποία φρόντιζε να διατηρείται η ανωνυμία του, αποκαλούσε «αντιπερισπασμό» την 11^η Σεπτεμβρίου, ενώ ανέφερε ότι «μια διεθνής οργάνωση σιωνιστών τραπεζιτών» συνωμοτεί για να καταστρέψει την ανθρωπότητα. Φυσικά, δεν έλειπαν και τα σχόλια για τα εμβόλια κατά του κοροναϊού, τα οποία κατά τη γνώμη του είναι ένα «πειραματικό βιολογικό όπλο». Όσο για τις αμερικανικές εκλογές του 2020; Δεν θέλει μεγάλη φαντασία: Προφανώς ήταν νοθευμένες εις βάρος του Ντόναλντ Τραμπ.

Από τα 11 χρόνια που ασχολείται με το… σπορ της συνωμοσίας, τα τελευταία πέντε έχει καταφέρει να βιοπορίζεται αποκλειστικά από αυτό, παρά το γεγονός ότι έχει αποκλειστεί από επτά εκ των μεγαλύτερων τεχνολογικών κολοσσών, συμπεριλαμβανομένου του Twitter, του Vimeo και του YouTube – εις βάρος του οποίου έχει καταθέσει και αγωγή απαιτώντας την αποκατάσταση του καναλιού του με την αιτιολογία ότι αφαιρέθηκε από την πλατφόρμα για «πολιτικούς λόγους».

Όπως έχει αναφέρει σε εθελοντική εταιρική έρευνα που είχε συμπληρώσει και καταθέσει στην πολιτεία της Μινεσότα το 2019, κάθε χρόνο η εταιρεία του, που διαφημίζει προϊόντα… επιβίωσης και πολύτιμα μέταλλα, προειδοποιώντας παράλληλα για την επικείμενη οικονομική κατάρρευση των ΗΠΑ, έχει κέρδη που κυμαίνονται μεταξύ των $50.000 και των $250.000.

Στη μακροσκελή του συνέντευξη στην Post – την οποία αρχικά έδωσε επώνυμα, όμως στη συνέχεια ζήτησε να διατηρηθεί η ανωνυμία του, ένα αίτημα που η εφημερίδα απέρριψε – μεταξύ άλλων αναφέρει:

«Πιστεύω ότι οι συνωμοσίες είναι πραγματικές και συμβαίνουν όλη την ώρα», ενώ παράλληλα προσπάθησε να παρουσιάσει με ηπιότερο τρόπο τις απόψεις του για τον κοροναϊό, την 11^η Σεπτεμβρίου και τις εκλογές του 2020.

Αρνήθηκε να μιλήσει με λεπτομέρειες για τα οικονομικά της επιχείρησής του, όμως υποστήριξε ότι ο τρόπος που λειτουργούν πλέον τα κοινωνικά δίκτυα απέναντι στην παραπληροφόρηση δυσκολεύει τον βιοπορισμό του.

«Επιβιώνω, όμως είμαι μαχητής και έχω έρθει για να μείνω», σημείωσε, ισχυριζόμενος ότι ο λόγος που επιδιώκει να διατηρήσει την ανωνυμία του στα βίντεό0 του, είναι «για να αφήσει το μήνυμα να γίνει ο σταρ».

Η ιστοσελίδα του, πάντως, έγινε ο… σταρ της δικογραφίας εις βάρος ενός άνδρα από την Αλαμπάμα που συνελήφθη στις 6 Ιανουαρίου για την εισβολή στο Καπιτώλιο, έχοντας μαζί του ένα ολόκληρο οπλοστάσιο και βόμβες μολότοφ, σύμφωνα με την αστυνομία. Ο Τέρνμπουλ, που λίγες ημέρες πριν από το περιστατικό είχε αναρτήσει βίντεο με τίτλο «αντίστροφη μέτρηση για τη δεύτερη Αμερικανική Επανάσταση», δήλωσε στην Post ότι δεν γνώριζε τον άνδρα και ότι δεν συμμερίζεται τη χρήση βίας.

«Πολλοί ηλίθιοι άνθρωποι παρασύρθηκαν εκείνη την ημέρα», δήλωσε σχετικά.

Η ανωνυμία του Τέρνμπουλ του επέτρεπε επί περισσότερο από μια δεκαετία να κινείται σε δυο εντελώς διαφορετικούς κόσμους, χωρίς να μοιράζεται λεπτομέρειες για την επιχειρηματική του δραστηριότητα με κανέναν πέρα από την οικογένειά του και μερικούς στενούς φίλους, όπως δήλωσε τόσο ο ίδιος όσο και πέντε πρώην συνεργάτες του.

Ένας εξ αυτών, που είχε συνεργαστεί μαζί του στην εταιρεία παραγωγής ταινιών που διατηρούσε στη Μινεάπολις μέχρι το 2015, γνώριζε ότι ο Τέρνμπουλ είχε μια ιστοσελίδα, όμως εξεπλάγη όταν έμαθε ποιο ήταν το περιεχόμενό της. Μιλώντας ανώνυμα στην Post, σημείωσε: «Έμοιαζε με έναν τυπικό οικογενειάρχη από τη Μινεσότα».

