Ιταλία – Το τέρας του φασισμού ξυπνά και διεκδικεί ευθέως τη διακυβέρνηση της χώρας

* Απόδοση: Αλεξάνδρα Πράσσα

Τις τελευταίες ημέρες της ζωής του, ο Σπάρτακο Περίνι μιλούσε πολύ για την εποχή που πολέμησε στην Αντίσταση, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ιδρυτής μιας από τις πρώτες αντιφασιστικές οργανώσεις της Ιταλίας στο Κόλε Σαν Μάρκο, ένα μικρό χωριό του Ασκόλι Πιτσένο στην περιφέρεια Μάρκε στην κεντρική Ιταλία, δέχθηκε τους επαίνους των συμμάχων για τον ρόλο του ως ατρόμητου πληροφοριοδότη. Το έργο του βοήθησε στην απελευθέρωση της Ευρώπης από το ναζιστικό κλοιό και τη δικτατορία του Μπενίτο Μουσολίνι.

Όμως μετάνιωνε για κάτι.

«Στις τελευταίες ημέρες της ζωής του μιλούσε πολύ για τα καταπληκτικά πράγματα που έκαναν οι παρτιζάνοι για να αποκαταστήσουν την ελευθερία και να φέρουν τη δημοκρατία», θυμάται ο Πιέτρο Περίνι, γιος του παρτιζάνηου και πρόεδρος του τμήματος του Anpi, ενός αντιφασιστικού οργανισμού, για το Ασκόλι Πιτσένο.

«Όμως ένιωθε ότι είχαν κάνει ένα λάθος – και αυτό ήταν πως δεν εξάλειψαν πλήρως τον φασισμό».

Ο Σπάρτακο Περίνι πέθανε το 2001, σε ηλικία 82 ετών. Δυο δεκαετίες αργότερα, οι «Αδελφοί της Ιταλίας», που έχουν τις ρίζες τους σε ένα κόμμα που ιδρύθηκε το 1946 από τους εναπομείναντες υποστηρικτές του Μουσολίνι, διοικεί τα Μάρκε μετά τη νίκη του στις τοπικές εκλογές τον περασμένο Σεπτέμβρη, μετά από 25 χρόνια αριστερής διοίκησης.

Πρόκειται για μια σημαντική νίκη για το κόμμα, που κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών απομακρύνεται σταθερά από το πολιτικό περιθώριο για να καταφέρει εντέλει να φτάσει να ανταγωνίζεται ευθέως το (επίσης ακροδεξιό) κόμμα του Ματέο Σαλβίνι, τη διαβόητη Λέγκα, ως το μεγαλύτερο κόμμα της χώρας, βάσει των τελευταίων δημοσκοπήσεων.

Η αρχηγός του, Τζιόρτζια Μελόνι, που προέρχεται από τη νεολαία του Ιταλικού Κοινωνικού Κινήματος (MSI), τον πρόγονο των «Αδελφών» αμέσως μετά τον πόλεμο, πλέον ετοιμάζεται να διαδεχθεί τον Μάριο Ντράγκι ως πρωθυπουργός της χώρας, στις εθνικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν το 2023, έχοντας κρατήσει το κόμμα της εκτός της – εξαιρετικά ευρείας – συγκυβέρνησης.

Η Μελόνι, μια έξυπνη πολιτικός, κατέβαλε σοβαρές προσπάθειες αναμόρφωσης του προφίλ του κόμματός της, παρουσιάζοντάς το ως συντηρητικό εκπρόσωπο του πατριωτισμού. Στην αυτοβιογραφία της, με τίτλο «Είμαι η Τζιόρτζια»,έγραψε ότι «δεν ανήκω στις τάξεις του φασισμού».

Στα Μάρκε όμως υπάρχουν ενδείξεις ότι το κόμμα – που μέχρι και σήμερα χρησιμοποιεί ως logo την τρίχρωμη φλόγα του MSI – δεν έχει διαρρήξει τις σχέσεις του με το παρελθόν του.

