Εμβολιασμός στα παιδιά – Το παρασκήνιο της απόφασης

Ισχυρό φραγμό στις σχολικές αίθουσες έναντι του πανδημικού ιού επιχειρούν να στήσουν οι ειδικοί με τον εμβολιασμό των παιδιών άνω των 12 ετών. Και προειδοποιούν πως τα παιδιά δεν είναι αλώβητα από τη λοίμωξη COVID-19, υπογραμμίζοντας πως η απόφασή τους έχει ως βασικό γνώμονα την προάσπιση της υγείας τους. Σε καμία περίπτωση, εντούτοις, όπως ξεκαθαρίζουν, δεν πρόκειται για μια «εύκολη απόφαση». Για την ιστορία, πριν από το προχθεσινό επίσημο «πράσινο φως», είχαν προηγηθεί πολλές συνεδριάσεις των μελών της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, με το συγκεκριμένο θέμα να βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα, πλην όμως με αρκετούς αστερίσκους.

Αρχικά, οι επιστήμονες που απαρτίζουν την Επιτροπή ροκάνιζαν τεχνηέντως τον χρόνο – χωρίς δηλαδή να σπεύδουν σε σχετική γνωμοδότηση παρά τη θετική εισήγηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων ήδη από τον περασμένο Μάιο – καθώς αφενός η επιδημιολογική εικόνα της χώρας ήταν σαφώς «αποφορτισμένη» και άρα δεν συνέτρεχαν λόγοι δημόσιας υγείας για βεβιασμένες αποφάσεις. Και αφετέρου, έκριναν ότι έπρεπε να συλλεχθούν στοιχεία από μεγαλύτερο αριθμό εμβολιασμών σχετικά με την ασφάλεια των εμβολίων κατά τη χορήγησή τους στον ανήλικο πληθυσμό.

Τα ιατρικά δεδομένα

Σήμερα, ωστόσο, η εικόνα έχει ανατραπεί πλήρως. Το τέταρτο κύμα και όσα αναμένονται να εξελιχθούν το επερχόμενο φθινόπωρο, καθώς θεωρείται βέβαιο πως η μετάλλαξη Δέλτα θα συνεχίζει να πολιορκεί τη χώρα, συνθέτουν ένα ασφυκτικό επιδημιολογικά πεδίο. Παράλληλα, από τον μαζικό εμβολιασμό παιδιών σε ΗΠΑ και Καναδά έχει συσσωρευτεί ένας μεγάλος όγκος δεδομένων σχετικά με την ασφάλεια των εμβολίων. Υπενθυμίζεται ότι, βάσει αυτών των δεδομένων, η ανεπιθύμητη ενέργεια περικαρδίτιδας-μυοκαρδίτιδας στα παιδιά είναι σπάνια και ήπια, καθώς στην Αμερική καταγράφονται 18 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο εμβολιασθέντων.

Επίσης, αποτελεί «κοινό μυστικό» ότι αρχικά η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών προσανατολιζόταν σε μια θετική εισήγηση για τον εμβολιασμό των παιδιών 12-15 ετών, όμως με συγκεκριμένη στόχευση, δηλαδή τη δημιουργία ανοσίας σε όσους ανηλίκους έχουν διαγνωστεί με χρόνια νοσήματα και άρα είναι πιο επιρρεπείς σε επιπλοκές της λοίμωξης COVID-19. Σύμφωνα με μελέτη στις ΗΠΑ, σε διάστημα δύο μηνών νοσηλεύτηκαν 204 έφηβοι, εκ των οποίων το 70,6% είχε υποκείμενο νόσημα, το 31,4% εισήχθη σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και ένα 5% χρειάστηκε μηχανική υποστήριξη αναπνοής. Ποιο ήταν το κατεξοχήν υποκείμενο νόσημα των εφήβων; Σε ποσοστό 36% ήταν η παχυσαρκία. Επίσης επιβαρυντικός παράγοντας διαπιστώθηκε πως είναι οι χρόνιες πνευμονοπάθειες (31%), τα νευρομυϊκά και νευρολογικά νοσήματα (14%), καθώς και άλλες χρόνιες παθήσεις.

Ομως, τα μέλη της Επιτροπής, στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν μια λίστα των «ύποπτων» νοσημάτων που αυξάνουν το κίνδυνο βαριάς νόσησης, διαπίστωσαν ότι τα δεδομένα δεν είναι επαρκή. Και συνεπώς ελλόχευε ο κίνδυνος να αποκλείσουν μικρούς ασθενείς που εκ των υστέρων πιθανώς να αποδεικνυόταν επιστημονικά ότι ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Παράλληλα, όμως, και καθώς το στέλεχος Δέλτα έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι απειλεί κυρίως τον ανεμβολίαστο πληθυσμό, η επιστημονική κοινότητα δεν κρύβει την αγωνία της για πιθανή αύξηση των περιστατικών ανηλίκων με βαριά νόσηση όσο αυξάνεται ο αριθμός εκείνων που μολύνονται από τον πανδημικό ιό.

Τρεις λόγοι για το «Ναι»

Συνοψίζοντας εχθές τα κριτήρια βάσει των οποίων οι επιστήμονες κατέληξαν στη θετική γνωμοδότηση, η πρόεδρος της Επιτροπής Μαρία Θεοδωρίδου προέκρινε τρεις λόγους: Πρώτον, την προστασία των ίδιων των παιδιών, δεύτερον, τη διατήρηση της διά ζώσης εκπαιδευτικής διαδικασίας και, τρίτον, την προστασία ευάλωτων ατόμων στο οικογενειακό και στο κοινωνικό τους περιβάλλον. Δεν παρέλειψε, πάντως, να επισημάνει ότι ο εμβολιασμός είναι εθελοντικός μετά την απαραίτητη συναίνεση των γονέων. Και επισήμανε ότι «το όφελος του εμβολιασμού υπερτερεί τις σπάνιες περιπτώσεις παρενεργειών». Η ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής έδωσε έμφαση σε μια ακόμη παράμετρο που απασχολεί το σύνολο των επιστημόνων παγκοσμίως και αφορά τον ανεμβολίαστο πληθυσμό (ανεξαρτήτως ηλικίας): «Οι συνεχείς μολύνσεις των παιδιών θα οδηγήσουν σε νέες μεταλλάξεις».

Υπό τις εξελίξεις αυτές και όπως γνωστοποίησε ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, η πλατφόρμα emvolio.gov.gr θα ενεργοποιηθεί την ερχόμενη Παρασκευή (30 Ιουλίου) για τα παιδιά 12-15 ετών. Το ραντεβού θα μπορεί να το κλείσει οποιοσδήποτε από τους γονείς που ανήκει στην ίδια οικογενειακή μερίδα με το παιδί, με τους κωδικούς Τaxisnet. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα προγραμματισμού του εμβολιασμού στα ΚΕΠ ή στα φαρμακεία, προσκομίζοντας ο γονέας τα ταυτοποιητικά στοιχεία (τα δικά του και του παιδιού). «Τα παιδιά θα πρέπει να προσέρχονται για εμβολιασμό στα εμβολιαστικά κέντρα συνοδευόμενα από τον γονέα ή τον κηδεμόνα τους» τόνισε.

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι στην ηλικιακή ομάδα 15-17, για την οποία η πλατφόρμα άνοιξε πρόσφατα, έχει ήδη εμβολιαστεί με τουλάχιστον μια δόση το 5% και αν συνυπολογιστούν και τα ραντεβού τότε το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται στο 7%.