Η αφύπνιση

Ο Τέρνμπουλ, που αυτοαποκαλείται «ερευνητής συνωμοσιών», κάποτε ήθελε να γίνει δημοσιογράφος. Αφού έλαβε σχετικό τίτλο σπουδών το 1992 και απογοητεύτηκε από τους μισθούς του κλάδου, ασχολήθηκε με το marketing – και η πολιτική δεν τον απασχολούσε καθόλου, σύμφωνα με κόσμο που συνεργαζόταν μαζί του εκείνη την εποχή.

Όμως κάποια στιγμή, γύρω στο 2008, άρχισε να δαπανά πολύ χρόνο σε μια σειρά από ερωτήματα για την 11^η Σεπτεμβρίου και τη δημιουργία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, δηλαδή του ιδρύματος που εκτελεί τη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ.

Στα βίντεό του, συχνά αναφέρει εκείνη την περίοδο ως την «αφύπνισή» του.

Τότε άρχισε να αφήνει στα γραφεία των συναδέλφων του εκτυπωμένα άρθρα που έβρισκε στο internet γύρω από το θέμα.

«Προσπαθούσαν να του πουν να σταματήσει, όμως εκείνος απλώς δεν άντεχε να το κάνει», υποστηρίζει στην Post ένα πρώην συνάδελφός του.

Ο ίδιος υποστηρίζει ότι αυτή του η εξωστρέφεια οδήγησε και στην αποχώρησή του από την εταιρεία το 2009.

«Πιθανότατα άρχισα να λέω λίγο περισσότερες αλήθειες από ό,τι έπρεπε στον χώρο εργασίας μου», λέει ο Τέρνμπουλ. «Και νομίζω ότι αυτό κατά πάσα πιθανότητα σπίλωσε το όνομά μου στην Target [που τον απασχολούσε ως τότε]».

«Έγινε σαφές ότι είχε έρθει η ώρα να φύγω».

Τότε έπιασε δουλειά σε μια εταιρεία παραγωγής ταινιών και άρχισε να παράγει τηλεταινίες για μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα. Στον ελεύθερο χρόνο του, ξεκίνησε να γυρίζει συνωμοσιολογικά βίντεο για το YouTube «ως χόμπι». Μεταξύ αυτών και ορισμένες συνεντεύξεις με ακροδεξιούς σχολιαστές, συνωμοσιολόγους και εμπόρους χρυσού και ασημιού. Ποτέ δεν έδειχνε το πρόσωπό του.

Μέχρι και σήμερα, από το σπίτι του, η αντικειμενική αξία του οποίου ξεπερνά τα $700.000 ο Τέρνμπουλ περιγράφει την επικείμενη Αποκάλυψη.

Σε βίντεο του Οκτωβρίου, με τον εύγλωττο τίτλο «Κόκκινος Συναγερμός: Η Ολική Κατάρρευση Πλησιάζει», προειδοποιεί για οικονομική καταστροφή και κάνει λόγο για απάτη των ισχυρών της κυβέρνησης και της τραπεζικής βιομηχανίας, με στόχο τη συγκάλυψη των πραγματικών γεγονότων της 11^ης Σεπτεμβρίου. Το βίντεο παρακολούθησαν 42.000 άτομα.

«Μιλάμε για αποκαλυπτικό σενάριο για τη δημοκρατία μας», προειδοποιεί στο βίντεο. «Πρόκειται για καταστροφή επικών διαστάσεων και όλα θα συμβούν μέσα στον Νοέμβριο». Σε άλλο σημείο του βίντεο παροτρύνει: «Δεν είναι αργά για να αγοράσετε ασήμι ή χρυσό».

Από τον Αύγουστο του 2011, εξάλλου, οι επισκέπτες της ιστοσελίδας του μπορούν να δουν διαφημίσεις και για τα δύο μέταλλα από μια εταιρεία που τον πληρώνει για τα banner, ενώ του δίνει και μια «πολύ, πολύ μικρή» προμήθεια για τις αγορές που προέκυψαν μέσα από την ιστοσελίδα του. Αρνήθηκε να δηλώσει στην Post σε τι ποσό ανέρχονται συνολικά αυτά τα «πολύ, πολύ μικρά» κέρδη.

Μετέτρεψε την ιστοσελίδα του σε εταιρεία το 2012, και μέσα σε δύο χρόνια συνειδητοποίησε ότι θα μπορούσε να μετατρέψει το «χόμπι» του σε πλήρη απασχόληση.

«Κατά πάσα πιθανότητα έβγαζα γύρω στα πενήντα χιλιάρικα το χρόνο σε πολύ σταθερή βάση μέσα από το YouTube», όπως εξηγεί. Και ήταν μόνο μία από τις πλατφόρμες που χρησιμοποιούσε.

Στη νέα του δουλειά απέφευγε να μιλά για πολιτική. Ο Ντέιβιντ Φράιντ, πρώην διευθυντής τμήματος της εταιρείας παραγωγής, σημειώνει στην Post: «Ο Σον είχε επαγγελματική συμπεριφορά και ήταν καλός σε όσα έκανε. Ήξερα ότι ενδιαφερόταν για πράγματα λίγο πιο συνωμοσιολογικά, αλλά ποτέ δεν προσπαθούσε να προσηλυτίσει, οπότε από αυτή την άποψη δεν δημιουργούσε πρόβλημα στη δουλειά».

Στις 30 Αυγούστου του 2014, ο Τέρνμπουλ είχε μιλήσει για τη διπλή ζωή του σε ένα βίντεό του.

«Πάρα πολλοί από εμάς, στην κοινότητα που αναζητά την αλήθεια, αισθανόμαστε απομονωμένοι. Αισθανόμαστε απομονωμένοι από την οικογένεια, από τους φίλους, από τους συναδέλφους, επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι στην καθημερινή μας ζωή δεν είναι σε θέση να μιλήσουν για αυτά τα ζητήματα, με αποτέλεσμα κι εμείς να μην μπορούμε να τα συζητάμε και πολύ συχνά και με πολλούς ανθρώπους».

Η σύζυγός του δήλωσε ότι ο άντρας της «λέει την αλήθεια», σε μια σύντομη συνομιλία με τον δημοσιογράφο της Post, όμως ο Τέρνμπουλ παραπονέθηκε πως άλλα μέλη της οικογένειάς του δεν δίνουν σημασία στις προειδοποιήσεις του. «Ξέρεις, η μαμά μου, δε νομίζω ότι έχει δει έστω και ένα βίντεό μου στο YouTube», τόνισε.

Μάλιστα, δεν τον έχει ακούσει ούτε σε σχέση με το εμβόλιο κατά του κοροναϊού, το οποίο αποκαλεί «ένεση θανάτου» και για το οποίο έχει αναφέρει ότι «οι εμβολιασμένοι θα πεθάνουν μέσα σε δυο χρόνια. Η δημοκρατία ακόμη νωρίτερα».

Η στροφή του στην επιχειρηματικότητα της συνωμοσιολογίας ταυτίστηκε με την άνοδο του Τραμπ, μια περίοδο κατά την οποία η συνωμοσιολογία άρχισε να πηγάζει από τον ίδιο το Λευκό Οίκο – και κατά την οποία οι QAnon, η παράξενη συνωμοσία που υποστηρίζει πως οι πολιτικοί των Δημοκρατικών πίνουν αίμα παιδιών, τα οποία επίσης διακινούν σε δίκτυα παιδεραστίας, άρχισαν να κάνουν τα πρώτα τους βήματα.

Την ίδια περίοδο άρχισε να δημιουργεί επιπλέον πηγές εισοδημάτων, καλώντας τους ακολούθους του να κάνουν δωρεές στο Patreon, καθώς όπως είπε «το μόνο που θέλουμε είναι να συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι κάνουμε ανεξάρτητα από τη στρατηγική της Google που θέλει να μας πνίξει». Αναφερόταν στην νέα τότε πολιτική καταπολέμησης της παραπληροφόρησης.

Μέχρι το Νοέμβριο του 2019, περισσότεροι από 1.300 άνθρωποι του έδιναν $5 το μήνα, σύμφωνα με τη Washington Post – δηλαδή $6.500 το μήνα πριν τη φορολογία που κυμαίνεται μεταξύ του 5 και του 12%.

Τα βίντεό του στο YouTube συγκέντρωναν περί τις 100.000 προβολές, ενώ συχνά ξεπερνούσαν τις 1 εκατ., ενώ παρά το γεγονός ότι δήλωσε στην Post ότι «ελπίζει, αλλά δεν είναι σίγουρος» πως η θεωρία των QAnon είναι αληθινή, αρκετά βίντεό του την προωθούν.

Το περασμένο φθινόπωρο, ενόψει των αμερικανικών εκλογών, οι τεχνολογικοί κολοσσοί δέχτηκαν τεράστιες πιέσεις για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης στις πλατφόρμες τους. Οι λογαριασμοί του Τέρνμπουλ έπεσαν θύματα των διαγραφών δεκάδων συνωμοσιολόγων από τα κοινωνικά δίκτυα.

Τώρα, έχει καταθέσει μήνυση εις βάρος του YouTube και της Google που ελπίζει ότι θα καταλήξει στην αποκατάσταση των προφίλ του, ενώ παράλληλα έχει μεταφέρει τη δραστηριότητά του σε ιστοσελίδα που λειτουργεί σε συνδρομητική βάση. Δεν απάντησε σε e-mail της Post για τον αριθμό των συνδρομητών του.

Στη διάρκεια της συνέντευξης υποστήριξε ότι δεν έχει σκοπό να διακόψει τη δραστηριότητά του.

«Δεν πρόκειται να δειλιάσω και να εξαφανιστώ, επειδή αυτό το σύστημα έχει στραφεί εις βάρος μου και εις βάρος των λόγων μου», τόνισε.