«Πιλοτικό» άνοιγμα της Αμμοχώστου από τον Ερντογάν

Τελικά, ο Ερντογάν δεν αστειευόταν. Το κυρίαρχο σενάριο για την Αμμόχωστο – το οποίο «ΤΑ ΝΕΑ» είχαν αποκαλύψει στις 10 Ιουλίου μαζί και με σχετικό χάρτη – επαληθεύτηκε. Οσο για τις προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί σε πολλούς λόγω των ήπιων τόνων – ήπιων υπό τις περιστάσεις και για τον ίδιο – του Ερντογάν την πρώτη μέρα του ταξιδιού του, διαψεύστηκαν. Οχι ολοκληρωτικά όμως. Και αυτό έχει ενδιαφέρον για τη συνέχεια.

Ο τούρκος πρόεδρος «άνοιξε» την Αμμόχωστο. Οπως είχαμε αποκαλύψει και τότε, η γειτονιά η οποία θα διανοιχτεί θα ενώσει πρακτικά το εποικισμένο κομμάτι της Αμμοχώστου με το σημείο όπου βρίσκεται το τζαμί – κλειδί για να διατηρηθούν οι διεκδικήσεις που εγείρονται από τουρκικής πλευράς, στην περίκλειστη πόλη. Πρόκειται για ένα πολύ μικρό μέρος της Αμμοχώστου, στο οποίο θα κληθούν να επιστρέψουν (ή και να αποζημιωθούν) οι ελληνοκύπριοι πρόσφυγες οι οποίοι επηρεάζονται, κατά παράβαση φυσικά των ψηφισμάτων του ΟΗΕ τα οποία διαλαμβάνουν ξεκάθαρα ότι η πόλη είναι που πρέπει να επιστραφεί στους κατοίκους της και όχι οι κάτοικοι απλά να επιστρέψουν εκεί. Το μέγεθος δε της περιοχής δεν πρέπει να παραπλανεί καθώς παρότι μικρό είναι πιλοτικό για τις αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας οι οποίες προβλέπονται χλιαρές και εάν είναι τέτοιες τελικά, θα βοηθήσουν την Άγκυρα να συνεχίσει το «πετυχημένο» πιλοτικό πρότζεκτ.

Με το βλέμμα στις ΗΠΑ

Από την άλλη, θα πρέπει κανείς να σημειώσει και το εξής: η εξέλιξη στην Αμμόχωστο είναι εξαιρετικά σοβαρή και αρνητική, όμως ο Ταγίπ Ερντογάν έδειξε να μη θέλει να έρθει σε πλήρη ρήξη με τις ΗΠΑ οι οποίες ασκούσαν παρασκηνιακά πιέσεις στην Αγκυρα για την αποφυγή νέων τετελεσμένων. Απότοκο αυτών των πιέσεων όσο και της τακτικής της Αγκυρας για όσο το δυνατό πιο… ελεγχόμενες προκλήσεις εκτιμάται ότι είναι το γεγονός πως η Αγκυρα απέφυγε κινήσεις σε άλλα κρίσιμα σημεία, όπως το ζήτημα της βάσης για drones και της ναυτικής βάσης, εξαγγελίες σε σχέση με την ΑΟΖ αλλά και κινήσεις οι οποίες αφορούσαν το ζήτημα της αναγνώρισης της «Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου» από το Αζερμπαϊτζάν ή και άλλους συμμάχους της Αγκυρας – παρόλο που ο Ερντογάν, ερωτηθείς σχετικά με το τελευταίο, είπε ότι πρέπει να θεωρείται βέβαιο. Εμεινε όμως ως εκεί. Δεν παρέλειψε βέβαια την εύκολη επίθεση στην Ελλάδα και τον Κυριάκο Μητσοτάκη, μιλώντας σχεδόν παραληρηματικά για «εχθρούς της Τουρκίας» οι οποίοι σύρονται πίσω από τον Πρωθυπουργό.

