Κώστας Κωνσταντίνου

Ο κύβος ερρίφθη. Η Τουρκία ανακοίνωσε και επίσημα ότι ανοίγει «πιλοτικά» ένα τμήμα της Αμμοχώστου αγνοώντας τις εκκλήσεις της διεθνούς κοινότητας. Η Αγκυρα, κατά τη συνήθη της πρακτική μάλιστα, φέρεται να παρουσίασε και ως ένδειξη καλής θέλησης την απόφαση Ερντογάν να μην πάει στην Αμμόχωστο.

Το μεγάλο ερώτημα είναι τι γίνεται παρακάτω ή καλύτερα τι θα κάνει η Αγκυρα παρακάτω αφού, με τη Λευκωσία να παρακολουθεί χωρίς ιδιαίτερες επιλογές αντίδρασης πια και τον διεθνή παράγοντα να μην ενδιαφέρεται να λάβει μέτρα κατά της Αγκυρας αλλά και να έχει απωλέσει, διότι είναι και αυτό ένα τεράστιο πρόβλημα, την εμπιστοσύνη του όσον αφορά την εποικοδομητική στάση και των δύο πλευρών, συνεπώς και της ελληνοκυπριακής, καθίσταται φανερό ότι η Τουρκία μπορεί να παίξει πια το παιχνίδι χωρίς ιδιαίτερο κόστος. Και αυτό ακριβώς θα πράξει.

Μαζί με τα πιο πάνω η Τουρκία έχει και την πολυτέλεια του χρόνου ο οποίος δεν την πιέζει, σε αντίθεση με την ελληνοκυπριακή πλευρά η οποία βλέπει τα τετελεσμένα να παγιώνονται. Ετσι, αυτό που θα πρέπει να αναμένεται άμεσα είναι κινήσεις στο πλαίσιο των εξαγγελιών και όχι έξω από αυτές, αφού η λογική των όσων εξήγγειλε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν ξεκάθαρα η δημιουργία νέων τετελεσμένων επί του εδάφους αλλά με το λιγότερο δυνατό κόστος για την Τουρκία διεθνώς.

Η βάση

Διπλωματική πηγή στη Λευκωσία στην οποία τα «ΝΕΑ» υπέβαλαν το ερώτημα γιατί το ζήτημα των drones και της βάσης στο Λευκόνοικο εξαφανίστηκε αίφνης από το πρόγραμμα της πρόσφατης επίσκεψης Ερντογάν αλλά και από τις εξαγγελίες στις οποίες προέβη, παρέπεμψε στην επίμονη προσπάθεια του τουρκοκύπριου ηγέτη Ερσίν Τατάρ να πείσει, τις προάλλες, ότι η βάση για στρατιωτικά drones την οποία έστησε και αναβαθμίζει η Τουρκία στην Κύπρο, στο κατεχόμενο Λευκόνοικο, είναι αποκλειστικά για την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων.

Η ίδια πηγή εξήγησε πως η Τουρκία έχει γίνει δέκτης έντονων παραστάσεων ειδικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες για το ζήτημα ενώ την ενόχλησή τους για το θέμα φέρεται να έχουν διαβιβάσει και άλλες γειτονικές χώρες με πρώτο το Ισραήλ αλλά και την Αίγυπτο. Οι δύο τελευταίες φοβούνται ότι η Τουρκία μπορεί να χρησιμοποιήσει τη βάση στην Κύπρο για κατασκοπευτικές και άλλες δραστηριότητες στην περιοχή, και εις βάρος τους.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες φέρονται όμως πολύ πιο ενοχλημένες με την Αγκυρα και τη στάση της καθώς θεωρούν ότι τα drone Bayraktar ΤΒ2 – που οι Τούρκοι μετέφεραν ήδη στο Λευκόνοικο – είναι ένα ζήτημα αντίστοιχης μορφής αλλά και σοβαρότητας με εκείνο της αγοράς από την Αγκυρα των ρωσικών S-400. O λόγος είναι πως ο εγκέφαλος του συστήματος των drones αυτών είναι κινεζικής κατασκευής και το Πεντάγωνο φοβάται ότι η Τουρκία μπορεί να «παίξει» στη Μεσόγειο περνώντας πληροφορίες στο Πεκίνο με ανταλλάγματα.

Σε ερώτηση πώς αξιολογούνται αυτά τα drones από απόψεως τεχνολογίας, η ίδια πηγή απάντησε πως η Τουρκία έχει προχωρήσει πολύ σ’ αυτόν τον τομέα, συνεργαζόμενη και με την Κίνα, εξού και υπάρχει ενδιαφέρον από αρκετές χώρες για να αποκτήσουν τα Bayraktar TB2. Αυτή η επάρκεια σε επίπεδο τεχνολογίας, κατέληξε, είναι και ο λόγος που προκαλεί ανησυχία και σε άλλες χώρες της περιοχής όπως βεβαίως και στις ΗΠΑ.

Ανάλογα κινείται η Τουρκία και στο ζήτημα της ΑΟΖ. Εκεί ο λόγος της «εγκράτειάς» της είναι η αμφιβολία για το εάν τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που έχουν βρεθεί είναι τελικά αξιοποιήσιμα, δεδομένων των τιμών που επικρατούν πλέον στη διεθνή αγορά. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και οι δηλώσεις του τούρκου υπουργού Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ προ ημερών ότι οι γεωτρήσεις έχουν κόστος, δηλώσεις με τις οποίες άφησε να νοηθεί ότι το μέγεθος των κοιτασμάτων που μέχρι στιγμής έχουν ανακαλυφθεί, δεν επαρκεί.

Η Αμμόχωστος

Τι θα κάνει λοιπόν η Αγκυρα; Ολες οι εκτιμήσεις οδηγούν στην άμεση εφαρμογή των εξαγγελιών της για την Αμμόχωστο, προς το παρόν. Το παιχνίδι που παίζει η Τουρκία, όπως εξηγούσε στα «ΝΕΑ» πηγή με μεγάλη εμπειρία στον χειρισμό του Κυπριακού, είναι να υποχρεωθούν οι ελληνοκύπριοι ιδιοκτήτες των περιουσιών να αποταθούν στην επιτροπή αποζημιώσεων στα κατεχόμενα. Εάν δεν το κάνουν Τουρκία και «ΤΔΒΚ» θα απαλλοτριώσουν απλώς παράνομα τις περιουσίες. Εάν πάλι το κάνουν ζητώντας αποζημίωση ή ανταλλαγή με τουρκοκυπριακή περιουσία στις ελεύθερες περιοχές τότε το θέμα θα θεωρηθεί αφ’ εαυτού λήξαν από τουρκικής πλευράς.

Αλλά και εάν αιτηθούν επιστροφή, συνέχισε η ίδια πηγή, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι παύει να υφίσταται διεκδίκηση από πλευράς του ΕΒΚΑΦ (του ιδρύματος των τουρκοκυπριακών βακουφίων) τα οποία θα συνεχίσουν να λένε ότι τους ανήκουν και αυτές οι περιοχές, βάσει του επιχειρήματος με το οποίο διεκδικούν και την υπόλοιπη Αμμόχωστο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