Προδιαγράφοντας τη μετακύλιση του κόστους μιας αγαπημένης καθημερινής συνήθειας σε δισεκατομμύρια καταναλωτές ανά τον κόσμο, οι Financial Times κάνουν λόγο για «ένδειξη του πώς οι “καυτές” αγορές εμπορευμάτων επηρεάζουν την ευρύτερη παγκόσμια οικονομία».

Προς το παρόν, οι τιμές του άφρυκτου (μη καβουρδισμένου) καφέ έχουν πράγματι πάρει την «ανιούσα», καθιστώντας τον πράγματι ένα από τα πλέον «καυτά» εμπορεύματα, σε μία περίοδο εκτίναξης της τιμής βασικών αγαθών.

Τον Ιούνιο, οι τιμές των κόκκων καφέ arabica -της πιο διαδεδομένης καλλιεργήσιμης ποικιλίας καφέ, που παράγεται κυρίως στη Βραζιλία- έφτασε σε υψηλό σχεδόν πενταετίας . Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης κατέγραψαν αύξηση 18% του τελευταίους τρεις μήνες στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων της Νέας Υόρκης. Πλέον, κυμαίνονται στα 1,51 δολάρια ανά λίβρα (454γρ.)

Στο 30% ήταν η αντίστοιχη αύξηση στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων στο Λονδίνο για τα συμβόλαια καφέ της ποικιλίας robusta, που έφτασαν σε υψηλό διετίας, στα 1.749 δολάρια ανά μετρικό τόνο.

Το ερώτημα κατά πολλούς αναλύτες δεν είναι εάν, αλλά πότε το κόστος θα επιβαρύνει τις επιχειρήσεις και, στη συνέχεια, τους καταναλωτές.

Για την απάντηση, ωστόσο, παραπέμπουν κατ’ αρχάς στα αίτια του φαινομένου.

Γιατί ακριβαίνει ο καφές;

Την εκτίναξη των τιμών του καφέ ωθεί ένας συνδυασμός παραγόντων.

Πρώτος και κυριότερος θεωρείται η ξηρασία που πλήττει τη Βραζιλία -η χειρότερη εδώ και έναν αιώνα-, συρρικνώνοντας τη σοδειά καφέ στη μεγαλύτερη παραγωγό καφέ παγκοσμίως.

Σε ετήσια βάση, η μείωση αυτή εκτιμάται ότι θα φτάσει σε χαμηλό 20ετίας.

Οι υπολογισμοί κυμαίνονται μεταξύ 15 έως 23 εκατομμύρια σάκους καφέ των 132 λιβρών λιγότερους, συγκριτικά με πέρυσι.

Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος, αρκεί ίσως να επισημανθεί ότι ένα κιλό κόκκων καφέ αντιστοιχεί σε 120-140 κούπες.

Πέρα από τη Βραζιλία, εν τω μεταξύ, οι εξαγωγές έτερων μεγάλων παραγωγών καφέ γίνονται μετ’ εμποδίων.

Στη μεν Κολομβία, λόγω των πρόσφατων αντικυβερνητικών κινητοποιήσεων και ταραχών, που επεκτάθηκαν σε κομβικούς αυτοκινητόδρομους και λιμάνια.

Στο δε Βιετνάμ -τρίτη μεγαλύτερη παραγωγό της ποικιλίας robusta-, λόγω έλλειψης εμπορευματοκιβωτίων και διαθέσιμων πλοίων, εν μέσω συμφόρησης στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού, που με τη σειρά της αυξάνει το κόστος των προϊόντων.

Επιπλέον, υπάρχουν και τα επενδυτικά κεφάλαια, με… κερδοσκοπικές διαθέσεις.

Θεωρείται ότι έχουν παίξει σαφώς το ρόλο τους στην αύξηση της τιμής του άφρυκτου καφέ -όπως και άλλων εμπορευμάτων-, «ποντάροντας» σε κέρδη.

«Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον αυτή τη στιγμή για την κατοχή εμπορευμάτων ως πραγματικά περιουσιακά στοιχεία, σε αντιστάθμιση του πληθωρισμού», Ή, όπως παρατηρεί στη WSJ ο Κάρλος Μέρα, αναλυτής και στέλεχος της Rabobank.

Από την παραγωγή, στην κατανάλωση;

Οι αύξηση στις τιμές των κόκκων καφέ καταγράφεται σε μία περίοδο όπου οι οικονομίες ξανανοίγουν και οι εργαζόμενοι επιστρέφουν -εν μέσω εμβολιασμών και νέας έξαρση της πανδημίας- στα γραφεία.

Σύμφωνα με υπολογισμούς του αμερικανικού υπουργείου Γεωργίας (USDA), η κατανάλωση καφέ αναμένεται φέτος να ξεπεράσει την προσφορά, για πρώτη φορά εδώ και μία τετραετία.

Προσώρας και δεδομένου ότι τα καφεκοπτεία προμηθεύονται με συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης -συνήθως τριών έως εννέα μηνών- η αύξηση στις τιμές δεν τα έχει ακόμη πλήξει.

Εκτιμάται, δε, ότι λόγω της μειωμένης καταναλωτικής ζήτησης κατά τη διάρκεια των lockdown μπορεί να διαθέτουν ακόμη αποθέματα εκείνης της περιόδου.

Τώρα, ωστόσο, με την αύξηση της κατανάλωσης, τα δεδομένα σταδιακά αλλάζουν.

Καθώς δεν αναμένεται κάποια θεαματική ανατροπή, αναλυτές εκτιμούν ότι, προς τα τέλη του έτους, οι αυξήσεις στην τιμή του καφέ αναμένεται να περάσουν στο λιανεμπόριο -όπως στα σούπερ μάρκετ και τις καφετέριες- και από εκεί πιθανότατα στην τσέπη του μέσου καταναλωτή.

Κάποιες εταιρείες και αλυσίδες, επισημαίνουν οι FT, το εφαρμόζουν ήδη.

Η γερμανική αλυσίδα καταστημάτων λιανικής Tchibo, για παράδειγμα, ανακοίνωσε αυξήσεις από 50 σεντς ως και 1 ευρώ τη λίβρα (περίπου μισό κιλό), εντός του μήνα.

Αντίστοιχα, η αμερικανική εταιρεία τροφίμων JM Smucker προανήγγειλε ανατιμήσεις σε διάφορα προϊόντα της, συμπεριλαμβανομένου του καφέ.

Headlines