Αν δει κανείς τι απειλούσε ο Ερντογάν πριν από το ταξίδι στην Κύπρο και το τι έκανε τελικά, η απόκλιση είναι σημαντική και δεν πρέπει να περνά απαρατήρητη, όπως βέβαια ούτε και να δημιουργεί φρούδες ελπίδες για τη συνέχεια. Η Αγκυρα είναι βέβαιο πως δεν εγκατέλειψε όσες επιδιώξεις δεν έθεσε τελικά στο ταξίδι Ερντογάν και όσοι την παρακολουθούν ξέρουν πως για την Τουρκία είναι όλα δυνητικά διαπραγματευτικά χαρτιά και μοχλοί πίεσης τους οποίους μπορεί να ενεργοποιήσει ανά πάσα στιγμή και τους οποίους μάλλον δεν είχε λόγο να «κάψει» τώρα, επιδεινώνοντας τις σχέσεις της ειδικά με την Ουάσιγκτον.

Αυτό βέβαια είναι ένα τελείως ξεχωριστό θέμα από την Αμμόχωστο. Το 3,5% περίπου της πόλης που παύει να είναι στρατιωτική ζώνη θα τεθεί στη δικαιοδοσία των «αρχών» της «ΤΔΒΚ», όπως είπε ο «πρωθυπουργός» Ερσάν Σενέρ. Οι ελληνοκύπριοι ιδιοκτήτες της γης και των κτιρίων, θα κληθούν να αποταθούν στην Επιτροπή Αποζημιώσεων των Τουρκοκυπρίων η οποία είναι αναγνωρισμένη ως ένδικο μέσο της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αυτό σημαίνει πως για να μπορεί κάποιος να προσφύγει στο ΕΔΑΔ πρέπει να αποταθεί εκεί πρώτα. Εάν δεν το κάνει χάνει το δικαίωμα και αυτό είναι ενδεικτικό του διλήμματος στο οποίο θα βρεθούν αυτοί οι εκτοπισμένοι.

Διαβήματα και καταγγελίες

Την ίδια ώρα η Λευκωσία αντέδρασε με δηλώσεις και με μια εξαγγελία για σύγκληση σήμερα του Εθνικού Συμβουλίου. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Τίποτα πέραν αυτού που λέει και η διατύπωση. Διαβήματα, καταγγελίες, ίσως και κάποια νομικά μέτρα τα οποία δεν θα επιφέρουν κάτι. Η μπάλα εξακολουθεί να βρίσκεται στο γήπεδο της Τουρκίας και η κυβέρνηση Αναστασιάδη η οποία μόλις πριν από ένα χρόνο μιλούσε για «πυροτεχνήματα» αναφερόμενη στις εξαγγελίες για άνοιγμα της Αμμοχώστου, τώρα βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη και αμήχανη θέση, παρακολουθώντας από μακριά, μόνη, στην άλλη άκρη του γηπέδου.

Οργή από ΗΠΑ

Tην έντονη και σε υψηλούς τόνους αντίδραση των ΗΠΑ έχουν προκαλέσει οι εξαγγελίες του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για άνοιγμα και αξιοποίηση μέρους της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων.

Τα μηνύματα από την άλλη άκρη του Ατλαντικού έρχονται το ένα μετά το άλλο, δείχνοντας το χάσμα που υπάρχει μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας. Δεν είναι τυχαίο το σχόλιο που έκανε την Κυριακή ο Ερντογάν ότι «κάποιοι στις ΗΠΑ ενοχλήθηκαν από τις κινήσεις μας».

Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να υποστηρίζουν έναν ολοκληρωμένο διακανονισμό για την επανένωση του Κύπρου ως διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Μενέντεζ: Η Τουρκία να καταστεί υπόλογη

Η τουρκική πρόταση για τη δημιουργία δύο κρατών στη Κύπρο αλλά και οι σχεδιασμοί για την αξιοποίηση της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων συνιστούν απειλή όχι μόνο για την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και για την ασφάλεια ολόκληρης της περιοχής, όπως εκτιμά ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ.

Ο επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας τονίζει πως είναι καθήκον των ΗΠΑ να διασφαλίσουν ότι τα μάτια του κόσμου θα παραμείνουν στραμμένα στην Κύπρο και ότι η Άγκυρα θα καταστεί υπόλογη για τις πράξεις της.

