ΗΠΑ και Αφγανιστάν: η διεθνής παράνοια

Διαστάσεις μαζικής διεθνούς παράνοιας με μεγάλες δόσεις ακραίας υποκρισίας έχει λάβει η αντίδραση για την αποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν. Οταν πήγαν, όλοι, ιδίως δε οι «δημοκράτες» Ευρωπαίοι, τους έβριζαν επειδή πήγαν. Οσο έμειναν, οι ίδιοι πάλι τους έβριζαν μέχρι που βαρέθηκαν και, ταυτόχρονα, οι ίδιοι ήταν με το μισό πόδι μέσα και το ενάμιση έξω. Και, τώρα που αποχώρησαν, πάλι όλοι τούς βρίζουν επειδή έφυγαν και, πράγματι, διαμορφώθηκε πλέον ο χώρος για να γεννηθεί, μέσα σε λίγες ημέρες, ένα νέο σκληρό ισλαμικό χαλιφάτο, όπως ήδη μετονομάστηκε το Αφγανιστάν. Ενα κράτος τρόμου για πλήθος χώρες που όμως ουδέποτε θέλησαν να αναλάβουν πραγματικά το βάρος και το κόστος αντιμετώπισης αυτού του κινδύνου. Και όσο οι Αμερικανοί διαδραμάτιζαν αυτόν τον ρόλο, οι ίδιοι άνθρωποι που τώρα σκίζουν τα ιμάτιά τους για τον νέο κίνδυνο, ήταν εκείνοι που τους κατηγορούσαν ότι κάνουν τον αυτόκλητο παγκόσμιο χωροφύλακα.

Η αντίδραση ήταν τέτοια, εκτός αλλά και εντός των ΗΠΑ, ώστε ανάγκασε τον αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν να επιστρέψει εκτάκτως από το Καμπ Ντέιβιντ στον Λευκό Οίκο για να κάνει δηλώσεις με τις οποίες εξήγησε αλλά και υποστήριξε την απόφασή του απέναντι σε μια κριτική που κύριο επιχείρημά της είναι ότι τώρα έρχεται το χάος: «Θέλω να θυμίσω σε όλους πώς φτάσαμε εδώ και ποια είναι τα αμερικανικά συμφέροντα στο Αφγανιστάν» είπε και αναφέρθηκε αρχικά στην Αλ Κάιντα και τη διεθνή τρομοκρατία, που, όπως εκτιμά, «έχει κάνει μετάσταση σε πολλές χώρες και δεν εντοπίζεται μόνο στο Αφγανιστάν». Στην ουσία μίλησε για ένα νέο δόγμα αντιτρομοκρατικής πολιτικής που στηρίζεται σε επιχειρήσεις οι οποίες δεν βασίζονται στην παρουσία μόνιμων στρατιωτικών δυνάμεων σε μία περιοχή, ενώ θύμισε ότι ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ είχε συμφωνήσει με τους Ταλιμπάν, τους οποίους πάντως οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν, ότι οι αμερικανικές δυνάμεις θα αποχωρούσαν ήδη από τον περασμένο Μάιο. Επίσης θύμισε ότι το κόστος όλου αυτού του περίπου εικοσαετούς πολέμου έχει ξεπεράσει για την Ουάσιγκτον το ένα τρισ. δολάρια, ποσό που είναι σχεδόν αδύνατον ακόμα και να το συνειδητοποιήσει κανείς. Ισως όμως η πιο ενδιαφέρουσα φράση του σε αυτή τη συνέντευξή Τύπου ήταν άλλη: «Επειτα από 20 χρόνια έμαθα πως δεν θα υπήρχε ποτέ κατάλληλη στιγμή να αποσυρθούμε από το Αφγανιστάν». Τέλος, ο Μπάιντεν απέδωσε ευθύνες στους ίδιους τους Αφγανούς για το γεγονός ότι εγκατέλειψαν τη χώρα, την προσπάθεια και τον στρατό στην τύχη του, εξηγώντας ότι δεν είναι δυνατόν να πολεμούν οι Αμερικανοί σε έναν πόλεμο που οι ίδιοι αρνούνται να πολεμήσουν.

Εκείνο που δεν έκανε ο Μπάιντεν ήταν να πει όσα όφειλε και ασφαλώς μπορούσε για την ακραία υποκρισία πολλών συμμάχων κρατών, ιδίως ευρωπαϊκών, που τώρα ξαφνικά κουνάνε το δάχτυλο, αλλά επί όλα αυτά τα χρόνια έκαναν ουσιαστικά τον βλάκα – ιδίως όταν έπρεπε να καταβάλουν κόστος, είτε σε χρήμα, είτε σε ζωές και σε στρατιωτικά μέσα. Εντυπωσιακό είναι το παράδειγμα της Γερμανίας, με την καγκελάριο Μέρκελ να δηλώνει ότι η απόφαση αυτή πάρθηκε για εσωτερικούς αμερικανικούς πολιτικούς λόγους: δεν επιτέθηκε στην Ουάσιγκτον, αλλά έσφαξε με το γάντι τον αμερικανό πρόεδρο. Τόσα χρόνια, όμως, ποια ήταν η γερμανική παρουσία σε σχέση με τις δυνατότητες της χώρας;

Αργά ή γρήγορα, η κριτική για τον Λευκό Οίκο θα απορροφηθεί, με περισσότερο ή λιγότερο κόστος. Εκείνο που μένει να φανεί είναι οι επιπτώσεις αυτής της αποχώρησης για τις χώρες της Ευρώπης, που δεν τις χωρίζει ένας ωκεανός από το Αφγανιστάν, αλλά που επί τόσα χρόνια σφύριζαν αδιάφορα, σαν να τις χωρίζει. Καθώς ουδέποτε θέλησαν να αναλάβουν πραγματικές ευθύνες, κρυπτόμενες πάντοτε πίσω από εκείνους που το έκαναν, όσο οι ίδιες τούς έβριζαν…