Ηττας εγκώμιον

Mέρες που είναι, και με τη θερμοκρασία εκεί που είναι, επιτρέψτε μου μια προσωπική ιστορία. Ξέρω έναν νεαρό που, όταν ήταν ακόμη στο σχολείο, διέπρεπε στην κωπηλασία. Με τα μετάλλια και τα όλα του. Μια μέρα τον είδα στενοχωρημένο. H ομάδα δεν είχε πάει καλά. Και στην επιστροφή με το πούλμαν, ο προπονητής τούς είχε χέσει. Ηταν και μεγάλη η διαδρομή, η γκρίνια κράτησε ώρες. Το βασικό μήνυμα ήταν ότι τα παιδιά είχαν αποτύχει. Και είχαν αποτύχει επειδή δεν είχαν νικήσει.

Η κουλτούρα της νίκης είναι κυρίαρχη στον αθλητισμό, και πολύ περισσότερο στον πρωταθλητισμό. Οταν νικάς, σε κάνουν θεό. Οταν χάνεις, σε ξεχνάνε. Εψαχνα χθες το μεσημέρι στα σάιτ τα ρεπορτάζ για τον αγώνα που είχαν μόλις δώσει ο Τσιτσιπάς και η Σάκκαρη για την πρόκριση στα ημιτελικά των Ολυμπιακών. Δυσκολεύτηκα να τα βρω. Οι πρωταθλητές μας είχαν αποκλειστεί, οι προβολείς είχαν απομακρυνθεί.

Αυτούς τους δύο βέβαια δεν τους φοβάμαι, τα επόμενα χρόνια θα μας χαρίσουν πολλές επιτυχίες. Ολη μας την ενθάρρυνση, αντίθετα, και φυσικά όλη μας την αγάπη, χρειάζονται αθλήτριες όπως η Μαρία Κυρίδου και η Χριστίνα Μπούρμπου. Εβλεπες αγκαλιασμένες τις δύο εικοσάχρονες Θεσσαλονικιές μετά την πρόκρισή τους στον τελικό κι αγαλλίαζε η ψυχή σου. Το συναίσθημα αυτό δεν αλλάζει, δεν μπορεί ούτε πρέπει να αλλάξει, από το γεγονός ότι δεν κέρδισαν μετάλλιο.

Οι αθλήτριες αυτές έχουν περάσει δύσκολα. Θυμόμαστε τη γενναία καταγγελία που έκανε τον περασμένο Ιανουάριο η Αννέτα Κυρίδου, η αδελφή της Μαρίας που διέπρεψε επίσης στο Τόκιο, εναντίον τουλάχιστον δύο προπονητών που έμπαιναν στα δωμάτια των κοριτσιών όποτε γούσταραν, τις παρενοχλούσαν σεξουαλικά ή προέβαιναν σε ανεπίτρεπτα σχόλια εις βάρος τους. «Οι συμπεριφορές αυτές ενοχλούν όλους τους συναθλητές μου», τόνιζε, «ωστόσο δεν διαμαρτύρονται, είτε γιατί θεωρούν δεδομένο ότι στον αθλητισμό είναι φυσιολογικό να τις υπομένεις είτε γιατί φοβούνται αντίποινα». Παρά τις αντιξοότητες αυτές, οι κωπηλάτριες έδωσαν τον πιο ευγενικό, τον πιο εμβληματικό αγώνα. Κι αν δεν πήραν μετάλλιο αυτή τη φορά, θα πάρουν την επόμενη.

Η Μαρία Κυρίδου το ξέρει. Και παρηγόρησε με συγκινητικά λόγια τη συναθλήτριά της, που ξέσπασε σε κλάματα μπροστά στην κάμερα. «Κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε», της είπε, «κι εσύ στενοχωριέσαι; Ξέρεις πόσο σημαντικό είναι που περάσαμε στον τελικό σε αυτή την ηλικία; Αυτό από μόνο του είναι επιτυχία». Μα και η ήττα δεν είναι αποτυχία, θα μπορούσε να προσθέσει, γιατί σε κάνει πιο ταπεινό, πιο ώριμο και πιο πεισματάρη. Καλύτερο άνθρωπο σε κάνει η ήττα, όχι η νίκη.

Την έχω θυμίσει πολλές φορές την παρότρυνση του Μπέκετ σε αυτή τη στήλη, γιατί είναι οδηγός ζωής: «Απέτυχες. Δεν πειράζει. Να προσπαθήσεις ξανά. Να αποτύχεις ξανά. Να αποτύχεις καλύτερα».