Τον Απρίλιο, ο δήμαρχος του Ασκόλι Πιτσένο και μέλος των Αδελφών έκανε δωρεά φασιστικών κόμιξ σε σχολεία. Λίγες ημέρες αργότερα, στην εθνική γιορτή για την απελευθέρωση της Ιταλίας από τον φασισμό, ο πρόεδρος της υπηρεσίας εκπαίδευσης του Μάρκε, έστειλε επιστολή τους μαθητές εξισώνοντας τους φασίστες με τους παρτιζάνους, σαν τον Σπάρτακο Περίνι. «Θα πρέπει να θυμόμαστε τους νεκρούς του πολέμου, χωρίς να κάνουμε διακρίσεις βάσει της πλευράς στην οποία πολέμησαν», έγραψε.

«Πάντα είχαμε απολογητές του φασισμού, όμως πλέον κάποιοι εξ αυτών βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας», δήλωσε στον Guardian ο γιος του Περίνι.

Μια από τις πρώτες κινήσεις της νέας διοίκησης των Μάρκε ήταν το «λουκέτο» στις εγκαταστάσεις υποδοχής και στήριξης μεταναστών. Όπως συνέβη και στην Ούμπρια, που επίσης υπήρξε για χρόνια «οχυρό» της Αριστεράς, μέχρι να πέσει στα χέρια της Λέγκας το 2019, τα Μάρκε επιδιώκουν πλέον να απαγορεύσουν την χορήγηση χαπιών άμβλωσης στις κλινικές της επικράτειάς τους. Ένας πολιτικός των Αδελφών της Ιταλίας πρόσφατα υπονόησε ότι οι γυναίκες θα πρέπει να μένουν στο σπίτι και να φροντίζουν τα παιδιά, ενώ οι άνδρες θα πρέπει να θέτουν τους κανόνες. Οι ηγέτες του κόμματος διερευνούν τρόπους περιορισμού της κοινωνικής στέγασης αποκλειστικά στους Ιταλούς.

«Σε αυτή την περιοχή έχουν συμβεί πολιτισμικές, κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές, ορισμένες εκ των οποίων έχουν μεταφραστεί σε μέτρα», εξηγεί στον Guardian ο Αντόνιο Μαστροβιντσέντζο, πρώην περιφερειακός σύμβουλος των Μάρκε με το κεντροαριστερό Δημοκρατικό κόμμα, που παραδέχεται ότι οι αδυναμίες της Αριστεράς έστρωσαν το έδαφος για την στροφή της περιοχής προς τα δεξιά.

«Κάναμε λάθη και ο λαός δεν μας συγχώρεσε», πρόσθεσε.

Η αρχή αυτής της στροφής συνέβη τον Αύγουστο του 2016, όταν η κεντρική Ιταλία, συμπεριλαμβανομένων και τμημάτων της περιφέρειας των Μάρκε, βίωσε φονικό σεισμό, που προκάλεσε σχεδόν 300 θανάτους. Εκείνη την εποχή, ο Ματέο Ρέντσι, πρώην πρωθυπουργός και πρώην ηγέτης του Δημοκρατικού κόμματος, υποσχέθηκε την άμεση ανοικοδόμηση των ισοπεδωμένων πόλεων. Όμως μέχρι και σήμερα, πολλές από τις πληγείσες περιοχές παραμένουν ερειπωμένες.

Η Λέγκα και οι Αδελφοί της Ιταλίας αξιοποίησαν υπέρ τους και το ζήτημα της μετανάστευσης, με αποκορύφωμα την δολοφονία της 18χρονης Πάμελα Μαστροπιέτρο, την οποία φέρεται να σκότωσε παράτυπος μετανάστης στην πόλη της Μακεράτα στις αρχές του 2018. Λίγες ημέρες αργότερα και μόλις λίγες εβδομάδες πριν τις εθνικές εκλογές, ο Λούκα Τραΐνι, ένας εξτρεμιστής της ακροδεξιάς, τραυμάτισε έξι Αφρικανούς μετανάστες πυροβολώντας κατά ριπάς. Αργότερα, ισχυρίστηκε ότι το ρατσιστικό έγκλημά του ήρθε ως εκδίκηση για τη δολοφονία της Μαστροπιέτρο.

«Η ακροδεξιά χρησιμοποίησε τον Τραΐνι ως επιχείρημα για να πείσει το κοινό ότι οι πολιτικές της αριστεράς ευθύνονται για αυτή την κατάσταση», υποστηρίζει μιλώντας στον Guardian η Λίνα Καρατσένι, πρώην δημοτική σύμβουλος της Μακεράτα για ζητήματα ενσωμάτωσης και εκπρόσωπος του τοπικού τμήματος της ιδιωτικής ένωσης Πρόσφυγες Καλωσορίσατε στην Ιταλία.