«Με απλά λόγια, ο Ερντογάν δεν είναι φίλος των Ηνωμένων Πολιτειών. Ανυπομονώ να συνεργαστώ με τον υπουργό Μπλίνκεν για να διερευνήσουμε νέα μέτρα που μπορεί να λάβει η κυβέρνηση Μπάιντεν για να διασφαλίσει ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν θα αντιμετωπίσει πρόσθετες συνέπειες για την παραβίαση του διεθνούς δικαίου και για την απροκάλυπτη αποφασιστικότητά του να κλέψει τους από τους Κύπριους τον έλεγχο της μοίρας τους. Ως ΗΠΑ πρέπει να παραμείνουν σταθερές στη δέσμευσή μας να βοηθήσουμε στον τερματισμό της τραγικής διαίρεσης αυτού του νησιωτικού έθνους», επεσήμανε ο κ. Μενέντεζ.

Κάνοντας λόγο για μία ζοφερή επέτειο, ο επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας είπε πως η ιστορία έχει αποδείξει ότι τα γεγονότα της παράνομης εισβολής χρησίμευσαν μόνο για να διαφυλάξουν την ολοένα πιο επιθετική και επικίνδυνη στάση της Τουρκίας, η οποία αντιτίθεται στα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και των στενότερων συμμάχων και συνεργατών τους.

Mπλίνκεν: Τουρκοκύπριοι και Τουρκία να αντιστρέψουν την απόφαση τους

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, έκανε λόγο για μία απαράδεκτη απόφαση, εκφράζοντας την απερίφραστη καταδίκη των ΗΠΑ και προτρέποντας την Άγκυρα και την τουρκοκυπριακή ηγεσία να αλλάξουν ριζικά την πολιτική που ακολουθούν στο ζήτημα των Βαρωσίων.

Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας διαβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται αυτήν τη στιγμή σε επικοινωνία με εταίρους που σκέφτονται με παρόμοιο τρόπο προκειμένου να παραπέμψουν το θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπου θα ζητήσουν την έντονη αντίδρασή του.

Συνεχίζοντας, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ υπενθύμισε ότι οι τουρκικές κινήσεις είναι σαφώς ασυμβίβαστες με τα ψηφίσματα 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, τα οποία απαιτούν ρητά τη διαχείριση των Βαρωσίων από τα Ηνωμένα Έθνη. Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε τη σημασία της αποφυγής προκλητικών μονομερών δράσεων που αυξάνουν τις εντάσεις στο νησί.

Ο κ. Μπλίνκεν αναφέρει ότι οι Τουρκοκύπριοι, με την υποστήριξη της Άγκυρας, έχουν συστηματικά αγνοήσει από τον Οκτώβριο του 2020 τις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας και του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, συνεχίζοντας να επιμένουν στις μονομερείς τους ενέργειες στα Βαρώσια.

Η παρέμβαση του επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας καταλήγει με τη διατύπωση της πάγιας θέσης των ΗΠΑ για το Κυπριακό, η οποία υποστηρίζει την εξεύρεση μίας λύσης στη βάση μίας διζωνικής και δικοινοτικής ομοσπονδίας, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

«Υπογραμμίζουμε τη σημασία της αποφυγής προκλητικών μονομερών δράσεων που αυξάνουν τις εντάσεις στο νησί και παρεμποδίζουν τις προσπάθειες επανάληψης των συνομιλιών επίλυσης του Κυπριακού, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Παραμένουμε υποστηρικτές μίας ολοκληρωμένης διευθέτησης του Κυπριακού για την επανένωση του νησιού στη βάση μίας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, προς όφελος όλων των Κυπρίων και της ευρύτερης περιοχής», επεσήμανε.

Αυστηρό μήνυμα και από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ

Την αντίθεσή του σε οποιαδήποτε μονομερή απόφαση ανοίγματος των Βαρωσίων εξέφρασε χθες το Στέιτ Ντιπάρμεντ, επαναλαμβάνοντας την θέση της Ουάσινγκτον για λύση του Κυπριακού στη βάση της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την ανταποκρίτρια του ΣΚΑΪ στην Ουάσιγκτον οι Ηνωμένες Πολιτείες υπενθυμίζουν ότι εξέφρασαν τη βαθιά ανησυχία για τη μονομερή απόφαση των Τουρκοκυπρίων, με την υποστήριξη της Τουρκίας, να ανοίξει ξανά μέρος της παραλίας Βαρώσια τον Οκτώβριο του 2020.

«Αυτή η κίνηση ήταν ασυμβίβαστη με τις αποφάσεις 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η θέση μας δεν άλλαξε: τυχόν περαιτέρω βήματα προς αυτή την κατεύθυνση θα ήταν προκλητικά και αντιπαραγωγικά για την επανάληψη των συνομιλιών για διευθέτηση» διαμηνύεται από τις ΗΠΑ.

