Φωτιές – Ο «πύρινος στρόβιλος» που κατέκαψε την Αττική

Ένα πρωτοφανές φαινόμενο, εκείνο της πύρινης «μη ισοθερμικής στήλης» που δημιουργεί στροβίλους φωτιάς, φαίνεται να προκάλεσε -σύμφωνα με στελέχη της Πυροσβεστικής- την μεγάλη καταστροφή της Αττικής που κατέστρεψε περίπου 90.000 στρέμματα πευκοδάσους.

Στελέχη της Πυροσβεστικής μιλούν για έναν πύρινο «κύλινδρο» που δημιουργείται συνήθως σε αναφλέξεις τεράστιων δεξαμενών με καύσιμα.

Με βασική αιτία αυτή την φορά την ξηρότητα του εδάφους (υγρασία της τάξης του 5%) λόγω του πρωτοφανούς καύσωνα και το «ανάγλυφο» του εδάφους στο σημείο εκδήλωσης κοντά στα βασιλικά κτήματα.

Το πρωτοφανές φαινόμενο

Όπως εξηγεί η πύραρχος Κάλλι Σαίνη -με πολυετή εμπειρία σε κρίσιμες υπηρεσίες του Πυροσβεστικού Σώματος και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας που έχει προχωρήσει στη σχετική μελέτη του φαινομένου- «στην αρχική εκδήλωση της πυρκαγιάς στη Βαρυμπόμπη είχε σχηματισθεί ένα σπάνιο φαινόμενο, αυτό της τρισδιάστατης, μη ισοθερμικής στήλης. Οι συνήθεις στήλες είναι ή μονοδιάστατες σε περιοχές απολύτως ευθείες ή δύο διαστάσεων. Είναι σαν να καίγεται μια δεξαμενή καυσίμου, της οποίας το καύσιμο εδώ είναι η δασική ύλη. Μία δεξαμενή που καίγεται ολοσχερώς και είναι έτοιμη να κάνει έκρηξη.

«Στα πλευρικά αυτής της στήλης δημιουργούνται στρόβιλοι ύψους 1,5 φορά το ύψος της δεξαμενής. Εδώ είναι το ύψος των δέντρων συμπεριλαμβανομένων και άλλων καύσιμων υλικών όπως π.χ. οχήματα, σπίτια κλπ.

Οι στρόβιλοι, γνωστοί ως αξονικοί στρόβιλοι, είναι αυτοί που προχωρούν τη φωτιά και μάλιστα σε ανάγλυφα τρισδιάστατα (σημ: όχι ευθείες επίπεδες περιοχές) όπως εκείνο στους πρόποδες της Πάρνηθας, έχουν απόλυτο και κυρίαρχο χαρακτήρα.

Οι στρόβιλοι αυτοί από εκτενή πειράματα της αεροναυπηγικής κοινότητας γνωρίζουμε ότι λαμβάνουν υλικό από τον πυρήνα της πυρκαγιάς το οποίο μεταφέρουν εκτός αυτού. Στην περιστροφή τους λαμβάνουν εκτός στήλης καθαρό οξυγόνο αλλά και υλικό από τον περιβάλλοντα χώρο διατηρώντας τον κύκλο της φωτιάς.

Από σχετικές μετρήσεις προκύπτει ότι στις τρισδιάστατες μη ισοθερμικές στήλες οι στρόβιλοι αυτής της κατηγορίας που σχηματίζονται είναι δύο ανά άξονα. Η δύναμή τους μπορεί σε ισοζύγιο ενέργειας να ξεπεράσει τα 200.000 MW. Η στήλη της Πάρνηθας, την Τρίτη 4 Αυγούστου, από οπτικό υλικό είχε ισχύ 150.000 MW, ενώ αυτή στις 5 Αυγούστου 6μμ έφτασε σχεδόν τα 200.000MW».

Όπως συμπληρώνει η κ. Σαίνη «η πύρινη στήλη προχωρά με τη βοήθεια των στροβίλων μοιάζοντας να κινείται σε φιδοειδή μορφή – swirling (στροβιλισμοί). Σε οπτικό υλικό από διάφορες πυρκαγιές παγκοσμίως αυτής της κατηγορίας, οι στήλες δείχνουν να μετακινούνται προς «ανεξήγητη» κατεύθυνση χωρίς άνεμο, αντίθετα από τον άνεμο ή και να δημιουργούν κάθετο 90ο άξονα.

Η ισοθερμική στήλη της Τρίτης το απόγευμα στις 6μμ περίπου στην Βαρυμπόμπη, χωρίς γενικό άνεμο στην περιοχή, ήρθε σε 90ο γωνία καθώς την προχωρούσαν οι αξονικοί στρόβιλοι απόλυτα. Αυτές οι αλλαγές οφείλονται στους αξονικούς στροβίλους, στη δύναμή τους και στην τροφοδoσία τους από τον περιβάλλοντα χώρο. Είναι σημαντικό να εντοπισθεί η ρίζα του στροβίλου, δηλαδή εκείνο το σημείο που μπορεί να κρατά ισχυρό δυναμικό ενέργειας ακόμη και μετά από δύο –τρία 24ωρα μετά την πυρκαγιά. Αυτό δεν έγινε δυστυχώς και δεν ήταν εύκολο να γίνει….»