«Διέκοψαν όλα τα προγράμματα της προηγούμενης διοίκησης – Η Μακεράτα ήταν ένα από τα πρώτα μέρη της Ιταλίας που υιοθέτησε το SPRAR (ένα σύστημα στέγασης μεταναστών) και πλέον έχει σταματήσει. Επιπλέον, έχει υπάρξει άνοδος του ρατσισμού. Κανείς δεν θέλει να νοικιάσει το σπίτι του σε αλλοδαπούς».

Για τον Πάολο Μπερίτσι, δημοσιογράφο της La Repubblica με εκτενή αρθρογραφία για την ιταλική ακροδεξιά, το ισχυρότερο σημάδι της επερχόμενης αλλαγής στα Μάρκε ήρθε στις 27 Οκτωβρίου του 2019, όταν πραγματοποιήθηκε δείπνο προς τιμήν της «Πορείας προς τη Ρώμη» του Μουσολίνι. Στο δείπνο παρευρέθηκε μεταξύ άλλων και ο Φραντσέσκο Ακουαρόλι, νυν πρόεδρος των Μάρκε, όπως και πολλοί σημερινοί δήμαρχοι που προέρχονται από το κόμμα των Αδελφών της Ιταλίας.

«Αυτό σου δίνει μια ιδέα για τον τρόπο που οι Αδελφοί της Ιταλίας αντιμετωπίζουν τη νοσταλγία της δεξιάς. Όχι μόνο δεν διαχωρίζουν τη θέση τους από αυτή, αλλά τη γιορτάζουν», παρατηρεί ο Μπερίτσι, προσθέτοντας ότι τα Μάρκε έχουν μετατραπεί στο «είδος του εργαστηρίου της δεξιάς που έχει τις ρίζες του στη φασιστική παράδοση».

Οι Αδελφοί της Ιταλίας συνήθως συμμετέχουν στις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές εκλογές της χώρας μαζί με τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και το Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Η συμμαχία τους αυτή τη στιγμή διοικεί 15 από τις 20 περιφέρειες της Ιταλίας.

Η Μελόνι, που πλέον έχει ξεπεράσει σε δημοτικότητα τον Σαλβίνι, ελέγχει σε μεγάλο βαθμό την κατάσταση, πράγμα που σημαίνει ότι αν κατέβουν και πάλι μαζί το 2023 και νικήσουν τις εκλογές, έχει καλές πιθανότητες να είναι η επόμενη πρωθυπουργός της χώρας.

«Η αριστερά φάνηκε αδύναμη να ανακόψει την άνοδο της ακροδεξιάς σε ολόκληρη την Ιταλία», τονίζει ο Μπερίτσι στον Guardian, «και εκεί βρίσκεται ο κίνδυνος. Η χώρα που γέννησε, αλλά και νίκησε, τον φασισμό, θα μπορούσε να καταλήξει στον έλεγχο ενός κόμματος που συνδέεται άμεσα με αυτή την ιστορία».

Η άφιξη των Αδελφών της Ιταλίας στα Μάρκε έχει ενισχύσει και τις εξτρεμιστικές ακροδεξιές οργανώσεις, όπως το CasaPound και το Forza Nuova, συμπληρώνει ο Περίνι. «Όποτε κάνουμε κάποια διαμαρτυρία, την επόμενη μέρα βρίσκουμε σβάστικες στους τοίχους, ενώ οι οπαδοί της ομάδας της Ασκόλι Πιτσένο γιορτάζουν κάθε τους γκολ με τον φασιστικό χαιρετισμό. Οι εξτρεμιστές ξέρουν ότι μπορούν να τα κάνουν όλα αυτά πλέον χωρίς να φοβούνται ότι θα τιμωρηθούν», τονίζει.

Ο Περίνι ανησυχεί για το αποτέλεσμα των επόμενων εθνικών εκλογών:

«Δεν έχω καμιά πίστη ότι τα πράγματα θα αλλάξουν. Το χειρότερο είναι ότι όλα δείχνουν πως οι παρτιζάνοι πάλεψαν για το τίποτα».