Κυματισμοί του Σεπτέμβρη

Μας αφήνει σήμερα ο βασιλιάς Ιούλιος. Και με την αγάπη του Αυγούστου, θα κλείσει το φετινό καλοκαίρι. Μαζί του και ένας πολιτικός κύκλος, που τα διαδοχικά κύματα της πανδημίας επικαθόρισαν τα χαρακτηριστικά του.

Οι θαλασσινοί πιστεύουν – και δίκαια – ότι είναι ήρεμες οι θάλασσες του Σεπτέμβρη. Ολα δείχνουν ότι δεν θα μπορούσαμε να πούμε το ίδιο για τον πολιτικό Σεπτέμβρη που έρχεται και σε λίγο θα μας χτυπήσει την πόρτα.

Χωρίς καμιά πρόθεση να διαταράξω την αμεριμνησία του καλοκαιριού, είναι φανερό ότι με τη διαχείριση της πανδημίας να παραμένει πρώτο θέμα, οι μέρες και οι μήνες που έρχονται φέρνουν μαζί τους, όχι μόνο τα ζητήματα που έμειναν στο περιθώριο αυτήν την εποχή της υγειονομικής κρίσης, αλλά το σύνολο, με τρόπο καθολικό, των προβλημάτων που συνοδεύουν τη χώρα όλα αυτά τα χρόνια και ήρθαν πιο φορτισμένα στο φως.

Αν υπήρχε μια ζωντανή αντιπολίτευση αυτή η ανακεφαλαίωση θα είχε ήδη πιο οργανωμένα συντελεστεί. Κωδικοποιημένη και σαφής θα επιτάχυνε τη συνειδητοποίηση της εποχής και θα μπορούσε να γίνει το πολιτικό δημιουργικό μέτωπο του Σεπτέμβρη. Σε όλα τα ζητήματα, που φλέγονται πιο δυνατά από τον καύσωνα των ημερών. Ανεργία των νέων, εργασία, αμοιβή της εργασίας, μεγάλη αναμονή στην απόδοση συντάξεων, ανασφάλεια, κρατικές λειτουργίες, φυσικό περιβάλλον, απουσία προοπτικής και βελτίωσης της καθημερινής ζωής, παγιωμένες, με βαθιές ρίζες, ανισότητες.

Καθώς η κυβέρνηση βαδίζει ήδη στο τρίτο έτος της θητείας της και με τον χρόνο πάντα εχθρό, θα μπορούσε η ίδια να επιχειρήσει αυτήν την ανακεφαλαίωση της δύσκολης  περιόδου. Να θέσει η ίδια τα ζητήματα με τόλμη, να τα ανακινήσει με βάση και με οδηγό την εμπειρία και το μάθημα της πανδημίας. Από τη δυνατότητα αντιμετώπισης μιας κρίσης με υλικούς και πολιτικούς όρους, μέχρι τη δοκιμασία της εμπιστοσύνης, που τόσο καταλυτικά έχει επανέλθει στην πρώτη γραμμή. Να προκαλέσει η ίδια τους αναπόφευκτους κυματισμούς του Σεπτέμβρη.

Ηδη σε συγκεκριμένες ομάδες, όπως οι νέοι, η αμφισβήτηση πολλαπλασιάζεται, η εμπιστοσύνη δοκιμάζεται και η συμμετοχή τους ή το ενδιαφέρον τους για τα δημόσια πράγματα υποχωρεί και αδυνατίζει. Το υψηλό ποσοστό, 20% σχεδόν, της διασποράς στην πρόθεση ψήφου, μιλάει με τον τρόπο του για το μέτωπο της εμπιστοσύνης που δραματικά υποχωρεί.

Είναι αποδεκτό, κάθε δημοσκοπική καταγραφή το βεβαιώνει, ότι η κυβέρνηση διατηρεί μεγάλη αποδοχή και αντέχει πολιτικά στη δοκιμασία της υγειονομικής κρίσης. Η επάρκεια στη διαχείρισή της είναι μια εξήγηση. Πάντα όμως ο χρόνος μεταπλάθει τα δεδομένα. Και αυτό που σήμερα φαίνεται σταθερό, αύριο θα συναντήσει την αλλαγή του.

Σε αυτό που έχουμε μπροστά μας, από τον Σεπτέμβρη και μετά, ένα ερώτημα θα προκύψει και ρητά ή άρρητα θα συνοδεύσει τη διαδρομή, ως τις επόμενες εκλογές. Μια κυβέρνηση κρίνεται από τις διαχειριστικές επιτυχίες της ή από τις ζώνες αδιαφορίας που τη χαρακτηρίζουν; Η συζήτηση που θα ανοίξει με το τέλος της θερινής ανάπαυλας θα έχει στο κέντρο της αυτό το ερώτημα. Η απάντηση θα κρίνει την αντοχή της στασιμότητας, που μοιάζει να κερδίζει αυτόν τον κύκλο. Οι θαλασσινοί αγαπούν τις ήρεμες θάλασσες του Σεπτέμβρη, οι ζωντανές κοινωνίες τους άστατους καιρούς.

Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας