Ποιοι κινούν τα νήματα για την Ελλάδα στις ΗΠΑ

Ο προτεινόμενος διορισμός του Τζεφ Φλέικ ως πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Τουρκία δεν αποτελεί απαραίτητα κίνηση εκτόνωσης της διμερούς έντασης, αλλά δεδομένου ότι είχε εναντιωθεί στο παρελθόν στο ψήφισμα για τη Γενοκτονία των Αρμενίων οπωσδήποτε έγινε με κριτήριο η κατάσταση να παραμείνει λειτουργική. Μάλιστα, στο Κογκρέσο ναι μεν δεν έχει αλλάξει κάτι σχετικά με την Αγκυρα, ωστόσο, επικρατεί σχετική νηνεμία και όπως στην περίπτωση Κασόγκι και Σαουδικής Αραβίας ο χρόνος λειτουργεί υπέρ της χώρας που βρίσκεται στη δίνη του κυκλώνα. Βέβαια, με αφορμή την επίσκεψη Ερντογάν στα Κατεχόμενα οι γερουσιαστές Μενέντεζ και Βαν Χόλεν ζητούν την ανάληψη άμεσης διπλωματικής δράσης εκ μέρους της Ουάσιγκτον για να αποθαρρυνθεί ο τούρκος πρόεδρος απ’ το να προχωρήσει στη δημιουργία τετελεσμένων.

Είναι λοιπόν σημαντικό να δούμε πώς έχει διαμορφωθεί η ανθρωπογεωγραφία στην αμερικανική πρωτεύουσα σε σχέση με την Ελλάδα.

Οι δύο προαναφερθέντες γερουσιαστές είναι πολύ κοντά στις ελληνικές θέσεις, ειδικότερα όμως ο Μενέντεζ, ο οποίος είναι ένθερμος και παθιασμένος υποστηρικτής μας, γνωρίζοντας πλέον άρτια τα δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο. Το πλεονέκτημα του Μενέντεζ ασφαλώς είναι η θέση του ως προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών. Ο Βαν Χόλεν από την άλλη, είναι προσανατολισμένος στα εσωτερικά δρώμενα και ενδιαφέρεται – λόγω της εκλογικής του περιφέρειας – ιδιαίτερα για το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων που έχει ανακοινώσει ο Μπάιντεν. Η ελληνική πλευρά έχει εκμεταλλευθεί ήδη από το 2010 στο έπακρο την προθυμοποίηση του (αμερικανο)εβραϊκού λόμπι να στηρίξει την Αθήνα, μετά την επιβάρυνση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας και τον θυμό για τη δεύτερη.

Δεν πρέπει να ταυτίζουμε το εβραϊκό λόμπι με το Ισραήλ, ωστόσο, επισημαίνεται ότι από το 2012 και έπειτα το εν λόγω προωθεί την άποψη πως η Τουρκία εξελίσσεται σε σουνιτικό Ιράν. Επίσης, με περισσότερους αστερίσκους, το ελληνικό λόμπι, που παραμένει κατακερματισμένο και βασίζεται κυρίως σε προσωπικές πρωτοβουλίες και λιγότερο συντονισμένες προσπάθειες, συνεργάζεται και με γερουσιαστές που διατηρούν καλές σχέσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα – τα τελευταία κινούνται πολύ δυναμικά στην αμερικανική πρωτεύουσα τα τελευταία χρόνια.

Ενωση δυνάμεων

Στην πλευρά της ομογένειας, κατά πρώτον απαιτείται η ένωση δυνάμεων ατόμων με υγιές πατριωτικό αίσθημα και βέβαια όσων έχουν την οικονομική δυνατότητα να στηρίξουν μία καλά σχεδιασμένη προσπάθεια.

Κατά δεύτερον, πρέπει να εκλείψουν φαινόμενα διχασμού και να επιτευχθεί καλύτερος συντονισμός ανάμεσα σε ομογένεια και Αρχιεπισκοπή Αμερικής.

Κατά τρίτον, η θέση της ελληνικής πρεσβείας είναι καταλυτική. Τα προηγούμενα χρόνια έγιναν κάποιες σοβαρές προσπάθειες και αυτή τη στιγμή αναλαμβάνονται πρωτοβουλίες στη σωστή κατεύθυνση.

Μία εξ’ αυτών ήταν η απονομή του παρασήμου του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα στον φιλέλληνα ιστορικό, Ντόναλντ Κάγκαν, πεθερού της Βικτόρια Νούλαντ, η οποία κατέχει τη θέση της αρμόδιας για την Ευρασία υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως στο πρόσφατο παρελθόν είχε λάβει εξαιρετικά προβληματικές θέσεις αναφορικά με το Κυπριακό. Περίπου στο ίδιο κλίμα κινούνται και άλλα στελέχη του State Department, όπως ο Μάθιου Πάλμερ, ενθυμούμενα και χρεώνοντας στους Ελληνοκυπρίους την καταψήφιση του σχεδίου Ανάν.

Το Πεντάγωνο είναι ανήσυχο για την προμήθεια των ρωσικών S-400 και πιο σκεπτικιστικό έναντι της Αγκυρας, αλλά διαπιστώνει τη χρησιμότητά της, επί παραδείγματι στο Αφγανιστάν. Ο νυν υπουργός Eξωτερικών, Μπλίνκεν, είναι υποστηρικτής του ΝΑΤΟ, οπότε ανάλογα προσεγγίζει και τον ρόλο της Τουρκίας. Αυτός ενισχύεται από την προσπάθεια των ΗΠΑ να ανασχέσουν την Κίνα, αλλά υπονομεύεται από τις ενέργειες του τούρκου προέδρου, που έχουν κλονίσει την εμπιστοσύνη προς το πρόσωπό του.

Καταληκτικά, απαιτείται δουλειά εκ μέρους μας για να ενδυναμώσουμε τα κανάλια επηρεασμού των πολιτικών των ΗΠΑ, εντούτοις, για να είμαστε αποτελεσματικοί θα πρέπει να αποφεύγουμε τις μανιχαϊστικές αντιλήψεις και τις ανεδαφικές προσδοκίες.

Ο Κωνσταντίνος Φίλης είναι εκτελεστικός διευθυντής ΙΔΙΣ. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος το βιβλίο του «Διεκδικητικός πατριωτισμός. Ανατομία μίας συζήτησης που δεν έγινε ποτέ».