Εμβολιασμός: Ηρθε η ώρα των εφήβων – Καθησυχάζουν τους φόβους των γονιών οι ειδικοί

Καθώς το μεταλλαγμένο στέλεχος Δέλτα του κοροναϊού κατακλύζει σιγά σιγά τα νησιά και την ενδοχώρα της ευρωπαϊκής ηπείρου, ετοιμάζοντας νέο γύρο πολιορκίας στα δημόσια συστήματα Υγείας, οι αντιδράσεις σε διάφορες χώρες από την λήψη έκτακτων μέτρων που αφορούν στον υποχρεωτικό εμβολιασμό συγκεκριμένων επαγγελματικών ομάδων, αρχίζουν να φουντώνουν.

Αρκετές χώρες, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ολλανδία, που βλέπουν την επέλαση της μετάλλαξης Δέλτα να σημειώνει αλματώδη εξάπλωση, με χιλιάδες μολύνσεις καθημερινά, προχώρησαν ήδη σε περιοριστικά μέτρα.

Τα οποία δεν εξαντλούνται στην επιβολή ωραρίου λειτουργίας στην εστίαση, εν μέσω θέρους, αλλά και σε απαγόρευση κυκλοφορίας το βράδυ, όπως συνέβη σε 30 πόλεις στην επαρχία της Βαλένθιας.

Και ενώ τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες προκρίνεται ο υποχρεωτικός εμβολιασμός εργαζομένων σε ειδικές υπηρεσίες του Δημοσίου, σε υγειονομικούς και σε οίκους ευγηρίας, ως επιτακτικό μέτρο για να ανακοπεί η δυναμική της διαφαινόμενης πλημμυρίδας, ένα νέο κύμα ανησυχίας διατρέχει εκατομμύρια γονείς στη γηραιά ήπειρο και αφορά τον εμβολιασμό των παιδιών.

Εδώ και αρκετές μέρες στην Ελλάδα, η Επιτροπή των Ειδικών υιοθέτησε τα αποτελέσματα διεθνών επιστημονικών ερευνών και ανακοίνωσε ότι θα επιτραπεί ο εμβολιασμός παιδιών ηλικίας 15 -17 ετών και άνω, από την Πέμπτη κιόλας με την συναίνεση των γονιών τους. Η αιτία είναι ότι η μετάλλαξη Δέλτα «χτυπά» τις νεαρές ηλικίες οι οποίες παρουσιάζουν μεγάλη κινητικότητα.

Η προοπτική αυτή όμως, εν όψει και του ανοίγματος των σχολείων σε λιγότερο από δύο μήνες, γεμίζει τους γονείς με ανησυχία, την οποία διατρανώνουν με κάθε μέσο και προς πάσα κατεύθυνση, αφού πολλοί εξ αυτών – αν και εμβολιασμένοι – αδυνατούν να πειστούν ότι το παιδί τους δεν κινδυνεύει περισσότερο από κάποιον ενήλικο κάνοντας το εμβόλιο.

Ο παιδίατρος Σπύρος Μαζάνης παρατηρεί ότι ήδη στις κατασκηνώσεις υπάρχει μεγάλο πρόβλημα και πρέπει να αναθεωρηθούν τα υγειονομικά μέτρα που ισχύουν σε αυτές, ενώ από τις αρχές Ιουλίου, έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα 3.000 κρούσματα ανήλικων παιδιών με κορονοϊό.

Οι περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας και περικαρδίτιδας που έχουν αναφερθεί εγείρουν φόβους και αμφιβολίες, τους οποίους η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολόγιας, μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων και της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Βάνα Παπαευαγγέλου, με συνέντευξή της που παραχώρησε στα «ΝΕΑ», επιχειρεί να διασκεδάσει παραθέτοντας πληθώρα επιστημονικών δεδομένων.

Η καθηγήτρια λέει ότι τα εμβόλια είναι ασφαλή για τους εφήβους και μάλιστα πριν από λίγες εβδομάδες ο FDA αρχικά και ο ΕΜΑ στη συνέχεια έδωσαν έγκριση για εμβολιασμό εφήβων 12-17 ετών βασιζόμενοι σε μια κλινική μελέτη (Frenck RW et al. NEJM 2021) που περιέλαβε περίπου 2.500 εφήβους.

Τότε η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών (ΕΕΕ) επιφυλάχθηκε να εισηγηθεί την έναρξη εμβολιασμού των εφήβων στη χώρα μας προκειμένου να υπάρξουν περισσότερα δεδομένα από την εφαρμογή εμβολιασμών στην κλινική πράξη.

