«Τόσα καλοκαίρια» – Η vintage πλευρά του ελληνικού καλοκαιριού

Το καλοκαίρι ο ήλιος στην Ελλάδα λάμπει αιώνια. Το γαλάζιο της θάλασσας, η θερινή αύρα και η χαλάρωση αποτελούν αναπόσπαστα κομμάτια στις διακοπές μας.

Φυσικά, ο λαός μας δεν έχει την κουλτούρα του θαλάσσιου μπάνιου στον βαθμό που σήμερα πιστεύουμε.

Πολλοί άνθρωποι που κατάγονται από τα ελληνικά βουνά δεν ξέρουν κολύμπι. Και αυτό, ισχύει μέχρι σήμερα!

Η εικόνα του ελληνικού καλοκαιριού 50, 60 και περισσότερα χρόνια πριν, σε Αθήνα και νησιά, μας γεμίζει με μια ανεξήγητη νοσταλγία.

Οι ασπρόμαυρες εικόνες μάς συγκινούν και μας θυμιζουν τυχόν αντίστοιχες των γονέων και των παππούδων μας.

Όχι, αυτά τα καλοκαίρια δεν θα ξαναγυρίσουν, αλλά ας μην ξεχνάμε πως, κάποτε, και τα δικά μας θα θεωρούνται ρετρό.

Η Αθήνα τον Αύγουστο κάποτε

Η αυξημένη κίνηση και το νέφος δημιουργούν μια αποπνικτική ατμόσφαιρα, για τον λόγο αυτό τον Αύγουστο ελάχιστοι είναι οι Αθηναίοι που επιλέγουν να παραμείνουν στο κλεινόν άστυ.

Οι δρόμοι αδειάζουν, μειώνονται τα δρομολόγια των λεωφορείων και η πόλη είναι πιο ήσυχη από ποτέ.

Οι πισίνες των ξενοδοχείων έχουν την τιμητική τους με τους πολίτες να πηγαίνουν βραδινούς περιπάτους για παγωτό και να διασκεδάζουν σε θερινούς κινηματογράφους.

Βέβαια, τις περασμένες δεκαετίες η Αθήνα είχε περισσότερα σιντριβάνια που αποτελούσαν ανάσα δροσιάς για τους κατοίκους του κέντρου.

Το ακόλουθο βρετανικό ντοκιμαντέρ ασχολείται μετα αρχαία της Αθήνας, αλλά κατορθώνει να απαθανατίσει και την καθημερινότητα στο κέντρο της πόλης, ντάλα καλοκαίρι.

Τα ανοιχτά πουκάμισα, ο καταγάλανος, αττικός ουρανός, τα δροσερά σταφύλια σε κάποια ταβέρνα στην Πλάκα.

Οι εικόνες είναι απολαυστικές. Μοιάζει να έχουν περάσει περισσότερα από εξήντα χρόνια…

Τα μπάνια του λαού

Τον Ιούλιο του 1987, ο Ανδρέας Παπανδρέου, όταν του είχε προταθεί επανειλημμένως να προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές, είχε απορρίψει την ιδέα με την ιστορική φράση «ε, δεν θα χαλάσουμε και τα μπάνια του λαού».

Ο τότε πρωθυπουργός εκτίμησε, καιόχι αδίκως, πως η θερινή ραστώνη γενικώς δεν προσφέρεται για σοβαρές πολιτικές σκέψεις και αποφάσεις.

Φυσικά,  οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν κανονικά, στο τέλος της τετραετίας, τον Ιούνιο του 1989, με το ΠΑΣΟΚ όμως να χάνει την πρωτιάυπό το βάρος του σκανδάλου Κοσκωτά, από τη Νέα Δημοκρατία.

Αλλά…πίσω στα μπάνια!

Η λέξη «μπάνιο» είναι ακόμα ένα αντιδάνειο. Οταν μια λέξη, αφού εισαχθεί σε άλλη γλώσσα, επιστρέφει ως δάνειο στη μητρική γλώσσα με άλλη μορφή, τότε λέμε πως είναι ένα αντιδάνειο, σύμφωνα με το Μείζον Ελληνικό Λεξικό.

Το «μπάνιο» είναι ένα κλασικό παράδειγμα αντιδάνειου: παράγεται από το ιταλικό «bagno», που κι αυτό προέρχεται από τον όρο «bannium» της δημώδους λατινικής.

Αυτό με τη σειρά του είναι μια εξέλιξη του λατινικού «balneum / balineum», που όμως προέκυψε από το αρχαιοελληνικό «βαλανείον»!

Τώρα, αυτό το «βαλανείον», δηλαδή το «λουτρό», το μέρος όπου κάποιος πλένει το σώμα του, ετυμολογείται, όπως λέει το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, από το «βαλανεύς», δηλαδή «ο υπεύθυνος του λουτρού», ή από το «βάλανος», με τη σημασία της φιάλης, της κούπας.

Τα θρυλικά μπικίνι

Τον Ιούλιο του 1946, πριν από 73 χρόνια, ο Γάλλος πρώην μηχανικός Λουί Ρεάρ παρουσιάζει για πρώτη φορά σε υπαίθρια επίδειξη μόδας στο Παρίσι το μαγιό «μπικίνι».

Αποτελείται από δύο κομμάτια, ένα κάτω, σαν εσώρουχο, και ένα πάνω, σαν στηθόδεσμο, το φοράει για πρώτη φορά η Μισελίν Μπερναντινί, μια στριπτιζέζ σε παρισινό καζίνο.

Ήταν το μόνο μοντέλο που δέχτηκε να εμφανιστεί δημόσια με τη δημιουργία του Ρεάρ, κερδίζοντας έτσι μια θέση στην Ιστορία.

Ο Ρεάρ πίστευε πως η κρεασιόν του, που εξετόπισε τα ολόσωμα μαγιό από την πλαζ, θα είχε «εκρηκτικές» επιπτώσεις στην εμφάνιση των γυναικών στις παραλίες, όπως οι δοκιμαστικές ρίψεις ατομικών βομβών στην ατόλη Μπικίνι από τις ΗΠΑ.

Εξ ου και η ονομασία!

Να πούμε πως η ονομασία «Μπικίνι» είναι το όνομα που έδωσαν οι Γερμανοί στα νησιά, αποδίδοντας στη γλώσσα τους το παλιό τοπωνύμιο των ντόπιων: «Πικίνι» (Pikinni).