Βρετανία: «Πράσινη μετάβαση» μέσω… Κίνας;

Η 30η Ιουλίου είναι μία σημαδιακή ημέρα για το Σουίντον.

Έπειτα από 36 χρόνια λειτουργίας και τη συναρμολόγηση συνολικά 3,7 εκατομμυρίων οχημάτων, το τοπικό εργοστάσιο της Honda στην νοτιοδυτική Αγγλία -και μοναδική μονάδα παραγωγής του ιαπωνικού κολοσσού στην Ευρώπη- κατέβασε ρολά.

Για τη μετα-Brexit βρετανική οικονομία, αυτό συνεπάγεται επιπλέον 3.000 ανέργους.

Ο βασικός λόγος της απόφασης, σύμφωνα με την ιαπωνική εταιρεία, είναι η στροφή της αγοράς αυτοκινήτων προς τα ηλεκτρικά οχήματα. Στη Βρετανία και διεθνώς.

Στη βορειοανατολική Αγγλία, αντίθετα, στο λιμάνι του Σάντερλαντ, ένας άλλος ιαπωνικός κολοσσός, η Nissan -που έχει 35 χρόνια παρουσίας στη Βρετανία- ετοιμάζεται για τη νέα εποχή.

Ήδη, ανακοίνωσε σχέδια επέκτασης και μετατροπής των υφιστάμενων εγκαταστάσεών της στην περιοχή σε κόμβο νέων τεχνολογιών στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Συνολικού ύψους 1 δισεκατομμυρίου λιρών, η επένδυση αναμένεται να δημιουργήσει συνολικά 6.000 νέες θέσεις εργασίας.

Προβλέπονται νέες μονάδες για την κατασκευή νέων μοντέλων ηλεκτροκίνητων οχημάτων, καθώς και για την παραγωγή και ανακύκλωση μπαταριών ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Την, δε, μονάδα παραγωγής μπαταριών αναλαμβάνει η κινεζική εταίρος της Nissan, Envision AESC, υπό τις «ευλογίες» της κυβέρνησης Τζόνσον.

Φιλόδοξοι στόχοι, δύσκολη επίτευξη

Η βρετανική κυβέρνηση έχει εξαγγείλει την κατάργηση των πωλήσεων οχημάτων με συμβατικούς κινητήρες ντίζελ και βενζίνης έως το 2030, επιτρέποντας την πώληση κάποιων υβριδικών έως το 2035.

Πρόκειται για μέρος του ευρύτερου σχεδιασμού της Ντάουνινγκ Στριτ για να γίνει το Ηνωμένο Βασίλειο κλιματικά ουδέτερο έως το 2050.

Ο Μπόρις Τζόνσον δεσμεύτηκε για επενδύσεις άνω των 2,8 δισεκατομμυρίων λιρών για ηλεκτρικά οχήματα, εκτεταμένο δίκτυο σημείων φόρτισης και εγχώρια παραγωγή μπαταριών για ηλεκτροκίνηση.

Μέτρα, που θα ανοίξουν το δρόμο προς την «πράσινη» μετάβαση.

Σύμφωνα πάντως με πρόσφατη έκθεση της Αρχής Ανταγωνισμού και Αγορών (CMA), απαιτείται τεράστιο έργο υποδομών μέσα στην επόμενη 9ετία, για να επιτευχθεί ο στόχος.

Τα δημόσια σημεία φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, αναφέρει, θα πρέπει να αυξηθούν στα 280.000-480.000 χιλιάδες ανά το εθνικό οδικό δίκτυο, ενώ σήμερα είναι μόλις 25.000, και δη σε μεγάλα αστικά κέντρα, κυρίως στο Λονδίνο.

Πέραν αυτού, απαιτείται η παραγωγή τεράστιου όγκου μπαταριών ηλεκτροκίνησης.

Ενδεικτικά, υπολογίζεται ότι σήμερα κυκλοφορούν 31,5 βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα οχήματα στη χώρα.

Ο γεωπολιτικός παράγοντας των σπάνιων γαιών

Για τη μαζική παραγωγή μπαταριών ηλεκτρικών αυτοκινήτων απαιτούνται μεγάλες ποσότητες πολύτιμων μετάλλων και σπάνιων γαιών, με κυρίαρχο το κοβάλτιο και το ανθρακικό λίθιο.

