Σρεμπρένιτσα: Ταφή για άλλα 19 θύματα της σφαγής, 26 χρόνια μετά

Ήταν 11 Ιουλίου του 1995 όταν σερβικές στρατιωτικές δυνάμεις υπό τον στρατηγό Ράντκο Μλάντιτς πολιόρκησαν και κατέλαβαν την πόλη Σρεμπρένιτσα, την οποία τα Ηνωμένα Έθνη είχαν χαρακτηρίσει «ασφαλή περιοχή».

Ακολούθησε σφαγή με 8.372 άμαχους άντρες να εκτελούνται μέσα σε λίγες ώρες. Πρόκειται για το πιο αποτρόπαιο έγκλημα πολέμου στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στη Βοσνία, οι Μουσουλμάνοι αντιπροσώπευαν τη μεγαλύτερη ενιαία ομάδα του πληθυσμού από το 1971.

Πολλοί Σέρβοι και Κροάτες μετανάστευσαν κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο δεκαετιών, και σε μια απογραφή πληθυσμού του 1991 στη Βοσνία, στα 4 εκατ. πληθυσμού, το 44% ήταν Βόσνιοι, το 31% Σέρβοι, και το 17% Κροάτες.

Οι εκλογές που διεξήχθησαν στα τέλη του 1990 οδήγησαν σε διάσπαση την κυβέρνηση συνασπισμού μεταξύ των κομμάτων που εκπροσωπούσαν τις τρεις εθνότητες, με επικεφαλής τον Βόσνιο Αλία Ιζετμπέκοβιτς.

Καθώς οι εντάσεις αύξαναν μέσα και έξω από τη χώρα, ο Σερβοβόσνιος ηγέτης Ράντοβαν Κάραζιτς και το Σερβικό Δημοκρατικό Κόμμα του παραιτήθηκε από την κυβέρνηση και δημιούργησε τη «Σερβική Εθνική Συνέλευση».

Στις 11 Ιουλίου, ο σερβοβοσνιακός στρατός υπό τον στρατηγό Ράτκο Μλάντιτς εισέρχεται στην κωμόπολη της Νότιας Βοσνίας και ύστερα από μικρή αντίσταση την καταλαμβάνει.

Κηδεύονται ξανά

Φέτος ετάφησαν άλλοι 19, 16 άνδρες, δύο έφηβοι και μια γυναίκα, που μόλις πρόσφατα ταυτοποιήθηκαν με ανάλυση DNA.

Είναι οι τελευταίοι που εντοπίστηκαν σε μαζικούς τάφους στον τόπο της χειρότερης σφαγής στην Ευρώπη.

Ένα από τα πτώματα ανήκει στον ανιψιό της Ρέχιμα Χαλίλοβιτς, ο οποίος επέστρεψε στη Σρεμπρένιτσα για να τον θάψει.

Αναστατωμένος, διηγήθηκε όταν τον είδε για τελευταία φορά: «Όταν έπεσε η Σρεμπρένιτσα, αυτός (ο ανιψιός της) προσπάθησε να φύγει μέσα από το δάσος με τον αδερφό του και τον σύζυγό μου. Δεν επέστρεψαν ποτέ.»

«Θάψαμε τον σύζυγό μου, αυτόν, τον Έσναφ. Θα θάψουμε (τον ανιψιό μου) και ακόμα δεν έχουμε βρει τον αδερφό του, τον Αλμίρ.»

Χιλιάδες άνθρωποι από όλη τη Βοσνία και την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων επιζώντων από σφαγή, παρευρέθηκαν στην κηδεία στη Σρεμπρένιτσα την Κυριακή.

Πολλές γυναίκες, μητέρες, αδελφές και κόρες όσων σκοτώθηκαν στη Σρεμπρένιτσα έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στον αγώνα για την αλήθεια για το τι συνέβη στους άντρες τους.

Ωστόσο, λίγοι είναι εκείνοι που έχουν μιλήσει δημόσια για τη σεξουαλική κακοποίηση που υπέστησαν κατά τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα.

Ένα τέτοιο θύμα είναι η Devla Ajsic, η οποία περιέγραψε πώς υπέστη σεξουαλική κακοποίηση και βασανίστηκε για τρεις ημέρες πριν αναχωρήσει από τη Σρεμπρένιτσα σε ένα από τα τελευταία λεωφορεία γεμάτα πρόσφυγες.

«Τα πράγματα που μου έκαναν, με έδεσαν σε ένα γραφείο, ο λαιμός μου και το στήθος μου ήταν μπλε από μώλωπες, ήμουν γυμνή πάνω σε ένα τραπέζι», αφηγείται, λυγίζοντας.

THREAD

Survivors of the #Srebrenica genocide, in which Bosnian Serb forces systematically killed more than 8,000 Muslim Bosniak men and boys over several days, have marked the 26th anniversary of the killings.

Here’s what led to it ⬇ pic.twitter.com/1ykazrlTRB

— Al Jazeera English (@AJEnglish) July 11, 2021

Είκοσι έξι χρόνια μετά τη δολοφονία τους, 16 άντρες, δύο έφηβοι και μια γυναίκα θα κηδευτούν μαζί με τα περισσότερα από 6.600 άλλα θύματα σφαγής που έχουν ήδη θαφτεί εκεί.

Τα νέα αναγνωρισμένα θύματα λαμβάνουν μια αξιοπρεπή ταφή κάθε χρόνο στις 11 Ιουλίου – την επέτειο της ημέρας που ξεκίνησε η δολοφονία το 1995.

«Μόλις σηκώθηκα και ήπια καφέ, ήρθα να επισκεφτώ τους τάφους του συζύγου μου και του αδελφού του, για να κάνω μια προσευχή», είπε η Κάντε Ριζβάνοβιτς, η οποία έχασε 20 άντρες συγγενείς στη σφαγή και δεν βρήκε τα λείψανα όλων από αυτούς,

«Οι θείοι μου είναι επίσης θαμμένοι εδώ. Είπα μια προσευχή για αυτούς και για όλα τα θύματα της Σρεμπρένιτσα», πρόσθεσε.