Ποδόσφαιρο για απατεώνες και στο βάθος… Κύπρος

Κώστας Κωνσταντίνου

Σεισμό στο βρετανικό ποδόσφαιρο αλλά και περαιτέρω φθορά στην καταρρακωμένη εικόνα της Κύπρου διεθνώς με αφορμή το διαβόητο επενδυτικό της πρόγραμμα, αναμένεται να προκαλέσει το «The men who sell Football», το νέο ντοκιμαντέρ της ερευνητικής ομάδας του Αλ Τζαζίρα. Το πλέον ενδιαφέρον σημείο είναι αυτό μάλλον: το ντοκιμαντέρ το οποίο δημοσιοποιήθηκε χθες το βράδυ θα έπρεπε να είχε προηγηθεί του πολύκροτου «The Cyprus Papers Undercover» που είχε προταθεί προ μηνών για βραβείο BAFTA και είχε οδηγήσει στον εξαναγκασμό σε παραίτηση του προέδρου της Βουλής της Κύπρου, Δημήτρη Συλλούρη και του βουλευτή του ΑΚΕΛ Χριστάκη Τζιοβάνη μετά από μαζικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στο νησί τον Οκτώβριο του 2020. Κι αυτό διότι το «The Cyprus Papers Undercover» ήταν κάτι που προέκυψε από την έρευνα των δημοσιογράφων του Al Jazeera για αυτό το νέο ντοκιμαντέρ, το Μεγάλο Ψάρι θα μπορούσε να πει κανείς, χωρίς βεβαίως να υποτιμά την απέραντη έκταση της διαφθοράς σε σχέση με το άλλοτε Κυπριακό Πρόγραμμα Επενδύσεων.

Μεσάζοντες

Στο ντοκιμαντέρ – και podcast – η ομάδα του Αλ Τζαζίρα εξηγεί πώς κατάφερε να παγιδεύσει, μετά από το φιάσκο της European Super League, μεσάζοντες στο βρετανικό ποδόσφαιρο οι οποίοι και εξηγούν με κάθε λεπτομέρεια το πώς εγκληματίες μπορούν να αγοράσουν βρετανικές ομάδες με βρώμικο χρήμα χρησιμοποιώντας τα λεγόμενα offshore trusts, δηλαδή τα υπεράκτια καταπιστεύματα. Αυτό είναι επισήμως παράνομο βεβαίως, καθώς με βάση τη βρετανική νομοθεσία άτομα τα οποία έχουν καταδικαστεί ποινικά με την ποινή τους να έχει διάρκεια πέραν του ενός έτους δεν μπορούν να είναι όχι μόνο ιδιοκτήτες αλλά και ούτε διευθυντές βρετανικής ποδοσφαιρικής ομάδας.

Εδώ είναι που, καθώς ξετυλίγεται το κουβάρι, η υπόθεση καταλήγει στην Κύπρο. Οι δημοσιογράφοι εμφανιζόμενοι ως εκπρόσωποι του «κυρίου Χ», του γνώριμου χαρακτήρα τον οποίο πλάσαραν αργότερα και στο «The Cyprus Papers Undercover», ζητούν να μάθουν από τους βρετανούς μεσάζοντες εάν ο πελάτης τους μπορεί να ξεπλύνει τα χρήματά του αγοράζοντας μια αγγλική ποδοσφαιρική ομάδα, εξηγώντας τους ότι είναι πολύ πλούσιος – αλλά όχι και τόσο τίμιος – αφού καταδικάστηκε σε επτά χρόνια φυλάκιση ερήμην. Τα χρήματά του δε, υποτίθεται με βάση το σενάριο, ότι τα έχει μεταφέρει παράνομα εκτός Κίνας μέσω ενός καζίνου στο Μακάο. Οι Βρετανοί αφού απαντούν ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα για αυτή την παράνομη κτήση εξηγούν βήμα προς βήμα το πώς μπορεί να γίνει μέσω υπεράκτιων καταπιστευμάτων.

