Ωρα μηδέν για τον πλανήτη από την κλιματική αλλαγή

Οι επιστήμονες δεν θα μπορούσαν να είναι ποτέ πιο σίγουροι και κατηγορηματικοί. Ο κίνδυνος της οικολογικής καταστροφής βρίσκεται προ των πυλών.

Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει η μνημειώδης έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, που συνέπεσε χρονικά με τις εφιαλτικές πυρκαγιές σε ΗΠΑ, Ελλάδα, Ιταλία και Τουρκία, τις φονικές πλημμύρες σε Γερμανία και Κίνα και τους παρατεταμένους, ισχυρούς καύσωνες των τελευταίων εβδομάδων σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η τελευταία ανάλογη μελέτη είχε εκπονηθεί πριν από οκτώ χρόνια, συνεπώς η τωρινή έκθεση είναι το απόσταγμα μιας βαθύτερης κατανόησης των κλιματικών αλλαγών που είναι ήδη εμφανείς σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης.

Με αφετηρία τη σημερινή εικόνα του πλανήτη, διαπιστώνεται με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα αυτή που θερμαίνει ατμόσφαιρα, ωκεανούς και ξηρά.

Θλιβερά πορίσματα

Πέντε είναι τα σημεία-κλειδιά που καταγράφονται στην έρευνα η οποία συντάχθηκε από 234 επιστήμονες από 60 και πλέον χώρες από όλο τον κόσμο και περιγράφει πώς έχει η κατάσταση τώρα.

▪ Η παγκόσμια θερμοκρασία στην επιφάνεια του εδάφους ήταν 1,09 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη τη δεκαετία 2011-2020 σε σχέση δεκαετία μεταξύ 1850-1900.

▪ Τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν τα πιο καυτά που έχουν καταγραφεί από το 1850.

▪ Ο πρόσφατος ρυθμός αύξησης της στάθμης της θάλασσας έχει σχεδόν τριπλασιαστεί σε σύγκριση με το 1901-1971.

▪ Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι «πιθανότατα» (90%) η βασική αιτία της παγκόσμιας υποχώρησης των παγετώνων από τη δεκαετία του 1990 και της μείωσης του πάγου της Αρκτικής.

▪ Είναι «σχεδόν βέβαιο» ότι τα ακραία φαινόμενα υψηλών θερμοκρασιών, συμπεριλαμβανομένων των καυσώνων, έχουν γίνει πιο συχνά και πιο έντονα από τη δεκαετία του 1950, ενώ οι ψυχρές εισβολές ανά τον κόσμο έχουν γίνει λιγότερο συχνές και λιγότερο έντονες.

Τι μας περιμένει

Ισάριθμες και οι παρατηρήσεις για το τι μέλλει γενέσθαι:

▪ Η παγκόσμια θερμοκρασία θα αυξηθεί κατά 1,5 βαθμό πάνω από τα επίπεδα του 1850-1900 έως το 2040, όποιο κι αν είναι το σενάριο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

▪ Η Αρκτική είναι πιθανό να μην έχει πρακτικά πάγους τον Σεπτέμβριο τουλάχιστον μία φορά έως το 2050, σύμφωνα με όλα τα μοντέλα.

▪ Θα αυξηθεί η συχνότητα εμφάνισης ακραίων φαινομένων, «πρωτοφανών στις ιστορικές καταγραφές», ακόμα και στο επίπεδο παγκόσμιας θέρμανσης των 1,5 βαθμών Κελσίου.

▪ Ακραία γεγονότα που αφορούν τη στάθμη της θάλασσας και που συνέβαιναν μία φορά ανά αιώνα στο πρόσφατο παρελθόν, θα συμβαίνουν τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο σε πάνω από τις μισές τοποθεσίες μέτρησης της παλίρροιας.

▪ Πιθανότατα θα αυξηθούν οι συνθήκες που ευνοούν πυρκαγιές σε πολλές περιοχές της υφηλίου.

«Αυτή η έκθεση είναι ένας κόκκινος συναγερμός για την ανθρωπότητα. Τα καμπανάκια είναι εκκωφαντικά και τα στοιχεία αδιαμφισβήτητα: οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από την καύση ορυκτών καυσίμων και την αποψίλωση των δασών πνίγουν τον πλανήτη μας και θέτουν δισεκατομμύρια ανθρώπους σε άμεσο κίνδυνο» σχολίασε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

Παρά τις ζοφερές προβλέψεις, η έκθεση καταλήγει ότι ο άνθρωπος προλαβαίνει έστω και την ύστατη ώρα να αποτρέψει το σενάριο του ολέθρου, αν τις επόμενες δεκαετίες γίνουν όσα πρέπει. Καθοριστικό ρόλο θα έχουν πρωτίστως οι πλούσιες και ισχυρές χώρες, που ούτως ή άλλως κουβαλούν μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης.

Το επόμενο κρίσιμο ραντεβού θα δοθεί στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή στη Γλασκώβη τον προσεχή Νοέμβριο και εκεί οι 197 συμμετέχουσες χώρες θα πρέπει να έρθουν με συγκεκριμένες προτάσεις στο τραπέζι.

«Δεν είναι η πρώτη γενιά παγκόσμιων ηγετών που προειδοποιούνται από τους επιστήμονες για τη σοβαρότητα της κλιματικής κρίσης, αλλά είναι οι τελευταίοι που έχουν το περιθώριο να τους αγνοήσουν» προειδοποιεί ο επικεφαλής επιστήμονας της Greenpeace Nταγκ Παρ στην εφημερίδα «Guardian».Την ώρα που η έκθεση του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή εκπέμπει μήνυμα συναγερμού λέγοντας ότι ο πλανήτης έχει φτάσει στο χειρότερο σημείο, η Κίνα χαράσσει τη δική της πολιτική κόντρα στις εκκλήσεις για αλλαγή πλεύσης εδώ και τώρα. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι σε περίπτωση που ο μεγαλύτερος ρυπαντής (αρνητική πρωτιά που κατέχει από το 2006) δεν μειώσει τις εκπομπές ρύπων, είναι αδύνατον ο κόσμος να κερδίσει τον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής.

Η στρατηγική της χώρας έγινε γνωστή στην πρόσφατη Συνδιάσκεψη Κορυφής για τη Γη που συγκάλεσε ο αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν τον περασμένο Απρίλιο. Ο Σι Τζινπίνγκ απέρριψε το προτεινόμενο από τις ΗΠΑ σχέδιο για σταδιακή μείωση στο 50% εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ως το 2030.

Ο λόγος που η χώρα του δεν μπορεί να εναρμονιστεί με τα υπόλοιπα κράτη, όπως εξήγησε, είναι ότι ο πληθυσμός των 1,4 δισεκατομμυρίων και η εκρηκτική ανάπτυξη της βιομηχανίας δημιουργούν πολύ διαφορετικές ενεργειακές ανάγκες.