Σήμερα, όπως λέει η κ. Παπαευαγγέλου, 6 εκατομμύρια έφηβοι έχουν εμβολιαστεί μόνο στις ΗΠΑ, ενώ εμβολιασμό εφήβων έχουν ξεκινήσει και πολλές άλλες χώρες, όπως είναι ο Καναδάς, το Ισραήλ, η Γερμανία. Καθίσταται σαφές ότι η ΕΕE, ανταποκρινόμενη στις νέες προκλήσεις της πανδημίας, εισηγείται πάντα με κύριο γνώμονα την ασφάλεια του πληθυσμού ανασκοπώντας με προσοχή τα επιδημιολογικά δεδομένα αλλά και τη τεκμηριωμένη επιστημονική γνώση.

Στις 23 Ιουνίου η Επιτροπή Εμβολιασμών των ΗΠΑ (ACIP) ανασκόπησε όλα τα δεδομένα ασφάλειας της χορήγησης του εμβολίου Pfizer σε εφήβους 12-15 ετών (σύνολο 6 εκατ. δόσεις) και τα συνέκρινε με τα δεδομένα από τις ανεπιθύμητες ενέργειες νεαρών ενηλίκων 16-25 ετών (σύνολο 21,6 εκατ. δόσεις).

Τόσο οι τοπικές (οίδημα, πόνος στο σημείο της ένεσης) όσο και οι συστηματικές ανεπιθύμητες ενέργειες (κεφαλαλγία, ναυτία, έμετοι, ζάλη) ήταν παρόμοιες στις δυο ηλικιακές ομάδες.

Αναφορικά με τις περιπτώσεις μυο-περικαρδίτιδας που έχουν αναφερθεί έπειτα από εμβολιασμό με το εμβόλιο έναντι του κοροναϊού, αναφέρουν ότι αποτελεί μια εξαιρετικά σπάνια επιπλοκή (υπολογίζεται ότι αφορά περίπου 18 περιστατικά/1 εκατομμύριο εμβολιασθέντες) που έχει ήπιο και αυτοπεριοριζόμενο χαρακτήρα. Εμφανίζεται κυρίως σε άρρενες ηλικίας 16-24 ετών συνήθως 4-7 ημέρες μετά τη χορήγηση της 2ης δόσης του εμβολίου.

Οι πληροφορίες που ανακοινώνονται και ο όγκος των επιστημονικών δεδομένων είναι πλούσια σε όγκο αλλά ο χρόνος αφομοίωσής τους, συγκριτικά ελάχιστος. Το πρώτο εσπευσμένο κύμα μέτρων που εξειδίκευσαν την Τρίτη τρεις υπουργοί της κυβέρνησης, αναμένεται να έχει κλιμάκωση σε δεύτερο χρόνο ανάλογα με τα δεδομένα. Ο κλοιός της πίεσης σφίγγει προς τους ανεμβολίαστους για πρώτη φορά και με αυστηρές κυρώσεις και υψηλά πρόστιμα ενώ η βεντάλια μέτρων παραμένει στο κυβερνητικό συρτάρι με ανοιχτό το ενδεχόμενο να ανοίξει σε επιπλέον τομείς.

Σε ό,τι αφορά τους υποχρεωτικούς εμβολιασμούς, καθίσταται σαφές ότι πέρα από τις αποφάσεις για το προσωπικό (υγειονομικό, διοικητικό, βοηθητικό) αρχικά σε δημόσιες και ιδιωτικές δομές φροντίδας ηλικιωμένων και ευπαθών ομάδων και έπειτα στις υγειονομικές μονάδες, όλα είναι ανοιχτά σε δεύτερο στάδιο, μεταξύ άλλων, για απασχολούμενους σε σώματα ασφαλείας, μέσα μεταφοράς, στην εκπαίδευση και θέσεις του Δημοσίου που απαιτούν απευθείας επαφή με το κοινό.

Για τους εφήβους όμως ηλικίας από 15 έως 17 ετών, οι επιστήμονες στη χώρα μας είναι βέβαιοι πως από τον εμβολιασμό μόνο οφέλη έχουν να αποκομίσουν.  «Αν και γνωρίζουμε ότι τα παιδιά νοσούν λιγότερο συχνά από ό,τι οι ενήλικοι και ότι στην πλειοψηφία τους εμφανίζουν ήπια νόσο, πρόσφατη δημοσίευση από τις ΗΠΑ έδειξε ότι οι έφηβοι 12-17 ετών έχουν 2,5-3 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσηλευτούν λόγω κοροναϊού σε σύγκριση με την απλή γρίπη», ανέφερε η κ. Παπαευαγγέλου.