Διαβατήριο

Τι λείπει στον εγκληματία «επενδυτή»; Μα μια νέα ταυτότητα και ένα νέο διαβατήριο, κατά προτίμηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Και ποιος το πουλάει; Η Κύπρος βέβαια στην οποία καταλήγει η ομάδα του Αλ Τζαζίρα. Ετσι μπορεί να εξηγηθεί πια και η άνεση με την οποία οι «πρωταγωνιστές» του «The Cyprus Papers Undercover» μιλούσαν στους υποτιθέμενους εκπροσώπους του κινέζου φυγόδικου, με τον τέως πρόεδρο της Βουλής Δημήτρη Συλλούρη να τους λέει ότι η δουλειά θα κανονιστεί υψώνοντας το ποτήρι με το κρασί του και κλείνοντας πονηρά το μάτι, τον δε δικηγόρο Πιττάτζη να γελά και να λέει καθησυχαστικά το αμίμητο «This is Cyprus!», αυτή δηλαδή είναι η Κύπρος. Η άνεση των «πρωταγωνιστών» μάλλον προερχόταν από το γεγονός ότι η ομάδα του Αλ Τζαζίρα δεν είχε εμφανιστεί από το πουθενά, τουλάχιστον στον πρώτο με τον οποίο είχε επαφή, τον δικηγόρο. Αν και το θέμα του «The men who sell football» δεν είναι η Κύπρος, το ζήτημα έχει ήδη πάρει μεγάλες διαστάσεις με την γενική Εισαγγελία στο νησί να δηλώνει ότι περιμένει τη δημοσιοποίοησή του έτσι ώστε – σήμερα – να προχωρήσει στα δέοντα.

Στο παρασκήνιο

Οσο για το ίδιο το -νέο – ντοκιμαντέρ, ο τηλεθεατής, όπως και ο ακροατής του podcast μπορεί να περιμένει μια συναρπαστική ιστορία μέσα από την οποία θα μάθει λ.χ. πώς ο Κρίστοφερ Σάμιουελσον, ένας χρηματοοικονομικός σύμβουλος με ειδίκευση σε θέματα offshore trusts αλλά και συμφωνιών για ποδοσφαιρικές ομάδες, ο οποίος περιγράφεται ως «ο ιδανικός άνθρωπος του παρασκηνίου», χρησιμοποιεί τις γνώσεις και τις διασυνδέσεις του ακόμα και στη Σκότλαντ Γιαρντ, προκειμένου να εξασφαλίζει την πώληση ιστορικών ποδοσφαιρικών συλλόγων της Βρετανίας για σκοπούς ξεπλύματος βρώμικου χρήματος ατόμων που δεν έχουν ή και που έχουν προβλήματα με τον νόμο. O ίδιος ο Σάμιουελσον μεταφέρει τους υπό κάλυψη δημοσιογράφους του Αλ Τζαζίρα στην πόλη Ντέρμπι προκειμένου να συναντήσουν τον Μελ Μόρις, ιδιοκτήτη της Ντέρμπι Κάουντι. Εκεί διαπραγματεύονται μια συμφωνία για την αγορά του σωματείου και του γηπέδου του, έναντι 99 εκατομμυρίων στερλινών (116 εκατ. ευρώ).

Κάποια από τα βρετανικά σωματεία που πωλήθηκαν, όπως η Αστον Βίλα και η Ρέντινγκ οδηγήθηκαν στην οικονομική εξαθλίωση αφού οι νέοι τους ιδιοκτήτες δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον για το ποδόσφαιρο. Το «The men who sell football» περιγράφει με ένα συναρπαστικό τρόπο και με ντοκουμέντα τον βρώμικο κόσμο ο οποίος κατάφερε να διεισδύσει στο βρετανικό πρωτάθλημα και να το καταλάβει σε σχέση με αρκετές ομάδες. Οσο για την Κύπρο, μάλλον επαληθεύεται η προσφιλής ρήση των Κυπρίων για το κατάντημα της Μεγαλονήσου μέσα από τη δράση πολλών και διαφόρων τα τελευταία χρόνια: το «όποια πέτρα σηκώσεις, από κάτω θα μας βρεις».