Γάμος από αφρικανό φύλαρχο, διαζύγιο από έλληνα δικαστή

Μπορεί ένας παραδοσιακός γάμος που τελέστηκε από «φύλαρχο» στο μακρινό Κονγκό να λυθεί από έλληνα δικαστή;

Την απάντηση έδωσε το Μονομελές Πρωτοδικείο της Αθήνας, το οποίο με απόφασή του τεκμηριώνοντας τη διεθνή δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων προχώρησε επί της ουσίας στη λύση του παραδοσιακού γάμου που είχε τελεστεί με τα έθιμα της φυλής Bakongo στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

Η δικαστική λειτουργός, η οποία χειρίστηκε την υπόθεση, κλήθηκε να αντιμετωπίσει και να αποφασίσει για μία υπόθεση οικογενειακού δικαίου, που αφορά γυναίκα πρόσφυγα από το Κονγκό, η οποία κατοικεί στην Ελλάδα και κάθε άλλο παρά συνηθισμένη είναι στη δικαστηριακή πρακτική.

Βασικά «εργαλεία» για την επίλυση της δικαστικής διαφοράς που ανέκυψε, σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, αποτέλεσαν η Σύμβαση της Γενεύης του έτους 1951 και το Πρωτόκολλο της Νέας Υόρκης του έτους 1967, που έχουν κυρωθεί με νόμους από τη χώρα μας. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα προαναφερόμενα νομικά κείμενα η προσωπική κατάσταση των προσφύγων διέπεται από τους νόμους της χώρας κατοικίας ή ελλείψει κατοικίας από τους νόμους της χώρας διαμονής τους. Τα κεκτημένα δικαιώματα των προσφύγων, ιδίως αυτά που αφορούν τον γάμο, οφείλουν να είναι σεβαστά από κάθε συμβαλλόμενο κράτος και επιπλέον οι πρόσφυγες έχουν το δικαίωμα να προσφεύγουν ελευθέρως ενώπιον των δικαστικών Αρχών.

Από το Κονγκό στην Ελλάδα

Οι διάδικοι-σύζυγοι, κονγκολέζικης ιθαγένειας και οι δύο, παντρεύτηκαν το έτος 2008 με παραδοσιακό γάμο, σύμφωνα με τα έθιμα της φυλής του Bakongo, ο οποίος αναγνωρίζεται ως νόμιμος γάμος στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Κατά τη διάρκεια του γάμου τους απέκτησαν δύο παιδιά. Ωστόσο, η γυναίκα για πολιτικούς λόγους, τον Μάιο του 2017 έφυγε από τη χώρα της, μαζί με τα ανήλικα παιδιά της και ήρθε στην Ελλάδα. Οπως προκύπτει μάλιστα από τη δικαστική απόφαση η γυναίκα έχει αναγνωριστεί ως πρόσφυγας και δικαιούχος διεθνούς προστασίας.

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι λόγω των ειδικών συνθηκών κάτω από τις οποίες έκανε το μεγάλο ταξίδι μέχρι να καταφέρει να φτάσει στη χώρα μας η γυναίκα δεν είχε μαζί της έγγραφα από τα οποία να αποδεικνύονται τα στοιχεία ταυτότητας της ίδιας και των παιδιών της, καθώς και η προσωπική-οικογενειακή της κατάσταση.

Με δεδομένη μάλιστα τη διάρρηξη των σχέσεων της ενάγουσας με το κράτος της ιθαγένειάς της και την αδυναμία επικοινωνίας της με αυτό, το δικαστήριο έκρινε ότι δεν είναι εφικτή η αναζήτηση των στοιχείων αυτών.

Για να προχωρήσει στην ουσιαστική εκδίκαση της υπόθεσης το δικαστήριο κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της Διεθνούς Σύμβασης της Γενεύης έλαβε υπόψη του προς απόδειξη των στοιχείων της ταυτότητας της ενάγουσας την άδεια διαμονής της και όσα η ίδια έχει δηλώσει υπεύθυνα στην Υπηρεσία Ασύλου του Ελληνικού Κράτους.

Τίτλοι τέλους

Κατά τη διάρκεια της εκδίκασης της υπόθεσης αποδείχθηκε ότι οι διάδικοι βρίσκονταν σε διάσταση, ενώ ο τόπος διαμονής του εναγόμενου παραμένει άγνωστος για τη γυναίκα, η οποία από τότε που έφυγε από το Κονγκό δεν έχει ούτε τηλεφωνική επικοινωνία μαζί του.

Σταθμίζοντας τα πραγματικά αυτά περιστατικά η δικαστική λειτουργός έκρινε ότι οι διάδικοι βρίσκονται σε διάσταση περισσότερα από δύο χρόνια, που απαιτείται με βάση το ελληνικό δίκαιο και ως εκ τούτου αφενός τεκμαίρεται ο ισχυρός κλονισμός της έγγαμης σχέσης και αφετέρου αποδεικνύεται ο αναφερόμενος λόγος στην αγωγή διαζυγίου.

Στο «διά ταύτα» της δικαστικής απόφασης (5456/2021 Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών) έπεσαν και τυπικά με τη σφραγίδα πλέον της ελληνικής Δικαιοσύνης οι τίτλοι τέλους του παραδοσιακού γάμου που τελέστηκε το 2008 στο Κονγκό.