Και, ως γνωστόν, τόσο στην παραγωγή μπαταριών λιθίου, όσο και στην -εξαιρετικά επιβαρυντική για το περιβάλλον- εξόρυξη των απαραίτητων πρώτων υλών,
την πρωτοκαθεδρία στην αγορά διατηρεί η Κίνα.

Σύμφωνα μάλιστα με την Benchmark Mineral Intelligence,  το Πεκίνο αναμένεται να ελέγχει το 70% της παγκόσμιας παραγωγής μπαταριών λιθίου έως το 2029.

Αρκετοί επικριτές του σχεδιασμού της βρετανικής κυβέρνησης -μεταξύ αυτών πολλά μέλη των κυβερνώντων Τόρις- έχουν ήδη εκφράσει έντονες ανησυχίες ότι τα στενά χρονικά περιθώρια μέχρι το 2030 αφήνουν πρακτικά την εγχώρια αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων σε εξάρτηση από την Κίνα.

Τον προβληματισμό τους εντείνει και η πρόσφατη συμφωνία εξαγοράς της Newport Wafer Fab, μεγαλύτερης στη Βρετανία παραγωγού ημιαγωγών (του νέου «χρυσού» προϊόντος, μιας και είναι σε έλλειψη παγκοσμίως), από την Nexperia, ολλανδική θυγατρική της κινεζικής Wingtech.

«Με αυτούς τους ρυθμούς, η Κίνα θα κατέχει την εφοδιαστική αλυσίδα για ηλεκτρικά αυτοκίνητα στο Ηνωμένο Βασίλειο, από πρώτες ύλες και τις τεχνολογίες ημιαγωγών, έως την ίδια τη γραμμή παραγωγής», δήλωσε χαρακτηριστικά στέλεχος των Τόρις στην εφημερίδα The Independent.

Πολιτικοί στην… «πρίζα»

«Στο υπουργικό συμβούλιο έχει δημιουργηθεί ρήγμα για τον ρόλο της Κίνας στην αλυσίδα εφοδιασμού ηλεκτρικών αυτοκινήτων στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς η κυβέρνηση πασχίζει να βρει τρόπο χειρισμού των οικονομικών δεσμών της την (κινεζική) υπερδύναμη», γράφει η βρετανική εφημερίδα.

Στελέχη του κυβερνώντος κόμματος μιλούν για «παγίδα», στην οποία πέφτει η κυβέρνηση Τζόνσον, «παραδίδοντας ευαίσθητες πτυχές της “πράσινης βιομηχανικής επανάστασης” σε ένα καθεστώς, που απειλεί την εθνική ασφάλεια».

«Στη Ντάουνινγκ Στριτ υπάρχει μία αίσθηση ότι κάθε επένδυση είναι καλή επένδυση κι ότι όσοι εγείρουν ανησυχίες για τους κινδύνους που ενέχει η Κίνα για τη χώρα είναι κατά κάποιο τρόπο υστερικοί», σχολίασε στέλεχος των Τόρις.

Ενδεικτική του διχασμού είναι και η ανώνυμη τοποθέτηση ανώτερης κυβερνητικής πηγής ότι, αν και οι εμπορικές σχέσεις με την Κίνα είναι απαραίτητες, «ορισμένοι τομείς είναι πολύ ευαίσθητοι για εμπόριο ή επενδύσεις με τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου».

Η (ακόμη) πρώτη οικονομία παγκοσμίως, εν τω μεταξύ, αυτή των ΗΠΑ, παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις.

Ρεπορτάζ του αμερικανικού δικτύου CNBC αναφέρει ότι βρετανική κοινοπραξία συγκεντρώνει τώρα κεφάλαια από τράπεζες και επενδυτές για πιθανή αντιπροσφορά για τη Newport Wafer Fab.

Η συμφωνία εξαγοράς από την κινεζική Nexperia έχει μεν πάρει ήδη έγκριση από τον Βρετανό υπουργό Επιχειρήσεων, Κουάζι Κουάρτενγκ.

Στις αρχές του μήνα, ωστόσο, ο Μπόρις Τζόνσον ζήτησε την επανεξέταση της συμφωνίας, κατόπιν εσωκομματικών πιέσεων και ανησυχιών για θέματα εθνικής ασφάλειας.