Ενώ ο αριθμός των τρομοκρατικών επιθέσεων στην ΕΕ παρέμεινε σταθερός το 2020, οι εξτρεμιστές εκμεταλλεύτηκαν την πανδημία για να διαδώσουν την προπαγάνδα τους.

Σύμφωνα με την έκθεση της Europol του 2021 για την κατάσταση της τρομοκρατίας στην ΕΕ, υπήρξαν 57 τρομοκρατικές απόπειρες στην ΕΕ το 2020 (που περιλαμβάνει επιτυχημένες και αποτυχημένες προσπάθειες), έναντι 55 το 2019. Από αυτές, 10 ήταν τρομοκρατικές επιθέσεις τζιχαντιστών στην Αυστρία, Γαλλία και Γερμανία.

Αν και αντιπροσωπεύουν μόνο το ένα έκτο όλων των επιθέσεων στην ΕΕ, οι τρομοκράτες τζιχαντιστές ήταν υπεύθυνοι για περισσότερους από τους μισούς θανάτους (12) και σχεδόν όλους τους τραυματισμούς (47). Ο συνολικός αριθμός θανάτων και τραυματισμών στην ΕΕ διπλασιάστηκε από 10 θανάτους και 27 τραυματίες το 2019 σε 21 θανάτους και 54 τραυματίες το 2020.

Συνολικά 14 εθνικιστικές και αυτονομιστικές τρομοκρατικές επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν στη Γαλλία και την Ισπανία, ενώ 24 επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν από αριστερές ή αναρχικές τρομοκρατικές οργανώσεις ή άτομα, όλα στην Ιταλία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτές οι επιθέσεις αφορούσαν ιδιωτική και δημόσια περιουσία, όπως χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και κυβερνητικά κτίρια.

Το 2020, τρεις χώρες της ΕΕ – η Γερμανία, το Βέλγιο και η Γαλλία – βίωσαν τέσσερις τρομοκρατικές απόπειρες με κίνητρο τον ακροδεξιό εξτρεμισμό. Μόνο ένα από αυτά, όμως, επετεύχθη.

Η μεγαλύτερη απειλή για την ΕΕ

Η τρομοκρατία των τζιχαντιστών παραμένει η μεγαλύτερη απειλή για την ΕΕ. Το 2020, ο αριθμός των ολοκληρωμένων τρομοκρατικών επιθέσεων των τζιχαντιστών ήταν υπερδιπλάσιος από αυτόν των αποτυχημένων σχεδίων.

Σύμφωνα με την Europol, πίσω από όλες τις επιθέσεις των τζιχαντιστών κρύβονταν «μοναχικοί λύκοι», άτομα δηλαδή που δρούσαν μόνα τους, με τέσσερις από τις δέκα επιτυχημένες επιθέσεις να πραγματοποιούνται από ευρωπαίους πολίτες. Μερικοί από τους αυτούς εμφάνισαν έναν συνδυασμό ακραίων ιδεολογιών και θεμάτων ψυχικής υγείας, με κοινωνική απομόνωση και αυξημένο άγχος ως αποτέλεσμα της πανδημίας που θεωρείται ότι έπαιξε ρόλο σε ορισμένες περιπτώσεις.

Σημαντική μείωση των συλλήψεων τρομοκρατών

Συνολικά 449 συλλήψεις υπό τον φόβο τρομοκρατικών επιθέσεων αναφέρθηκαν στην Europol το 2020. Ο αριθμός αυτός ήταν σημαντικά χαμηλότερος σε σχέση με το 2019 (1.004).

Δεν είναι σαφές εάν αυτή η μείωση οφείλεται στη μειωμένη τρομοκρατική δραστηριότητα ή είναι αποτέλεσμα των μειωμένων επιχειρησιακών ικανοτήτων της επιβολής του νόμου λόγω της πανδημίας Covid-19.

Αυξημένη οπλοχρησία

Tα lockdown και το κλείσιμο των δημόσιων χώρων για μαζικές συγκεντρώσεις, όπως εμπορικά κέντρα, εκκλησίες και στάδια, φαίνεται να έχουν οδηγήσει σε μείωση της χρήσης εκρηκτικών σε τρομοκρατικές επιθέσεις.

Το 2020, οι τρομοκράτες κατέφευγαν κυρίως σε μαχαιρώματα, πυροβολισμούς οχημάτων και εμπρησμούς.

Πυροβόλα όπλα χρησιμοποιήθηκαν μόνο στη δεξιά τρομοκρατική επίθεση στο Χάναου της Γερμανίας τον Φεβρουάριο και την επίθεση των τζιχαντιστών στη Βιέννη τον Νοέμβριο

Online ριζοσπαστικοποίηση: μια αυξανόμενη απειλή

Με την αυξημένη χρήση του διαδικτύου κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι διαδικτυακές κοινότητες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διάδοση του βίαιου εξτρεμισμού. Μετά από προσπάθειες εφαρμογών ανταλλαγής μηνυμάτων, όπως το Telegram, για τον αποκλεισμό τρομοκρατικών ομάδων, η προπαγάνδα των τζιχαντιστών διασκορπίστηκε σε πολλές, συχνά μικρότερες διαδικτυακές πλατφόρμες, και οι δεξιοί εξτρεμιστές, ιδιαίτερα οι νέοι, χρησιμοποιούσαν όλο και περισσότερο βιντεοπαιχνίδια και πλατφόρμες τυχερών παιχνιδιών για τη διάδοση της ιδεολογίας τους.

Τόσο οι τζιχαντιστές όσο και οι ακροδεξιοί εξτρεμιστές προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν την πανδημία για σκοπούς προπαγάνδας, ενώ αριστεροί και αναρχικοί εξτρεμιστές ενσωμάτωσαν κριτικές για κυβερνητικά μέτρα για την καταπολέμηση της πανδημίας στα «εγχειρίδιά» τους.

Headlines