«Τρεις στους 10 εφήβους χρειάστηκαν εισαγωγή σε ΜΕΘ. Μάλιστα τα δεδομένα αυτά αφορούν τους πρώτους μήνες του 2021, οπότε ίσχυαν τα περιοριστικά μέτρα στις ΗΠΑ, δηλαδή τα σχολεία ήταν συχνά κλειστά και όλοι τηρούσαν τα μέτρα ατομικής προστασίας (μάσκα, αποστάσεις και υγιεινή χεριών). Αυτό σημαίνει ότι η νοσηρότητα των εφήβων από κοροναϊό είναι σημαντικά μεγαλύτερη σε σχέση με την εποχική γρίπη.

Επίσης λάβαμε υπόψη τον ρόλο των εφήβων στη μεταδοτικότητα του ιού και στη διασπορά στην κοινότητα. Ξέρουμε ότι οι έφηβοι μεταδίδουν πολύ περισσότερο από ό,τι τα μικρότερα παιδιά, αλλά και ότι εμφανίζουν σημαντικά μεγαλύτερη κινητικότητα και περισσότερες κοινωνικές επαφές. Τέλος, συνυπολογίσαμε τη σημασία που έχει για αυτές τις ηλικίες η απρόσκοπτη εκπαιδευτική διαδικασία κατά την επόμενη σχολική χρονιά».

Αναφορικά με το αν ο εμβολιασμός αντενδείκνυται σε εφήβους με προβλήματα υγείας –  π.χ. αλλεργίες, η καθηγήτρια επισήμανε ότι για τους εφήβους ισχύει ακριβώς ό,τι ισχύει και για τους ενηλίκους. Αντένδειξη έχουν μόνο τα άτομα με γνωστή αλλεργία στην πολυεθυλενογλυκόλη (PEG) ή το πολυσορβικό. Το PEG είναι συστατικό διάφορων καλλυντικών και ηπακτικών που χορηγούνται πριν από τις ενδοσκοπήσεις πεπτικού. Προηγούμενο ιστορικό αλλεργίας σε εισπνεόμενα αλλεργιογόνα, τρόφιμα ή φάρμακα δεν έχει συνδεθεί με αναφυλαξία ύστερα από εμβολιασμό έναντι COVID-19. Εφηβοι με υποκείμενα νοσήματα πρέπει να εμβολιάζονται κατά προτεραιότητα για την ατομική τους προστασία.

Στην Ευρώπη

Η Γερμανία κινείται σε διαφορετικό μήκος κύματος από τη Γαλλία, όπως και την Ιταλία, η οποία είχε προηγηθεί -δεν καθιστά υποχρεωτικούς τους εμβολιασμούς, εξετάζει όμως το ενδεχόμενο να καταστήσει υποχρεωτικά τα (μη δωρεάν) τεστ για τους μη εμβολιασμένους. Οπως χαρακτηριστικά δήλωσε η ίδια η Ανγκελα Μέρκελ, «δεν πρόκειται να υπάρξει υποχρεωτικός εμβολιασμός» στη μεγαλύτερη χώρα της Ευρώπης, ούτε καν για ορισμένες κατηγορίες πολιτών και εργαζομένων, όπως είναι οι γιατροί και οι νοσηλευτές.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, στη Γαλλία και στη Γερμανία, ακόμη όμως και στο εσωτερικό του Ηνωμένου Βασιλείου, υπάρχει έντονος σκεπτικισμός για την επερχόμενη Ημέρα της Ελευθερίας, όπως έχει χαρακτηριστεί η ερχόμενη Δευτέρα, 19 Ιουλίου, οπότε και αίρονται όλοι οι περιορισμοί στη Βρετανία, όπως έχει ανακοινώσει ο Μπόρις Τζόνσον. Πολύ περισσότερο καθώς την ίδια στιγμή στο Ισραήλ – που, ως γνωστόν, είναι από τις ελάχιστες χώρες που βρίσκονται πιο μπροστά στο ζήτημα των εμβολιασμών – υιοθετείται μια νέα «ευέλικτη» στρατηγική, που περιλαμβάνει επιλεκτικούς περιορισμούς, στο φόντο της έξαρσης των νέων κρουσμάτων εξαιτίας της επέλασης της μετάλλαξης τύπου Δέλτα.