Αφγανιστάν – Βιομετρικά δεδομένα για χιλιάδες πολίτες κινδυνεύουν να πέσουν στα χέρια των Ταλιμπάν

Βάση βιομετρικών δεδομένων που δημιούργησαν οι Αμερικανοί για την παρακολούθηση τρομοκρατών θα μπορούσε να βοηθήσει τους Ταλιμπάν να στοχοποιήσουν Αφγανούς πολίτες, προειδοποιούν αξιωματούχοι και οργανώσεις.

«Οι Ταλιμπάν είναι πλέον πιθανό να έχουν αποκτήσει πρόσβαση σε διάφορες βάσεις βιομετρικών δεδομένων στο Αφγανιστάν» ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα η οργάνωση Human Rights First.

«Η τεχνολογία ενδέχεται να δίνει πρόσβαση σε βάση δεδομένων με αποτυπώματα δακτύλων και ίριδας και να περιλαμβάνει συστήματα αναγνώρισης προσώπων» πρόσθεσε η οργάνωση, η οποία έχει αναρτήσει οδηγίες που επιτρέπουν στους Αφγανούς πολίτες να διαγράφουν τα δεδομένα τους από το Διαδίκτυο.

Εδώ και χρόνια οι αμερικανικές δυνάμεις στο Αφγανιστάν χρησιμοποιούσαν φορητές συσκευές του συστήματος HIIDE (Φορητός Ολοκληρωμένος Εξοπλισμός Αναγνώρισης Ταυτότητας) για να σκανάρουν τα δακτυλικά αποτυπώματα και τις ίριδες Αφγανών πολιτών. Τα δεδομένα καταχωρούνταν στη βάση μαζί με τις φωτογραφίες και τις προσωπικές λεπτομέρειες των πολιτών.

Το σύστημα βιομετρίας σχεδιάστηκε για την αναγνώριση ανταρτών που κατασκεύαζαν βόμβες αλλά και για την επιβεβαίωση της ταυτότητας Αφγανών που συνεργάζονταν με τις αμερικανικές δυνάμεις.

Το αρχικό σχέδιο του αμερικανικού στρατού προέβλεπε τη συλλογή βιομετρικών δεδομένων για το 80% του πληθυσμού των 25 εκατομμυρίων κατοίκων, αν και ο στόχος θεωρείται απίθανο να είχε επιτευχθεί πριν από την αποχώρηση των ΗΠΑ από την πολυτάραχη χώρα.

Ένα δεύτερο βιομετρικό σύστημα χρησιμοποιήθηκε για λόγους ασφάλειας από την ίδια την αφγανική κυβέρνηση, αν και παραμένει ασαφές αν το σύστημα έχει πέσει στα χέρια των Ταλιμπάν.

Την Τρίτη, ο ειδησεογραφικός ιστότοπος The Intercept ανέφερε αυτή την εβδομάδα πως σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές κάποιες συσκευές HIIDE βρίσκονται ήδη στα χέρια Ταλιμπάν, ενώ το Reuters μετέδωσε αυτή την εβδομάδα ότι κάτοικος της Καμπούλ αντιλήφθηκε ελέγχους των Ταλιμπάν από πόρτα σε πόρτα κατά τους οποίους χρησιμοποιήθηκε «βιομετρικό μηχάνημα».

Αφγανός αξιωματούχος δήλωσε επίσης στο New Scientist ότι οι υποδομές βιομετρίας βρίσκονται ήδη στη διάθεση των Ταλιμπάν.

Παραμένει ωστόσο άγνωστο το κατά πόσο οι Ταλιμπάν έχουν την τεχνογνωσία για την αξιοποίηση του αμερικανικού ή του αφγανικού βιομετρικού συστήματος. Η Άνι Τζέικομπσεν, δημοσιογράφος και συγγραφέας που μελετά τα στρατιωτικά βιομετρικά συστήματα, δηλώνει πως οι Ταλιμπάν είναι απίθανο να αποκτήσουν πρόσβαση σε μεγάλους όγκους δεδομένων, αναφέρει το BBC.

Η Τζέικομπσον δήλωσε πως τα δεδομένα δεν αποθηκεύονταν στο Αφγανιστάν αλλά στο Αυτοματοποιημένο Σύστημα Βιομετρικής Αναγνώρισης του αμερικανικού Πενταγώνου. Δεν παραδόθηκαν στο σύνολό τους στην κυβέρνηση του Αφγανιστάν από φόβο ότι «κάποιος διεφθαρμένος αξιωματούχος» θα τα χρησιμοποιούσε για να προειδοποιήσει εγκληματίες που βρίσκονταν στο στόχαστρο.

Όμως, ακόμα κι αν οι Ταλιμπάν δεν αποκτήσουν πρόσβαση στην αμερικανική βάση δεδομένων, θα μπορούσαν θεωρητικά να αξιοποιήσουν την αντίστοιχη βάση της αφγανικής Εθνικής Αρχής Στατιστικής και Πληροφοριών.

Η Αρχή έχει εκδώσει πάνω από έξι εκατομμύρια ψηφιακές ταυτότητες e-Tazkira, οι οποίες περιλαμβάνουν φωτογραφία, δακτυλικά αποτυπώματα και σαρώσεις ίριδας.

Βιομετρικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων καμερών αναγνώρισης προσώπου, είχαν χρησιμοποιηθεί και για την ταυτοποίηση των ψηφοφόρων στις εκλογές του 2019.

Φαίνεται εξάλλου πως υπάρχει προηγούμενο με βιομετρικά δεδομένα που έπεσαν σε λάθος χέρια. Το 2016, αφγανικό τηλεοπτικό κανάλι είχε αναφέρει ότι οι Ταλιμπάν είχαν χρησιμοποιήσει συσκευή βιομετρικής αναγνώρισης σε επίθεση εναντίον λεωφορείου με 12 νεκρούς. Η συσκευή φέρται να τους επέτρεψε να αναγνωρίσουν άτομα που είχαν συνεργαστεί με τις υπηρεσίες ασφάλειας του Αφγανιστάν.