Δένδιας

«Η τουρκική επιθετικότητα δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη. Η απάντηση μας θα βασίζεται όπως πάντα στο Διεθνές Δίκαιο και στις αξίες που μας διέπουν», δήλωσε από την Κύπρο ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας Νίκος Δένδιας.

Δέσμευση της Ελλάδας να σταθεί στο πλάι της Κύπρου

Μετά την ολοκλήρωση της συνάντησής του με τον Κύπριο ομόλογό του Νίκο Χριστοδουλίδη στο υπουργείο Εξωτερικών στη Λευκωσία, ο κ. Δένδιας αναφέρθηκε στις τελευταίες ενέργειες της Τουρκίας, ιδίως στην περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων και τις εξαγγελίες του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν από τα κατεχόμενα.

Συγκεκριμένα, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών δήλωσε:

«Η παρουσία μου εδώ σήμερα συμβολίζει την δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης, της κυβέρνησης Μητσοτάκη, να σταθεί στο πλάι της Κυπριακής κυβέρνησης. Να σταθεί στο πλάι του Κυπριακού λαού. Και επίσης να σταθεί στο πλάι της Διεθνούς Νομιμότητας.

Αυτό είναι που θα τονίσω και στη συνάντηση που θα έχω αργότερα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, καθώς επίσης και με τον δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αμμοχώστου.

Ο Αττίλας κινήθηκε πάλι

Ο Αττίλας κινήθηκε πάλι. Οι χθεσινές εξαγγελίες της τουρκικής πλευράς επιχειρούν να δημιουργήσουν νέα τετελεσμένα. Να ενταφιάσουν μια και καλή την προοπτική επανένωσης της Κύπρου.

Καταδικάζουμε απόλυτα τις παράνομες τουρκικές ενέργειες. Καταπατούν με τον πιο βάρβαρο τρόπο τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο. Αγνοούν επιδεικτικά τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.

Εμείς, απ’ τη δική μας πλευρά, θα συνεχίσουμε σταθερά τις κοινές προσπάθειες για να μπορέσουμε να λυθεί το Κυπριακό στο γνωστό πλαίσιο της Διεθνούς Νομιμότητας.

Η παρανομία δεν αποτελεί Δίκαιο

Η παρανομία δεν αποτελεί Δίκαιο. Η παραβίαση -το λέμε καθαρά στην τουρκική πλευρά- δεν παράγει δικαιώματα.

Αυτό το τόνισα ήδη προς τους συνομιλητές μου χθες και σήμερα. Στους ομολόγους μου του Ισραήλ και της Γαλλίας. Και την Αμερικανίδα υφυπουργό Εξωτερικών.

Η Τουρκία προέβη σε μια νέα μεγάλη παρανομία στα Βαρώσια. Η παρανομία αυτή προστίθεται στην πλούσια τουρκική συλλογή παρανομιών. Επιβεβαιώνει τις τουρκικές προθέσεις, που δεν είναι άλλες από την επέκταση της κατοχής στην Κύπρο. Την εδραίωση μιας νεο-οθωμανικής ηγεμονίας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Οι αρνητικές και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας δεν έχουν αρνητικό αντίκτυπο μόνο εδώ στην Κύπρο. Δημιουργούν άλλο ένα μεγάλο ρήγμα στην περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα.

Οι παράνομες στρατιωτικές βάσεις στα κατεχόμενα, στη Βόρεια Κύπρο, είναι ιδιαίτερα ανησυχητική εξέλιξη.

Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο βελτίωσης των σχέσεων με την Τουρκία
Το λέμε ξεκάθαρα. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Δεν υπάρχει περιθώριο βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας. Όσο η Τουρκία συνεχίζει να παρανομεί στην Κύπρο. Αυτά άλλωστε δεν τα λέμε εμείς. Περιλαμβάνονται στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Σκοπός μας σήμερα είναι να συντονίσουμε τα επόμενα βήματα. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στον ΟΗΕ και σε όλα τα διεθνή πλαίσια και φόρουμ.

Η τουρκική επιθετικότητα δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη. Η απάντηση μας θα βασίζεται όπως πάντα στο Διεθνές Δίκαιο και στις αξίες που μας διέπουν».